O nas. Regulamin serwisu

Centrum Badań nad Historią Regionalną i Lokalną ośrodkiem badawczym UMCS!

Miło nam poinformować, że powołane do życia 6 czerwca 2022 roku – na mocy porozumienia zawartego między Marszałkiem Województwa Lubelskiego, Jarosławem Stawiarskim, Prezydentem Miasta Lublin, Krzysztofem Żukiem oraz JM Rektorem UMCS, Prof. Radosławem Dobrowolskim – Centrum Badań nad Historią Regionalną i Lokalną, zarządzeniem Rektora UMCS z dniem 1 lutego 2023 r., uzyskało status ośrodka badawczego.

Funkcjonowanie takiego ośrodka reguluje § 58 Statutu UMCS, który mówi między innymi o tym, że ośrodek badawczy może prowadzić działalność ekspercką lub doradczą, a jego radę naukową i kierownika powołuje Rektor. 

Centrum Badań nad Historią Regionalną i Lokalną UMCS – narodziny idei i jej założenia

Globalizacja i często się z nią wiążący rozpad więzi społecznych wywołuje u wielu ludzi silną potrzebę poszukiwania tożsamości, którą nie zawsze wypełnia identyfikowanie się jedynie z narodem. Stąd wynika rosnące znaczenie badań regionalnych, które wykazują ogromny potencjał „małych ojczyzn” jako „wspólnot tożsamościowych”. Te identyfikacje są w pełni naturalne, zrozumiałe i należy je pielęgnować, bo w niczym nie kłócą się z poczuciem przynależności państwowej. Wręcz odwrotnie, siła i atrakcyjność takich hierarchii tożsamościowych (region, państwo, Europa) działa mobilizująco, wzmacnia poczucie własnej wartości, nawet dumę, a mobilizuje przy tym do większej aktywności dla dobra wszystkich tych wspólnot.

W naszej tradycji liczył się przede wszystkim patriotyczny związek z narodem i dlatego niekiedy w lokalnych tożsamościach dostrzegano zagrożenie dla spójności tej identyfikacji narodowej. Obecnie jednak, po trzydziestu latach życia wolnej Ojczyzny i funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego, przychodzi czas, by włączać naszą społeczność do wspólnoty europejskiej jako jej integralną, choć pewnie odmienną pod wieloma względami składową. Wzmacnianie i animowanie poczucia tożsamości regionalnej nie tylko wzbogaca „wielkie wspólnoty”, ale też może wykrzesać nowe aktywności społeczne i wykreować potrzebne inicjatywy oddolne zmieniające Polskę na lepsze.

Instytut Historii UMCS w Lublinie od początku swego istnienia angażował się w badanie dziejów regionalnych. W efekcie powstały liczne monografie naukowe oraz innej natury opracowania dziejów lokalnych. Ważnym forum prezentacji tych rezultatów stały się wysoko punktowe czasopisma afiliowane przy IH UMCS („Res Historica”, „Annales” UMCS, sec. F), a także współtworzony przez historyków z UMCS „Rocznik Lubelski” czy wreszcie „Wschodni Rocznik Humanistyczny”. Trudno policzyć publikacje, które wydane zostały w prasie regionalnej, jako monografie miejscowości, teksty w zbiorach studiów oraz w odrębnych artykułach w w periodykach naukowych. Równie trudno szacować liczbę wykładów, prelekcji i konferencji naukowych przygotowanych i zorganizowanych często wspólnie z władzami samorządowymi, lokalnymi stowarzyszeniami oraz instytucjami kultury. Wszystko to jednak miało charakter działań rozproszonych, które zwykle z  trudem „docierają” do szerszego odbiorcy. Tymczasem istnieje nagląca potrzeba koordynacji, popularyzacji badań i animacji kolejnych poprzez transfer nowych metod, idei, technik i sposobów badań do niekiedy nieco archaicznego warsztatu historyka regionalisty.

