Przejdź do treści

Szyszków

    Kapliczka ludowa w Potoku Górnym. Fot. Jarosław Buniowski



    Szyszków

    Powiat: biłgorajski

    Gmina: Potok Górny

    Mapa miejscowości

    Miejscowości – część ekspercka

    W świecie cyfrowym

    Patrz hasło: Potok Górny.

    Nazwa, przynależność administracyjna

    Nazwa Szyszków używana była w tej formie od samego początku istnienia wsi. Pochodzi najpewniej od szyszek, zapewne z sosen, które w obfitości porastały okoliczne tereny. Możliwe też że pochodzi od nazwy osobowej [Makarski, 1999, 269].

    Droga przez wieś. Fot. Krzysztof Latawiec

    Wieś Szyszków wraz z innymi okolicznymi osadami w czasach staropolskich leżała na terenie powiatu przeworskiego ziemi przemyskiej [Przyboś 190; Półćwiartek 12]. Na podstawie decyzji traktatu rozbiorowego z 1772 r. Szyszków znalazł się pod panowaniem austriackim. Funkcjonował w latach 1773–1775 w ramach okręgu ulanowskiego cyrkułu bełskiego (z siedzibą w Zamościu). Władze austriackie w 1775 r. dokonały reorganizacji struktur administracji terenowej i wieś została włączona do obszaru okręgu tomaszowskiego cyrkułu bełskiego (z siedzibą w Zamościu). Kolejna reorganizacja nastąpiła w 1782 r. Tym razem Szyszków wchodzący w skład okręgu tomaszowskiego znalazł się na terytorium cyrkułu zamojskiego.

    Szyszków na mapie von Miega z lat 1779-1782.

    Taki stan rzeczy przetrwał do 1810 r. Wtedy na mocy traktatu w Schönbrunn z 14 października 1809 r. kończącego wojnę francusko-austriacką cyrkuł zamojski został włączony w skład Księstwa Warszawskiego. W nowej rzeczywistości polityczno-administracyjnej osada znalazła się od 1810 r. w gminie dominialnej Naklik w powiecie tarnogrodzkim departamentu lubelskiego. Po utworzeniu Królestwa Polskiego w 1815 r. Szyszków, zachowując dotychczasową przynależność gminną, został objęty władzą komisarza obwodu zamojskiego (od 1842 r. naczelnika powiatu zamojskiego) województwa lubelskiego (od 1837 r. guberni lubelskiej). Jeszcze przed 1850 r. musiało dojść do reorganizacji administracji gminnej na terenie powiatu zamojskiego bowiem Szyszków wszedł w skład gminy Lipiny. W 1864 r. po ogłoszeniu ukazów uwłaszczeniowych przez rząd carski dokonano reorganizacji gmin. Osada znalazła się w zreorganizowanej gminie Lipiny powiatu zamojskiego guberni lubelskiej [Osiński, Gmina, 48–49, 68, 78; idem, Obwód, 33]. Jednak ten stan nie trwał zbyt długo. Najpierw Szyszków znalazł się od 13 stycznia 1867 r. na terenie powiatu biłgorajskiego guberni lubelskiej. Następnie pokłosiem akcji odbierania statusu miast różnym ośrodkom na terenie Królestwa Polskiego w latach 1869–1870 było reorganizowanie struktur administracji gminnej. W ten sposób od 1871 r. Szyszków wszedł w skład gminy Potok Górny powiatu biłgorajskiego. Taka przynależność terytorialna przetrwała do 14 września 1913 r. Wtedy, bez zmiany przynależności gminnej i powiatowej, znalazł się w granicach guberni chełmskiej. Po zajęciu południowych obszarów Królestwa Polskiego przez wojska austro-węgierskie i ukonstytuowaniu się w jesienią 1915 r. zarządu okupacyjnego Szyszków (władze przywróciły granice podziału administracyjnego gmin i powiatów sprzed wydzielenia guberni chełmskiej w dniu 14 września 1913 r.) wszedł w skład generał-gubernatorstwa lubelskiego [„Dziennik rozporządzeń c. i k. Jeneralnego Gubernatorstwa wojskowego” 1915, nr 1, poz. 1; Ćwik, Reder, 107]. Ten stan rzeczy przetrwał do uzyskania przez Polskę niepodległości. W pierwszych dniach wolności wieś weszła w skład gminy Potok Górny powiatu biłgorajskiego i województwa lubelskiego (od 1919 r.). 23 marca 1933 r. została ogłoszona ustawa o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego. Na jej podstawie Szyszków wszedł w skład Gromady Szyszków, która stała się elementem składowym Gminy Potok Górny [APLOK, AGPG, sygn. 119, k. 4; „LDW” 1933, nr 22, s. 361; 1935, nr 30, s. 478]. W czasie okupacji niemieckiej (od 26 października 1939 r. do końca lipca 1944 r.) Szyszków znajdował się na terytorium powiatu biłgorajskiego dystryktu lubelskiego. Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej przywrócono podział administracyjny sprzed 26 października 1939 r. Taka organizacja przynależności terytorialnej przetrwała aż do chwili likwidacji Gminy Potok Górny. 5 października 1954 r. Szyszków znalazł się w granicach samodzielnej Gromady Szyszków [APLOK, AGPG, sygn. 1297, k. 1; „DUWRN” 1954, nr 15, s. 61]. Od grudnia 1972 r. trafił ponownie w skład przywróconej do życia Gminy Potok Górny powiatu biłgorajskiego [„DUWRN w Lublinie” 1972, nr 12, s. 174]. Z dniem 1 czerwca 1975 r. Szyszków, po likwidacji powiatu biłgorajskiego, znalazł się w granicach województwa zamojskiego. Stan ten przetrwał do momentu wprowadzenia reformy podziału administracyjno-terytorialnego z dniem 1 stycznia 1999 r. Od tego momentu wieś znajduje się na terenie powiatu biłgorajskiego województwa lubelskiego [Dz.U., 1975, nr 16, poz. 91, s. 160].

