Wiśniówka

Patrz hasło: Aleksandrówka.

Nazwa wsi ma charakter topograficzny, nawiązuje do rzeczownika wiśnia.

W okresie przedrozbiorowym teteny przyszłej wsi Wiśniówka położone była w ziemi stężyckiej województwa sandomierskiego. Na podstawie decyzji traktatu rozbiorowego z 1795 r. i były integralną częścią majątku Guzówka, które trafiły pod panowanie austriackie. Od 1796 r. znajdowały się na terytorium cyrkułu mińskiego (wiązowieckiego). Z dniem 1 listopada 1803 r. trafiły pod jurysdykcję szefa cyrkułu siedleckiego. Na podstawie traktatu w Schönbrunn z 14 października 1809 r., kończącego wojnę francusko-austriacką, dobra Guzówka od 1810 r. znalazły się w nowej rzeczywistości polityczno-administracyjnej, bowiem miejscowość ta znalazła sie pod władzą podprefekta powiatu łukowskiego departamentu siedleckiego. W związku z tym, że Guzówka wraz z przyległościami była wsią prywatną, stanowiąc zasadniczą część dóbr Guzówka, została w 1810 r. utworzona gmina dominialna o takiej samej nazwie. Po utworzeniu Królestwa Polskiego w 1815 r. gmina Guzówka została objęta władzą komisarza obwodu łukowskiego (od 1842 r. naczelnika powiatu łukowskiego) województwa podlaskiego (od 1837 r. guberni podlaskiej). W styczniu 1845 r. nastąpiła likwidacja guberni podlaskiej. Powiat łukowski znalazł się w granicach guberni lubelskiej.

W 1864 r., po ogłoszeniu ukazów uwłaszczeniowych przez rząd carski, dokonano reorganizacji gmin. Wieś znalazła się w gminie Mysłów powiatu łukowskiego guberni lubelskiej. Od 13 stycznia 1867 r. powiat łukowski znalazł się w granicach guberni siedleckiej. U schyłku XIX w. zaczął tworzyć się punkt osadniczy Wiśniówka, który najpierw był kolonią, by w chwili wybuchu I wojny światowej być samodzielną wsią. Po zajęciu interesującego nas terytorium Królestwa Polskiego przez wojska niemieckie i ukonstytuowaniu się 24 sierpnia 1915 r. zarządu okupacyjnego Wiśniówka, znajdując się w powiecie łukowskim weszła w skład generał-gubernatorstwa warszawskiego (Kaiserlich-deutsche Generalgouvernement Warschau) [APL, MSGL, sygn. 167, s. 440–441; APS, HwŁ, sygn. 2/252; „Verordnungsblatt für das General-Gouvernement Warschau/Dziennik rozporządzeń dla Jenerał-Gubernatorstwa Warszawskiego” 1915, 1, s. 1–2; Mencel 1976, 49, 311; Mądzik 2005, 313–314]. Taki stan rzeczy przetrwał do uzyskania przez Polskę niepodległości. W pierwszych dniach wolności wieś weszła w skład Gminy Mysłów powiatu łukowskiego województwa lubelskiego (od 1919 r.). 23 marca 1933 r. została ogłoszona ustawa o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego. Na jej podstawie wieś Wiśniówka (wraz z Kolonią Wiśniówka, Kolonią Łukocz i Kolonią Łukocz Sochackiego) weszła w skład Gromady Wiśniówka będącą elementem składowym Gminy Mysłów [„LDW” 1933, nr 22, s. 407; 1935, nr 30, s. 548; Skorowidz, IV, 74]. W czasie okupacji niemieckiej (od 26 października 1939 r. do końca lipca 1944 r.) Wiśniówka znajdowała się na terytorium Gminy Mysłów powiatu garwolińskiego dystryktu warszawskiego. Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej przywrócono podział administracyjny sprzed 26 października 1939 r. Taka organizacja przynależności terytorialnej przetrwała aż do chwili likwidacji Gminy Mysłów. Począwszy od 5 października 1954 r. Wiśniówka znalazła się w granicach Gromady Powały. Jednak już z dniem 1 stycznia 1959 r. Gromada Powały została zlikwidowana, zaś Wiśniówka została włączona do Gromady Ciechomin [Amtliches, 70; „DUWRN w Lublinie” 1954, nr 15, s. 75; 1958, nr 10, s. 155]. W grudniu 1972 r. nastąpiło przywrócenie funkcjonowania gmin. Wieś weszła w skład Gminy Stoczek Łukowski [„DUWRN w Lublinie” 1972, nr 12, s. 178]. Z dniem 1 czerwca 1975 r. Wiśniówka, po likwidacji powiatu łukowskiego, znalazła się w granicach województwa siedleckiego. 1 stycznia 1999 r., z chwilą wprowadzenia reformy podziału administracyjno-terytorialnego Rzeczypospolitej Polskiej, znalazła się na terytorium Gminy Stoczek Łukowski powiatu łukowskiego województwa lubelskiego [Dz.U., 1975, nr 16, poz. 91, s. 160; 1998, nr 96, poz. 603, s. 3432].