W Lublinie i regionie istnieje wiele instytucji aktywnych w sferze badania oraz promowania dziejów lokalnych (Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego, Brama Grodzka – Teatr NN, lubelskie oddziały PTTK, PTH, PTG, archiwa, muzea, instytucje wspierające rozwój turystyki kulturowej, niezwykle liczne fundacje, stowarzyszenia etc.). Poważne znaczenie ma Wojewódzka Rada Towarzystw Regionalnych w Lublinie (jej aktywność wychodzi daleko poza zainteresowanie przeszłością). Nie można pomijać amatorów historyków, miłośników regionu aktywnych zwłaszcza jako blogerzy, autorzy rozmaitych co do treści stron WWW. Ich działalność nie zawsze jest jednak skoordynowana, niekiedy brakuje współpracy, wymiany informacji. Aktywność tych powstających oddolnie i poniekąd niezinstytucjonalizowanych podmiotów staje się efemeryczna i wraz ze zmianą pokoleniową -wywołującą konieczność nowoczesnych co do formy narracji- ich liczba dość dramatycznie spada. Niejednokrotnie też poziom merytoryczny ich działalności (np. w zakresie różnego rodzaju publikacji), zwłaszcza niewielkich fundacji, stowarzyszeń, pozostawia wiele do życzenia. W efekcie dobra wola inicjatorów obraca się często przeciwko idei krzewienia rzetelnej wiedzy o regionie. Powiela się schematy i niesprawdzone informacje. Brakuje ponadto teoretycznej refleksji nad dobrze, odpowiedzialnie prowadzonymi badaniami regionalnymi; często profesjonalni badacze nie angażują się w nie i -trywializując podobne studia- pozbawiają je należytego wsparcia oraz wagi i znaczenia.

Zgodnie ze swą nazwą, Centrum Badań nad Historią Regionalną i Lokalną, ma zintegrować rozproszone środowiska akademickie i pozaakademickie (zwłaszcza skupione w i wokół Wojewódzkiej Rady Towarzystw Regionalnych w Lublinie) we wzajemnych kontaktach/relacjach między sobą. Najłatwiej uczynić to drogą rozmów, spotkań oraz konferencji i sympozjów, które swój finał powinny znaleźć w „Kongresie Historyków Regionalistów i Krajoznawców”. Widzimy konieczność jego zorganizowania jako przedsięwzięcia o charakterze międzynarodowym (z udziałem Litwinów, Ukraińców i Białorusinów) w perspektywie najbliższych kilku lat. Powinien się on stać forum wymiany doświadczeń i wykreować przy tym pewną zweryfikowaną przez praktykę, nowoczesną metodykę i metodologię badań regionalnych.

Projekt ma też na celu rewitalizację studiów regionalnych poprzez stworzenie ich teoretycznego wzorca, łatwego do zastosowania w każdym środowisku nieprofesjonalnych amatorów szeroko pojmowanej przeszłości. Taki niemal uniwersalny model/standard są w stanie przygotować historycy z UMCS we współpracy z praktykami, specjalistami z lubelskiego Muzeum Narodowego, muzeów regionalnych, Teatru NN, Centrum Spotkania Kultur, Biblioteką im. H. Łopacińskiego oraz badaczami z KUL, a także Instytutu Europy Środkowej. Do prac w tym zakresie należy włączyć archeologów, kulturoznawców, socjologów, geografów, historyków prawa, a nawet politologów tak, aby efekt końcowy, rodzaj uniwersalnego narzędzia badawczego, stał się możliwy do wykorzystania w odniesieniu do innych regionów Polski (i nie tylko Polski, raczej części Europy Środkowo-wschodniej!). W tym sensie Centrum ma stać się platformą dialogu wychodzącą poza lokalność i propagować ideę regionalizmu otwartego, co jest ważne i potrzebne nie tylko dla obszarów pogranicza.

