Bordziłówka
start
Powiat: bialski
Gmina: Rossosz
Mapa miejscowości
end
Miejscowości – część ekspercka
W świecie cyfrowym
Patrz hasło: Rossosz
Nazwa, przynależność administracyjna
Powstała w drugiej połowie XIX w. kolonia nosiła nazwę Podrowinki, potem Burziłowka, Burdziełowka i ostatecznie Bordziłówka. Pierwotna nazwa Podrowinki oznacza miejsce położenia – pod wsią Rowiny. Obecna nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od białoruskiego słowa ,,bordź” (barć) [NMP, t. 1, 2004, k. 280].
W drugiej połowie XIX w. (okres wcześniejszy patrz hasło: Rossosz) tereny te leżały w powiecie bialskim guberni siedleckiej (w latach 1912–1915 guberni chełmskiej) [DPKP, 1867, t. 66, s. 279]. W latach 1915–1918 r. znajdowały się w strefie wojskowej okupacji niemieckiej, tzw. Etappen Inspektion Armee Bug. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę należały do powiatu bialskiego województwa lubelskiego (1918–1939) a w czasie okupacji niemieckiej dystryktu lubelskiego (1939–1944). Następnie ponownie w powiecie bialskim województwa lubelskiego (1944–1974). W latach 1975–1998 w województwie bialskopodlaskim, potem ponownie w powiecie bialskim województwa lubelskiego.
W drugiej połowie XIX stulecia pierwsze gospodarstwa na terenie obecnej wsi Bordziłówka formalnie były częścią Rossosza i w związku z tym należały do gminy Rossosz. W 1933 r. we wspomnianej gminie utworzono gromadę Bordziłówka, obejmującą kolonie Bordziłówka i Kazanówka [LDW, 1933, nr 22, poz. 181]. W czasie okupacji niemieckiej w 1943 r. gminę Rossosz przyłączono do gminy Łomazy. Odtworzono ją w sierpniu 1944 r. [DzU, 1944, nr 2, poz. 8 (art. 11)]. Po likwidacji gmin w 1954 r. dołączono ją do gromady Rossosz [DUWRNwL, 1954, nr 15, poz. 64]. W 1973 r. kiedy przywrócono gminy, Bordziłówkę włączono do gminy Łomazy [DUWRNwL, 1972, nr 12, poz. 269], a w 1983 r. weszła ona w skład gminy Rossosz [DzU, 1983, nr 70, poz. 314].
Sołtysami w Bordziłówce byli m.in.: Albin Czeranowski (1940), Kazimierz Demidowicz (1945-1946), Stanisław Wawryniuk (1949-1950) [APL OR, AGRossosz, sygn. 16, 84].
Mikrotoponimia
Według Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju (stan na 1.10.2023) częściami wsi są: Naddatki, Podrowiny, Rudka, Skupa, Stawek i Szelest [https://eteryt.stat.gov.pl/].
W 1854 r. na terenie obecnej wsi Bordziłówka odnotowano następujące nazwy fizjograficzne: Abramciowe, Czarnoje Boloto, Olesiejkowe, Ozczyna, Podrowiny, Podrzecze, Rudka, Skupa i Zacisze [APL, Zbiór planów różnych urzędów, sygn. 54].
Antroponimia
Archeologia o najdawniejszym osadnictwie
W trakcie prowadzonych systematycznych badań powierzchniowych w ramach AZP w roku 1983 i 1993 odkryto 7 stanowisk. Na podstawie zebranych kilku fragmentów ceramiki naczyniowej stwierdzono śladowe bliżej nieokreślone osadnictwo z: epoki brązu – kultura trzciniecka i łużycka (?); wczesnej epoki żelaza – kultura wielbarska; wczesnego średniowiecza [NID, AZP obszary 64-87 i 65-87]. Kolejnym znaleziskiem luźnym jest grot krzemienny z wczesnej epoki brązu (kultura mierzanowicka) [niepublikowane zbiory Muzeum Południowego Podlasia].
Grot krzemienny z wczesnej epoki brązu (kultura mierzanowicka) długości blisko 11 cm [zbiory Muzeum Południowego Podlasia – archiwum J. Libery].
Pierwsza wzmianka o osadzie
Podrowinki pojawiają się na mapach sporządzanych w latach 80. XIX wieku.
Właściciele
Od momentu pojawienia się osadnictwa, ziemia należała do właścicieli indywidulanych gospodarstw rolnych.
Stosunki etniczne i wyznaniowe
Wśród pierwszych osadników zakładających dzisiejszą wieś Bordziłówka byli katolicy oraz dawni unici, zmuszani do przyjęcia prawosławia. Po 1905 r. prawie cała ludność była wiernymi parafii rzymskokatolickiej w Rossoszu.
Informacje statystyczne, gospodarka w dziejach
Według spisu powszechnego z 1921 r. w kolonii Bordziłówka w 21 budynkach zamieszkiwały 144 osoby, które deklarowały wyznanie: rzymskokatolickie – 139 i prawosławne – 5 a w kolonii Szelest w 14 budynkach zamieszkiwało 85 osób, które deklarowały wyznanie: rzymskokatolickie – 84 i prawosławne – 1 [Skorowidz miejscowości, 1924, t. 4, s. 3]. W 1940 r. doliczono się 240 mieszkańców w Bordziłówce i 105 w Szeleście [APL OR, AGRossosz, sygn. 84]. W 1947 r. we wsi zamieszkiwało 340 osób [APL OR, SPwBP, sygn. 53]. W 2021 r. we wsi było zameldowanych 190 osób [https://www.polskawliczbach.pl].
Zdecydowana większość mieszkańców wsi na przestrzeni dziejów utrzymywała się z rolnictwa.
Zabytki i obiekty przyrodnicze
Ważne wydarzenia
Według Raportu o stratach we wsi w latach 1939–1944 z rąk okupantów niemieckich zginęło 5 osób [Raport, 2022, t. 3]. Jedną z nich był Michał Furmaniuk, przedwojenny działacz Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”, który w lipcu 1942 r. zorganizował oddział Gwardii Ludowej. 12 września 1942 r. żandarmi niemieccy otoczyli jego dom i kuźnię. Furmaniuk podjął walkę w czasie której zginął [Doroszuk, 2018, s. 188-189]. 25 stycznia 1944 r. zastrzelono pod domem byłego sołtysa Albina i Bronisławę (Magdalenę?) Czeranowskich.
Małe ojczyzny – strefa regionalistów
Współczesność, strategie rozwoju
Punkt 1
Punkt 2
Punkt 3
Samorząd, organizacje
Kościoły i związki religijne
Życie kulturalne
Oświata
Sport
Wybitne postacie
Rodziny – pamiątki
Wspomnienia, albumy rodzinne
Gospodarka – firmy i przedsiębiorstwa
Walory turystyczne
Folklor
Miejsca pamięci