Jedyne stanowisko pochodzące z systematycznych badań powierzchniowych prowadzonych w roku 2006 w ramach AZP dostarczyło śladów osadniczych – w postaci odpadu krzemiennego niedatowanego oraz ceramiki z okresu nowożytnego [NID, AZP obszar 64-76].

Pierwsza wzmianka o osadzie pojawia się w rejestrze poborowym ziemi stężyckiej z roku 1576 [AGAD, ASK I, sygn. 9, k. 208]. W późniejszym czasie osada zanika, a właściwie traci samodzielność, stając się częścią Guzówki. Usamodzielnia się ponownie dopiero na przełomie XIX i XX w.

Patrz hasło: Guzówka.

Wyznanie rzymskokatolickie

Mieszkańcy Wiśniówki wyznania rzymskokatolickiego w dobie niewoli narodowej znajdowali się w jurysdykcji proboszcza parafii w Wilczyskach, w której funkcjonowała świątynia pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny. W 1921 r. odnotowano w Wiśniówce 149 wiernych Kościoła rzymskokatolickiego. Opiekę duszpasterską sprawowali następujący księża zajmujący etaty proboszcza lub administratora: Leon Modrzewski (1805–1846), Antoni Perkowski (1846–1852), Ignacy Ostałowski (1852–1866), Julian Sawicki (1867–1910), Kazimierz Lewitt (1910–1911), Karol Żebrowski (1911–1912), Ignacy Ciszewski (1912–1913) i Bronisław Garycki (1913–1919). Ponadto posług duchownych udzielali księża wikariusze m.in.: Stanisław Chromiński, Zenon Zawadzki, Edmund Dzięcielewski, Czesław Łopiński, Edward Kucerzyński i Stanisław Krygier. W 1919 r. Wiśniówka została przeniesiona do parafii Stoczek Łukowski. Odtąd opiekę duszpasterską nad mieszkańcami Wiśniówki sprawowali następujący księża proboszczowie i administratorzy: Michał Dąbrowski (1919–1926), Apolinary Rybiński (1926–1929), Ludwik Romanowski (1929–1932), Stanisław Filipowicz (1932–po 1939) i Józef Pyziołek (1945–po 1950) oraz księża wikariusze: Apolinary Rybiński, Jan Kazimierczak, Zygmunt Szymczak, Antoni Teofil Stormke, Julian Joński, Czesław Wrzosek i Ludwik Sobolewski [APL, ASCPRK w Wilczyskach, sygn. 1–58; ASCPRK we Włostowicach, sygn. 68, s. 102; APS, ASCPRK w Wilczyskach powiat Łuków, sygn. 1–53; Elenchus Ecclesiarum et Cleri Dioecesis Podlachiensis pro Anno Domini 1925, s. 141–142; Elenchus Ecclesiarum et Cleri Dioecesis Podlachiensis pro Anno Domini 1928, s. 84; Katalog kościołów i duchowieństwa diecezji siedleckiej czyli podlaskiej na rok 1929, 284–285; Katalog kościołów i duchowieństwa diecezji siedleckiej czyli podlaskiej na rok 1931, 92; Katalog kościołów i duchowieństwa diecezji siedleckiej czyli podlaskiej na rok 1939, 116–117; Katalog kościołów i duchowieństwa diecezji siedleckiej czyli podlaskiej na rok 1947, 101; Skorowidz, IV, 74; https://regestry.lubgens.eu/viewpage.php?page_id=1057 [dostęp: 29.02.2024].

Według pierwszego spisu powszechnego z 1921 r. przeprowadzonego w Polsce w Wiśniówce funkcjonowały 23 domostwa, w których mieszkało 149 osób. W końcu lutego 1943 r. władze niemieckie odnotowały w Wiśniówce 221 mieszkańców [Skorowidz, IV, 74; Amtliches, 70].

Głównym źródłem utrzymania ludności w XIX w. i w XX w. jest rolnictwo. Uprawa gruntów i hodowla zwierząt była czynnikiem dominującym, który zaważył na powstaniu tej miejscowości. Ze względu na jakość gleb koncentrowano się głównie na uprawie zbóż nie wymagających dobrych gleb takich jak np. żyto i owies. W mniejszym stopniu uprawiano pszenicę i jęczmień. Hodowano również trzodę chlewną i bydło rogate. Z tym ostatnim był związany proces produkcji mleka i przetworów mlecznych.

W rejestrach gminnych odmotano: dwa domy drewniane na podmurówce pochodzące z okresu międzywojennego; krzyż betonowy pochodzący z 1929 r.