Powyżej przedstawioną formę aktywności powinna wspomagać od początku realizacji projektu strona internetowa o charakterze informacyjnym (pokazująca mapę środowisk/stowarzyszeń regionalnych, umożliwiająca wymianę informacji o ich aktywnościach, nowych inicjatywach, kursach, konkursach, szkoleniach, publikacjach etc.), ale i repozytoryjnym (zapewniającym dostęp do zdigitalizowanych źródeł, rzetelnych opracowań, bibliografii dziejów Lubelszczyzny itd.). Część repozytoryjna/ „magazynowa” stanie się specjalistycznym portalem internetowym dedykowanym historii regionalnej i lokalnej, bazą sprawdzonych danych do dziejów poszczególnych miejscowości, stale uzupełnianą także przez badaczy regionalistów znakomicie obeznanych w najnowszych dziejach swoich małych ojczyzn. W tej synergii zrodzić się powinna zrazu holistyczna „encyklopedia Lubelszczyzny”, a w oparciu o nią nowoczesna, metodologicznie modelowa „Historia Lubelszczyzny”. Wielkiej syntezy dziejów Lublina i regionu wyraźnie brakuje, a ostatnią, jak dotąd, próbą całościowego opracowania przeszłości naszego regionu była publikacja dwóch pierwszych tomów „Dziejów Lubelszczyzny” w latach 70. XX wieku. Przewidywana koncepcja tego dzieła będzie miała charakter cyklu opracowań typu postgutembergowskiego (pojęcie ukute przez Timothy Gartona Asha), czyli materiałów odpowiednio wewnętrznie „usieciowionych”, a zatem umieszczonych na stronie internetowej i zaopatrzonych dostępem  -po „kliknięciu”- do źródeł i multimediów związanych z danym tematem.

Instytut Historii UMCS ma w tym zakresie dobrze przygotowane kadry i doświadczenie, czego przykładem może być istniejące na mocy porozumienia UMCS z Prezydentem m. Lublin od 2013 roku Lubelskie Centrum Dokumentacji Historii Sportu (https://historiasportu.umcs.lublin.pl/ ).

Tej i innym inicjatywom sprzyjać powinna zbliżająca się 550 rocznica powołania Województwa Lubelskiego w 2024 r. Trudne do pominięcia są jednak wykreowane obiektywnie, niezależnie od wagi jubileuszu, znaczące efekty dostrzegane w świecie nauki, ale też wymierne efekty/pożytki społeczne. Centrum ma stać się przestrzenią dialogu, nie tylko polem do dyskusji, ale przede wszystkim narzędziem transferu doświadczeń i umiejętności właściwych środowisku naukowemu do szeroko pojmowanych społeczności lokalnych i vice versa. Centrum Badań nad Historią Regionalną i Lokalną będzie bowiem na bieżąco współpracować z władzami samorządowymi i państwowymi różnych szczebli. Współdziałanie to może dotyczyć chociażby systemu kształcenia kadr samorządowych w zakresie „lokalnej polityki historycznej”, a także m.in. stworzenia sieci lokalnych współpracowników projektu, nauczycieli historii różnych szczebli nauczania i aktywnych regionalistów, prawdziwych edukatorów w zakresie dziejów swoich małych ojczyzn oraz fachowych promotorów turystyki historycznej.

Konkretnym i weryfikowalnym już w tej chwili rezultatem projektu staje się przede wszystkim dynamiczne, interaktywne, dostępne online repozytorium centralizujące wiedzę o wszystkich miejscowościach Lubelszczyzny. Zawierać ono będzie (w tej chwili dostępne są jedynie efekty działań pilotażowych) informacje o setkach wsi i miast regionu oraz miejscowościach zaginionych. Schemat opisu każdej z nich przedstawia podstawowe dane: nawa miejscowości i jej zmiany, położenie, środowisko naturalne, archeologia, dzieje (pierwsza wzmianka, lokacja, ważniejsze wydarzenia), stosunki demograficzne, religijne i etniczne, historia i aktualny stan gospodarki, dane folklorystyczne, materiał ikonograficzny, historia mówiona, mapy, opis obiektów zabytkowych, w tym nieistniejących, potencjał i walory turystyczne miejscowości. Ponadto przy każdej miejscowości podana będzie bibliografia oraz wskazówki źródłowe. Po opublikowaniu strony możliwe stanie się jej korygowanie i uzupełnianie przez regionalistów i amatorów historii lokalnej. Ta platforma internetowa będzie miejscem, gdzie zarówno studenci, nauczyciele historii, jak i regionaliści będą mogli zamieszczać swoje prace historyczne, ale także prezentacje multimedialne i filmy poświęcone swoim rodzinnym miejscowościom. 