    Mikrotoponimia

    Do Szyszkowa od południa przylega las nazywany Zapust [Bazan, 56–57].

    Antroponimia

    U schyłku XVIII w. grunty we wsi były użytkowane przez włościan noszących następujące nazwiska: Gwóźdź, Kruk, Pułkownik, Rogowski, Szarzyński, Szuszko, Szwiec, Wstępień i Zańko [APL, AOZ, sygn. 2.1.2/395, k. 35v–36v].

    Na mocy ukazu z 1864 r. gospodarstwa uzyskały osoby o następujących nazwiskach: Bucior (4 właścicieli), Cal, Czekierda (3), Ćwikła, Dechnik, Dyjak, Góźdź (2), Grabek, Jednacz, Józefko (4), Konieczny, Kruk (4), Krupa, Kurasiewicz (2), Kurzyp, Kusz, Łojew, Łysy, Oleksik (5), Pawełko, Pisarczyk (2), Pukała (3), Sarzyński (3), Smendra, Socha (4), Strug, Suwała, Szawała, Szranda, Szutyj i Zańko (2).

    Na początku lat 30. XX w. w Szyszkowie zamieszkiwały rodziny, będące również właścicielami gospodarstw rolnych, noszące następujące nazwiska: Błaszczak, Bogdanowicz, Bucior (13 rodzin), Bukało (2), Cal (2), Chrapko, Czekierda, Czekirda, Ćwikła, Dechnik, Dorocicz, Dub (4), Fedec, Fiejdak, Fusiarz, Gajst, Głąb, Głowik (2), Głuszkiewicz, Gol, Golik, Gołąb, Góźdź (2), Hacia, Jaśkowski, Józefko (3), Konieczna, Koza, Kruk (2), Krzecki, Kuraszewicz, Kurzyp, Kusz, Łaśko, Łoś (3), Łysy (3), Olekszyk (8), Mateja, Pieczonka (3), Pierścionek, Pisarczyk (3), Przytuła, Pukało (7), Ryczko (2), Sarzyński (3), Sieradzki, Smędra (2), Sniosek, Socha (5), Sranda (2), Struk (2), Suwała, Szawała, Szuta (2), Szymczak, Woch, Zańko (2) i Zuń [APLOK, AGPG, sygn. 2/16].

    Archeologia o najdawniejszym osadnictwie

    Jedyne materiały uzyskane z 2 stanowisk pochodzą z systematycznych badań powierzchniowych prowadzonych w roku 1988 w ramach AZP. Wśród pojedynczych znalezisk znajduje się mikrolityczny zbrojnik w kształcie trapezu – ostrze typowe dla myśliwych młodszej fazy mezolitu. Natomiast pojedyncze ułamki ceramiki naczyniowej datowano na wczesną epokę brązu (?) i późne średniowiecze [NID, AZP obszar 96-81].

