Za ten ważny obszar funkcjonowania Centrum odpowiadają profesorowie Andrzej Przegaliński, Mariusz Korzeniowski oraz dr Kamil Jakimowicz z IH UMCS.
Każdy wykład, niezależnie od jego tradycyjnej czy wirtualnej formy, będzie nagrywany i dostępny online w tej właśnie zakładce. W ikonce [aktualności] ze stosownym wyprzedzeniem pojawiać się będą anonse wspomnianych wykładów. Zwyczajowym miejscem spotkań będzie sala 318 w Instytucie Historii UMCS, ale organizatorzy nie wykluczają spotkań wyjazdowych (co zależne od charakteru wykładu i możliwości prowadzących je osób). Pojawił się już i harmonogram pierwszych regularnych spotkań, który przewiduje:
- 16 stycznia 2023 roku wykład mgr. inż. Michała i Lucyny z Matławskich Patyków oraz dr inż. Małgorzaty Przegalińskiej, W poszukiwaniu ukrytego kodu. Renesansowe dziedzictwo Zwierzyńca.
- Wykład mgra Grzegorza Sztala poświęcony rodzinie Magierskich.
- Wykład wyjazdowy w Krasnymstawie poświęcony historii lokalnej Krasnegostawu i okolic.
Propozycje innych wykładów oscylują wokół następujących tematów (trwają konsultacje, co do potencjalnych autorów/realizatorów poniższych wykładów): O potrzebie uprawiania historii regionalnej; Ruch regionalny na Lubelszczyźnie – historia i współczesność WRTR w Lublinie; Województwo Lubelskie, opis statystyczny; Ruch kolekcjonerski na Lubelszczyźnie wobec wyzwań regionalistyki; Potencjał Lubelszczyzny w zakresie turystyki kulturowej; Lublin – miasto z przyszłością? Strategie rozwoju i zagrożenia; Parafie rzymsko-katolickie na Lubelszczyźnie w ujęciu historycznym; Prawosławni i unici na Lubelszczyźnie; Żydzi na Lubelszczyźnie – stan badań; Potencjał kulturalny Lubelszczyzny; TVP i Radio Lublin w popularyzacji dziejów regionu.
Powyższa lista nie jest zamknięta i pod adresem e-mail: andrzej.przegalinski@poczta.umcs.lublin.pl oczekujemy na ciekawe, kształcące i oryginalne propozycje płynące od samych regionalistów.
Koordynacją wykładów zajmują się Profesorowie Mariusz Korzeniowski i Andrzej Przegaliński oraz Doktor Kamil Jakimowicz.
Dotychczas zorganizowane wykłady
Dzieje rodzin Jankowskich i Magierskich w świetle zasobów Prywatnego Muzeum „Znaki Czasu”
W dniu 21 czerwca b.r. w Instytucie Historii UMCS odbył się kolejny z wykładów otwartych zorganizowany pod egidą Centrum Badań nad Historią Regionalną i Lokalną w ramach cyklu Z dziejów Lublina i Lubelszczyzny. W gościnnych progach Instytutugościliśmy Pana Grzegorza Sztala, który wygłosił wykład Dzieje rodzin Jankowskich i Magierskich w świetle zasobów Prywatnego Muzeum „Znaki Czasu”.
Prelegent, zamiłowany regionalista, muzealnik i popularyzator wiedzy historycznej, zabrał publiczność w pasjonująca podróż w przeszłość, przybliżając dzieje dwóch skoligaconych ze sobą rodzin. Opowieść, osnuta w głównej mierze wokół XX-wiecznego Lublina, zawierała także wiele odniesień sięgających do lat wcześniejszych oraz do wątków dotyczących spraw rodzinnych i prywatnych.
Za pośrednictwem Jankowskich i Magierskich splotła się ze sobą historia Warszawy i Lublina, tułacze losy więźniów carskich i zesłańców syberyjskich oraz bolesne doświadczenia obu wojen światowych i lat powojennych. Przez życie wiodły ich idee osadzone głęboko w spuściźnie humanistycznej wraz z troską o dobro i walką o godność każdego człowieka. Z tych założeń i przesłanek wynikało zaangażowanie polityczne Jankowskich i Magierskich, były one też fundamentem przekazywanych z pokolenia na pokolenie zainteresowań społecznych i oświatowych oraz wielokierunkowych pasji kulturalnych i artystycznych.
Emocjonalny wydźwięk referatu wzmocniła prezentacja multimedialna zilustrowana licznymi fotografiami. Działający na wyobraźnię charakter miały różne pamiątki rodzinne pochodzące ze zbiorów Prywatnego Muzeum „Znaki Czasu” .
W barwnej i zajmującej narracji Pana Sztala dominowała wprawdzie powaga, która skłaniała do zadumy i refleksji, ale referent umiejętnie przełamywał ten nastrój anegdotą i pogodniejszymi opowieściami z życia obu rodzin. W taki sposób łączył ze sobą vie politique z vie romancée, co razem tworzyło harmonijną, wzajemnie uzupełniającą się całość.
Spotkanie, przy udziale zasłuchanej publiczności, wiązało ze sobą elementy wykładu naukowego z jakże potrzebną popularyzacją wiedzy. O konieczności organizowania takich wydarzeń świadczyła ciekawa dyskusja oraz późniejsze rozmowy prowadzone w kuluarach.
Organizatorzy mają nadzieję, że kolejne wykłady pod patronatem Centrum Badań będą równie ciekawe i spotkają się z zainteresowaniem szerokiego grona słuchaczy.