Repozytorium nie jest jednak jedynym celem i istotą istnienia Centrum. Stąd nie powinno być traktowane jako przedsięwzięcie o wyłącznie naukowym charakterze. To bez wątpienia główne narzędzie Centrum (sama strona WWW) nie może bowiem przysłaniać innych różnorodnych, złożonych i długofalowych działań edukacyjnych (patrz: [warsztaty regionalistów], [wykłady dla regionalistów], [edukacja regionalna]). Zamierzamy np. przeprowadzać konkurs na najlepsze monografie z zakresu dziejów regionalnych oraz otwarty konkurs dla miłośników regionu (np. studentów uczelni lubelskich) na film promujący dzieje lokalne. Będziemy promować regionalizm poprzez regularne spotkania autorskie, prezentacje, panele dyskusyjne etc. z udziałem młodzieży szkolnej, studentów, nauczycieli, pracowników ośrodków kultury itd. oraz drogą współpracy z mediami (Radio Lublin, Radio Centrum, TV Lublin itp.). Będziemy służyli pomocą w dostępie do poszukiwanych publikacji, o których wiedza, poza małymi środowiskami, w jakich powstały, jest raczej niewielka (często to skromne prace jubileuszowe, wydawnictwa pozbawione ISBN).

Centrum dążyć zamierza do przekazywania wiedzy w zakresie nowoczesnych form opowiadania o przeszłości (np. living history) tak, aby historia ta pojawiała się w praktyce funkcjonowania społeczności lokalnych. Chodzi tu nie tylko o rozwój turystyki historycznej (pomoc w tworzeniu kulturowych tras turystycznych, tablic informacyjnych, przewodników, broszur promocyjnych, projekcji multimedialnych, filmów i aplikacji internetowych), ale też choćby kreowanie mini-muzeów/izb pamięci, przygotowanie scenariuszów rekonstrukcji lub inscenizacji historycznych nawiązujących do dziejów lokalnych. Mamy też pełną świadomość, że usilnie propagować należy idee ochrony i zachowania dziedzictwa narodowego.

Centrum ma zatem kreować nowoczesne badania, gromadzić jej efekty, animować, propagować, inspirować, integrować, promować, edukować, a nawet wychowywać. Nie da się tego uczynić ad hoc. Wspomniane, planowane, ale też już realizowane zadania Centrum trzeba rozłożyć na lata. Bez wątpienia każde z nich stanowi i tworzyć będzie ciągłą, spektakularną i odpowiedzialną promocję regionu. Skuteczność tej promocji w największym stopniu zależeć będzie od siły i skali akceptacji projektu przez środowiska regionalne. Repozytorium, którego rozpoznawalność internetowa jest znakomicie większa niż lokalnych i indywidualnych przedsięwzięć (stron WWW), daje regionalistom okazję do skutecznego chwalenia się atrakcjami turystycznymi, prezentowania własnych tradycji, ale też aktualnych osiągnięć gospodarczych, dokonań w sferze szeroko pojmowanej kultury, eksponowania wszelkie inicjatywy lokalnych ruchów miłośniczych, miejscowych organizacji społecznych i sportowych.

GORĄCO I SZCZERZE ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY!

O powstaniu Centrum w mediach lokalnych:

Anna Paszkowska, Wielka, wirtualna, interaktywna encyklopedia Lubelszczyzny, dostęp na 24 stycznia 2023: https://kurierlubelski.pl/wielka-wirtualna-interaktywna-encyklopedia-lubelszczyzny/ar/c5-17225501.

Regulamin

Informacje podstawowe

Korzystanie z serwisu może wiązać się ze zbieraniem danych osobowych jego użytkowników, w celu i zakresie niezbędnym do administrowania serwisem oraz utrzymania jego funkcjonalności.