    Pierwsza wzmianka o osadzie

    Wieś Szyszków powstała zapewne w początkach XVII w. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1669 r., gdy była już dość rozwinięta i liczyła 11 zagród chłopskich [Niedźwiedź 505]. Osada nie rozwinęła się i w niektórych źródłach jest określana jako przysiółek Kulna [Bazan 216]. Inwentarz z 1787 r. opisuje granice Szyszkowa z Kulnem, Naklikiem i Potokiem Górnym [APL AOZ 395, 1-8v]. Wieś początkowo była w innym położeniu nad rzeką Złotą, bardziej na południe niż dzisiaj. Na obecne miejsce przeniesiono ją po regulacji gruntów ordynackich po 1824 r. [Bazan 210].

    Właściciele

    Od początku swego istnienia Szyszków stanowił własność ordynatów Zamoyskich. Po upadku Rzeczypospolitej Obojga Narodów grunty leżące w Szyszkowie nadal należały do Ordynacji. Były one zazwyczaj oddawane w dzierżawę włościanom, którzy w zamian za korzystanie z areału należącego do Zamoyskich odrabiali pańszczyznę lub płacili czynsz.

    Na początku marca 1864 r. została ogłoszona przez rząd carski reforma uwłaszczeniowa. Na jej podstawie 28 marca 1868 r. doszło do powstania w Szyszkowie 57 gospodarstw, których pełnoprawnymi właścicielami stali się miejscowi włościanie. Łączna powierzchnia gruntów 948 mórg i 266 prętów (w tym 885 morgi i 206 prętów stanowiły użytki rolne) wykorzystane na przeprowadzenie uwłaszczenia pochodziła z areału Ordynacji. Ówczesny ordynat za utraconą nieruchomość otrzymał odszkodowanie w wysokości 5977,17 rubla. Tym sposobem właścicielami gospodarstw, mającymi powierzchnię od 4 do 16 mórg ziemi, stali się włościanie. Wszyscy uzyskali prawo do korzystania ze wspólnych pastwisk o łącznej powierzchni 202 mórg i 7 prętów. Również miejscowi chłopi otrzymali możliwość pozyskiwania drewna budowlanego i opałowego z okolicznych lasów Leśnictwa Krzeszowskiego. Kwestia serwitutów leśnych została uregulowana dopiero 14 kwietnia 1930 r. Za rezygnację z serwitutów właściciele 54 gospodarstw z Szyszkowa otrzymali przeszło 420 ha gruntów (m.in. 341,65 ha lasu, 57,9 ha gruntów ornych, 6,21 ha łąk, 3,83 ha pastwisk itp.). Każdy właściciel gospodarstwa otrzymał przeszło 7 ha gruntu (w tym prawie 6 ha lasu) [APL, ZTL, sygn. 256, s. 3–12, 58–64].

    Późną wiosną 1915 r. nieliczni włościanie wyznania prawosławnego opuścili swoje gospodarstwa udając się ze swoim dobytkiem ruchomym na uchodźstwo w głąb Rosji. Z tego powodu austro-węgierskie władze okupacyjne zaleciły tymczasowe przejęcie tych gruntów przez okolicznych włościan [APLOK, AGPG, sygn. 64, k. 7v]. W 1917 r. w Szyszkowie funkcjonowało 89 gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 4 mórg ziemi [APLOK, AGPG, sygn. 61].

    Demografia, stosunki etniczne i wyznaniowe

    W austriackim wykazie podatkowym z 1785 r. wykazano 75 mieszkańców, w tym 26 katolików, 46 unitów i 3 Żydów [Budzyński 352].

    W 1827 r. w Szyszkowie istniało 11 domów, w których mieszkało 67 osób. Cztery dekady później (1866 r.) odnotowano obecność 391 osób. Na początku XX w. odnotowano na terenie wsi 69 domów i 530 mieszkańców. Ponadto w folwarku Szyszków obecne były 2 domy i 16 mieszkańców. W styczniu 1920 r. w Szyszkowie funkcjonowały 183 drewniane budynki mieszkalne i 186 drewniane budynki gospodarcze. Rok później w czasie spisu powszechnego odnotowano istnienie 101 budynków mieszkalnych i 494 mieszkańców oraz 1 budynek i 3 osoby w folwarku Szyszków [APLOK, AGPG, sygn. 62, k. 29; Tabella, II, 230; Spravochnaya, 21; Skorowidz, IV, 8; Osiński, Obwód, 340].