„Zapisy sesji sądowych w Hrubieszowie z lat 1429-1470” w… Hrubieszowie
W dniu 16 czerwca 2023 r. w Bibliotece Publicznej w Hrubieszowie odbyło się spotkanie promocyjne wydawnictwa źródłowego pt. Zapisy sesji sądowych w Hrubieszowie z lat 1429-1470 (Warszawa 2023), opracowanego przez prof. Grzegorza Jawora, Małgorzatę Kołacz-Chmiel oraz Annę Sochacka, przy współudziale W. Bukowskiego. W jego ramach prof. Grzegorz Jawor i dr hab. Małgorzata Kolacz-Chmiel zaprezentowali tajniki warsztatu edytorskiego stosowanego przez lubelską szkołę wydawania źródeł historycznych.
Ponadto w oparciu o zapisy sądowe ujęte w księdze przybliżyli różnorodne aspekty życia mieszkańców powiatu hrubieszowskiego w XV stuleciu. Wśród licznie zgromadzonych słuchaczy obecni byli przedstawiciele lokalnych instytucji kultury (Biblioteki Miejskiej, Muzeum im. Ks. Stanisława Staszica i Towarzystwa Regionalnego w Hrubieszowie), mieszkańcy oraz młodzież szkolna.
Ramzes przybył do Lublina – panel o historii FSC połączony z prezentacją kultowych aut!
Dokumentację fotograficzną z prezentacji lubelskich Żuków (prototypów egipskiego „Ramzesa”) znaleźć można w lubelskich mediach:
https://kurierlubelski.pl/ramzes-byl-z-lublina-pod-umcs-zaparkowaly-kultowe-dostawcze-zuki-zobacz-zdjecia ; https://radio.lublin.pl/2023/05/ramzes-byl-z-lublina-panel-o-historii-fsc/;
Ich zainteresowanie naukową, zapewne mniej spektakularną częścią przedsięwzięcia było jednak dużo mniejsze… A przecież w niezwykłej dla historyków konfrontacji „teoretyków” (profesjonalistów z UMCS) z „praktykami” (byłymi pracownikami FSC i pasjonatami-rekonstruktorami historycznych pojazdów z tej fabryki) pojawiało się tyle wręcz sensacyjnych wątków, że rozwinięte stanowić mogą podstawę do napisania „grubej książki” (dysponujemy nagraniem z tej mini-konferencji!, patrz też fotografie).
Licząc na dalsze owocne kontakty i współpracę serdecznie dziękujemy Panom inżynierom, Zenonowi Nieściorowi, Zbigniewowi Mazurowi i Janowi Wielgusowi. Podziękowania kierujemy też do p. Marka Kuca, autora monografii „Samochody z Lublina 1951-2014”.
Szczególne wyrazy wdzięczności należą się jednak Panu prof. Leszkowi Gardyńskiemu z Politechniki Lubelskiej i wszystkim „zmobilizowanym” przez niego właścicielom zabytkowych lubelskich Żuków, którzy swoimi pojazdami wypełnili plac przed Wydziałem Historii i Archeologii UMCS.
Zapraszamy również do objerzenia relacji filmowej z wydarzenia „Ramzes był… z Lublina, Historia społeczna FSC w Lublinie” w dniu 31 maja 2023 r. Przygotowali ją studenci II roku historii UMCS pod kierunkiem prof. Piotra Witka. Autorami filmu są Filip Mikulski, Mateusz Brodziak, Kacper Fidala i Mateusz Śniadoch. Serdecznie dziękujemy i zapraszamy do komentowania!
Relacja z wykładu o renesansowym dziedzictwie Zwierzyńca
W dniu 16 stycznia w Instytucie Historii UMCS odbył się pierwszy z wykładów otwartych zorganizowany pod egidą Centrum Badań nad Historią Regionalną i Lokalną, w ramach cyklu Z dziejów Lublina i Lubelszczyzny. W progach Instytutu gościliśmy Michała i Lucynę z Matławskich Patyków oraz Małgorzatę Przegalińską, którzy wygłosili wykład „W poszukiwaniu ukrytego kodu. Renesansowe dziedzictwo Zwierzyńca”.
Prelegenci to znakomici znawcy tematu, miłośnicy Roztocza i Lubelszczyzny, pasjonaci i oddani badacze dziedzictwa kulturowego regionu. Nie dziwi więc, że dzieje willi Zamoyskich w Zwierzyńcu, związane z zainteresowaniami i działalnością fundacyjną pierwszego ordynata zamojskiego, Jana Saryusza Zamoyskiego, stały się pretekstem do pogłębionej refleksji, która dotyczyła ideowych i filozoficznych źródeł renesansu, historii sztuki i architektury krajobrazu oraz planowania i rewitalizacji obszarów miejskich. Wszystko to razem splotło się w pasjonującą podróż w przeszłość, przeniesioną za pośrednictwem naszych Gości ku teraźniejszości.
Prelegenci wpletli też w narrację pełne czułości i osobistych odniesień wspomnienia o dwóch nietuzinkowych kobietach, Halinie Matławskiej i Aleksandrze Wachniewskiej, które w sposób szczególny wpisały się w dzieje i kulturę Roztocza. Spotkanie, przy udziale zainteresowanej tematem i zasłuchanej publiczności, łączyło w sobie elementy wykładu naukowego z jakże potrzebną popularyzacją wiedzy. Miarą jego wartości była ciekawa dyskusja oraz późniejsze rozmowy prowadzone w kuluarach.
Organizatorzy mają nadzieję, że cykliczna impreza spotka się z zainteresowaniem publiczności i na stałe zagości w kalendarzu spotkań organizowanych pod patronatem Centrum Badań nad Historią Regionalną i Lokalną, na które z wyprzedzeniem serdecznie zapraszamy.
Autor tekstu: Andrzej Przegaliński