Zdecydowana większość treści i usług udostępnianych za pośrednictwem serwisu jest dostępna bez konieczności rejestracji oraz podawania danych osobowych. Część usług, takich jak np. zapisy na wydarzenia, wymaga jednak ich gromadzenia.

Informujemy jednocześnie, że Administratorem Państwa danych osobowych gromadzonych za pośrednictwem serwisu jest Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, z siedzibą przy pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5, 20‑031 Lublin (dalej jako: UMCS lub Administrator).

Administrator wyznaczył Inspektora Ochrony Danych Osobowych. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek problemów lub wątpliwości w obszarze związanym z przetwarzaniem danych na UMCS, prosimy o kontakt: dane.osobowe@poczta.umcs.lublin.pl.

Dane osobowe

GROMADZENIE DANYCH OSOBOWYCH

Serwis może przetwarzać Państwa dane osobowe za pomocą formularzy umożliwiających np. zapisy na wydarzenia organizowane przez UMCS lub jego jednostki organizacyjne oraz formularzy kontaktowych. W każdym przypadku, gdy będziemy gromadzić Państwa dane osobowe, poinformujemy Państwa szczegółowo o celu i warunkach ich przetwarzania przez nas.

Dane osobowe użytkowników serwisu są zabezpieczone przed bezprawnym udostępnieniem osobom nieupoważnionym, nieautoryzowanym dostępem, zabraniem, uszkodzeniem, modyfikacją czy przypadkowym zniszczeniem lub ich utratą.

PRAWA OSOBY, KTÓREJ DANE DOTYCZĄ

Podanie danych osobowych jest zawsze dobrowolne, a użytkownicy mają prawo do wglądu do nich, ich zmiany, sprostowania, usunięcia, przeniesienia, wniesienia żądania o zaprzestanie lub ograniczenie przetwarzania, prawo do przenoszenia danych oraz prawo do złożenia skargi do organu nadzorczego monitorującego przestrzeganie przepisów prawa w zakresie ochrony danych osobowych. Ponadto, jeżeli dane osobowe są przetwarzane na podstawie zgody, użytkownicy mają prawo do wycofania zgody, na podstawie której ich dane osobowe są wykorzystywane przez serwis w dowolnym momencie, przy czym wycofanie zgody nie ma wpływu na przetwarzanie danych, którego dokonano przed wycofaniem tej zgody.

OKRES PRZETWARZANIA DANYCH

Dane osobowe, które użytkownik przekazał Administratorowi za pośrednictwem serwisu są wykorzystywane tak długo, jak jest to konieczne. Oznacza to, że UMCS wykorzystuje dane osobowe użytkowników serwisu do momentu realizacji celu, w jakim dane te zostały zgromadzone, a po tym czasie do celów archiwalnych, statystycznych lub do czasu wygaśnięcia roszczeń związanych z usługą, która wymagała od użytkownika podania jego danych. Każdorazowo poinformujemy Państwa, przez jaki czas i w jakich celach Państwa dane osobowe będą przetwarzane przez UMCS.

KONSEKWENCJE NIEPODANIA DANYCH

Niepodanie danych, wniesienie prośby o ich usunięcie lub zaprzestanie dalszego przetwarzania może się w tych przypadkach wiązać z ograniczeniem albo brakiem dostępności niektórych usług.

ODBIORCY DANYCH

Jednocześnie UMCS pragnie zapewnić, że o ile nie zostało to wyraźnie wskazane w regulaminie usługi, z której korzysta użytkownik, dane osobowe użytkowników nie są przekazywane do żadnych innych podmiotów za wyjątkiem podmiotów uprawnionych do dostępu do tych danych na mocy przepisów prawa. Dane osobowe użytkowników nie będą również przekazywane do państw trzecich lub organizacji międzynarodowych, chyba że regulamin usługi wyraźnie przewiduje inaczej.

Pliki „Cookies”

CZYM SĄ PLIKI „COOKIES”?

