Bordziłówka

Patrz hasło: Rossosz

Powstała w drugiej połowie XIX w. kolonia nosiła nazwę Podrowinki, potem Burziłowka, Burdziełowka i ostatecznie Bordziłówka. Pierwotna nazwa Podrowinki oznacza miejsce położenia – pod wsią Rowiny. Obecna nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od białoruskiego słowa ,,bordź” (barć) [NMP, t. 1, 2004, k. 280].

W drugiej połowie XIX w. (okres wcześniejszy patrz hasło: Rossosz) tereny te leżały w powiecie bialskim guberni siedleckiej (w latach 1912–1915 guberni chełmskiej) [DPKP, 1867, t. 66, s. 279]. W latach 1915–1918 r. znajdowały się w strefie wojskowej okupacji niemieckiej, tzw. Etappen Inspektion Armee Bug. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę należały do powiatu bialskiego województwa lubelskiego (1918–1939) a w czasie okupacji niemieckiej dystryktu lubelskiego (1939–1944). Następnie ponownie w powiecie bialskim województwa lubelskiego (1944–1974). W latach 1975–1998 w województwie bialskopodlaskim, potem ponownie w powiecie bialskim województwa lubelskiego.

W drugiej połowie XIX stulecia pierwsze gospodarstwa na terenie obecnej wsi Bordziłówka formalnie były częścią Rossosza i w związku z tym należały do gminy Rossosz. W 1933 r. we wspomnianej gminie utworzono gromadę Bordziłówka, obejmującą kolonie Bordziłówka i Kazanówka [LDW, 1933, nr 22, poz. 181]. W czasie okupacji niemieckiej w 1943 r. gminę Rossosz przyłączono do gminy Łomazy. Odtworzono ją w sierpniu 1944 r. [DzU, 1944, nr 2, poz. 8 (art. 11)]. Po likwidacji gmin w 1954 r. dołączono ją do gromady Rossosz [DUWRNwL, 1954, nr 15, poz. 64]. W 1973 r. kiedy przywrócono gminy, Bordziłówkę włączono do gminy Łomazy [DUWRNwL, 1972, nr 12, poz. 269], a w 1983 r. weszła ona w skład gminy Rossosz [DzU, 1983, nr 70, poz. 314].

Sołtysami w Bordziłówce byli m.in.: Albin Czeranowski (1940), Kazimierz Demidowicz (1945-1946), Stanisław Wawryniuk (1949-1950) [APL OR, AGRossosz, sygn. 16, 84].

Według Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju (stan na 1.10.2023) częściami wsi są: Naddatki, Podrowiny, Rudka, Skupa, Stawek i Szelest [https://eteryt.stat.gov.pl/].

W 1854 r. na terenie obecnej wsi Bordziłówka odnotowano następujące nazwy fizjograficzne: Abramciowe, Czarnoje Boloto, Olesiejkowe, Ozczyna, Podrowiny, Podrzecze, Rudka, Skupa i Zacisze [APL, Zbiór planów różnych urzędów, sygn. 54].

W trakcie prowadzonych systematycznych badań powierzchniowych w ramach AZP w roku 1983 i 1993 odkryto 7 stanowisk. Na podstawie zebranych kilku fragmentów ceramiki naczyniowej stwierdzono śladowe bliżej nieokreślone osadnictwo z: epoki brązu – kultura trzciniecka i łużycka (?); wczesnej epoki żelaza – kultura wielbarska; wczesnego średniowiecza [NID, AZP obszary 64-87 i 65-87].

Podrowinki pojawiają się na mapach sporządzanych w latach 80. XIX wieku.

Od momentu pojawienia się osadnictwa, ziemia należała do właścicieli indywidulanych gospodarstw rolnych.

Wśród pierwszych osadników zakładających dzisiejszą wieś Bordziłówka byli katolicy oraz dawni unici, zmuszani do przyjęcia prawosławia. Po 1905 r. prawie cała ludność była wiernymi parafii rzymskokatolickiej w Rossoszu.

Według spisu powszechnego z 1921 r. w kolonii Bordziłówka w 21 budynkach zamieszkiwały 144 osoby, które deklarowały wyznanie: rzymskokatolickie – 139 i prawosławne – 5 a w kolonii Szelest w 14 budynkach zamieszkiwało 85 osób, które deklarowały wyznanie: rzymskokatolickie – 84 i prawosławne – 1 [Skorowidz miejscowości, 1924, t. 4, s. 3]. W 1940 r. doliczono się 240 mieszkańców w Bordziłówce i 105 w Szeleście [APL OR, AGRossosz, sygn. 84]. W 1947 r. we wsi zamieszkiwało 340 osób [APL OR, SPwBP, sygn. 53]. W 2021 r. we wsi było zameldowanych 190 osób [https://www.polskawliczbach.pl].

Zdecydowana większość mieszkańców wsi na przestrzeni dziejów utrzymywała się z rolnictwa.

Według Raportu o stratach we wsi w latach 1939–1944 z rąk okupantów niemieckich zginęło 5 osób [Raport, 2022, t. 3]. Jedną z nich był Michał Furmaniuk, przedwojenny działacz Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”, który w lipcu 1942 r. zorganizował oddział Gwardii Ludowej. 12 września 1942 r. żandarmi niemieccy otoczyli jego dom i kuźnię. Furmaniuk podjął walkę w czasie której zginął [Doroszuk, 2018, s. 188-189]. 25 stycznia 1944 r. zastrzelono pod domem byłego sołtysa Albina i Bronisławę (Magdalenę?) Czeranowskich.