Serwis wykorzystuje technologię tzw. ciasteczek (ang. „cookies”). Ciasteczka to małe pliki tekstowe, które są wysyłane przez serwis internetowy, a następnie zapisywane na komputerach, laptopach lub smartfonach, aby m.in. ułatwić korzystanie ze stron www. Pliki te mogą zawierać dane osobowe w postaci adresu IP urządzenia wykorzystywanego przez użytkownika podczas korzystania z serwisu oraz unikatowego identyfikatora tego urządzenia. Pliki te nie są przechowywane na serwerach administratora, a istotą ich działania jest zapis ich zawartości podczas wizyty na stronie na urządzeniu wykorzystywanym do korzystania z serwisu.

Więcej informacji o ciasteczkach można znaleźć na stronie www.aboutcookies.org.

WYKORZYSTANIE PLIKÓW „COOKIES” PRZEZ SERWIS

Ciasteczka są wykorzystywane przez UMCS przede wszystkim w celu: zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu, utrzymania sesji w przypadku zalogowanych użytkowników (brak potrzeby logowania na każdej podstronie serwisu), zachowania ustawień użytkownika związanych z wyświetlaniem serwisu, zbierania danych statystycznych i informacji o sposobie korzystania z serwisu, umożliwienia dostarczania treści reklamowych zgodnych z zainteresowaniami użytkowników.

Pliki cookies mogą być także wykorzystywane do celów reklamowych przez dostawców reklam oraz partnerów UMCS.

Serwis nie wykorzystuje ciasteczek do identyfikacji, śledzenia lub zbierania danych osobowych. Administrator nie łączy danych eksploatacyjnych oraz informacji zawartych w plikach cookies z żadnymi innymi danymi, w których posiadanie wejdzie lub do których może mieć dostęp.

Podstawą prawną dla zbierania danych odczytywanych z plików cookies jest art. 6 ust. 1 lit (f) RODO, rozumiany jako realizacja usprawiedliwionego interesu administratora danych w postaci utrzymania funkcjonalności serwisu oraz dostosowanie strony do indywidualnych ustawień użytkownika, jak również zapamiętywanie wprowadzanych przez użytkownika danych związanych z korzystaniem z serwisu oraz prowadzenie analiz statystycznych dotyczących użytkowników i odwiedzających stronę.

PRAWA OSOBY, KTÓREJ DANE DOTYCZĄ

Użytkownik może uzyskać dostęp do zgromadzonych plików cookies znajdujących się na dysku lub w pamięci urządzenia, wykorzystywanego do korzystania z serwisu, poprzez analizę zawartości plików cookies w ustawieniach przeglądarki.

Dodatkowo, użytkownik może zrezygnować ze zbierania plików cookies:

• wchodząc na stronę Ustawień reklam Google lub Network Advertising Initiative (dla innych zewnętrznych dostawców reklam), lub
• zmieniając ustawienia przeglądarki wykorzystywanej do korzystania z serwisu, w sposób odpowiedni dla tej przeglądarki:
  – w przeglądarce Chrome
  – w przeglądarce Firefox
  – w przeglądarce Internet Explorer
  – w przeglądarce Opera
  – w przeglądarce Safari
  – w przeglądarce Microsoft Edge

Należy jednak pamiętać, że zmiana ustawień może być przyczyną błędnego wyświetlania serwisu.

Jak chronić swoje dane osobowe?

1. Zwracaj uwagę, komu, gdzie i na jakich warunkach podajesz dane.
2. Upewniaj się, czy udostępnienie danych jest niezbędne oraz bezpieczne.
3. Nie przekazuj swoich ani cudzych danych, nie publikuj ich w mediach społecznościowych oraz na dyskach dostępnych w „chmurach”.
4. Nie podawaj nikomu nazwy użytkownika i hasła do Twoich kont w usługach internetowych.
5. Wyloguj się z konta po zakończeniu pracy z systemem.

Ta strona używa cookies

Ze względu na ustawienia Twojej przeglądarki oraz celem usprawnienia funkcjonowania witryny zostały zainstalowane pliki cookies. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na ich używanie. Możesz to zmienić w ustawieniach swojej przeglądarki.

Więcej informacji w Polityce Prywatności