    Kościół rzymskokatolicki

    Wierni Kościoła rzymskokatolickiego w Szyszkowie w XVIII-XIX w. i w pierwszej połowie XX w. przynależeli do parafii w Potoku Górnym [Budzyński 352]. Podczas sporządzania opisu parafii Potok Górny w 1860 r. wykazano w Szyszkowie 216 wiernych Kościoła rzymskokatolickiego. Na początku XX w. w Szyszkowie obecnych było 350 katolików we wsi oraz 12 katolików w folwarku. Pierwszy spis powszechny z 1921 r. wykazał w obu punktach osadniczych odpowiednio 362 i 3 wyznawców Kościoła rzymskokatolickiego. Opiekę duszpasterską nad nimi sprawowali proboszczowie i administratorzy parafii w osobach: Mikołaja Maciejowskiego (1776–1802), Bartłomieja Sobolewskiego (1802–1821), Mateusza Bełcikowskiego (1821–1856), Jana Pawełkiewicza (1856–1857), Tomasza Petrykowskiego (1857–1873), Feliksa Kamińskiego (1873–1876), Franciszka Matrasia (1876–1878), Fryderyka Więckowskiego (1878–1918), Ludwika Kwieka (1918–1920), Józefa Sławińskiego (1920), Kazimierza Siedleckiego (1920–1922), Stanisława Fruga (1922–1923), Seweryna Śluskowskiego (1923–1925), Adolfa Netczyńskiego (1925–1936), Błażeja Nowosada (1936–1943), Ludwika Olechowskiego (1944–1945), Franciszka Surtela (1945–1946), Aleksandra Hawryluka (1946–1962), Józefa Walczaka (1962–1971) i Bogusława Wojtasiuka (1971–1989). oraz wikariusze m.in.: ks. Władysław Petrykowski, ks. Józef Waśkiewicz, ks. Aleksander Urban, ks. Stefan Boćkowski, ks. Antoni Czamarski [AAL, KGL, sygn. Rep. 60 B IV b 84; APL, ASCPRK w Potoku Górnym, sygn. 1–5; APLOK, AGPG, sygn. 2/14, k. 42v–44; APR, ZDP, sygn. 30.25/15051, s. 2; APZ, ASCPRK w Potoku Górnym, sygn. 1–45; Catalogus 1865, 14; Catalogus 1870, 20; Catalogus 1875, 36; Catalogus 1887, 33; Catalogus 1894, 34; Catalogus 1898, 34; Catalogus 1902, 36; Catalogus 1906, 36; Catalogus 1910, 37–38; Catalogus 1914, 30; Catalogus 1917, 30; Catalogus 1919, 25; Catalogus 1920, 70; Catalogus 1928, 43; Catalogus 1929, 51; Spis kościołów 1935, 47; Spis kościołów 1936, 47; Spis kościołów 1937, 47; Spis kościołów 1938, 48; Spis kościołów 1939, 70; Spis kościołów 1948, 161; Spravochnaya, 21; Skorowidz, IV, 8].

    Kościół greckokatolicki

    W Szyszkowie w  1785 r. na 75 mieszkańców, większość, bo 46 osób stanowili unici [Budzyński 352]. Przynależeli oni do parafii greckokatolickiej w Kulnie (cerkiew p.w. Michała Archanioła), która wchodziła w skład dekanatu tarnogrodzkiego (po powstaniu styczniowym dekanatu biłgorajskiego) chełmskiej diecezji unickiej. Posługi kapłańskiej unitom z Szyszkowa udzielali następujący parochowie (proboszczowie i administratorzy): Maciej Krypiakiewicz (1799–1832), Tadeusz Krypiakiewicz (1832–1836), Eliasz Sajkiewicz (1836–1839), Antoni Łazurkiewicz (1839–1841), Józef Radawski (1842–1868) i Antoni Kurkiewicz (1868–1875) Parafia unicka w Kulnie była uposażona przeszło 81 morgami ziemi. W 1860 r. w Szyszkowie było obecnych 101 unitów. Wierni Kościoła greckokatolickiego parafii w Kulnie w 1874 uzyskali nową murowaną świątynię. Była ona budowana w latach 1872–1873. Konsekrowano ją 8 marca 1874 r. [APRz, ASCPG w Kulnie, sygn. 1–5; APL, ChKGK, sygn. 368, k. 128v; sygn. 871; KPCh, KV, sygn. 116, s. 48–49; Sęczyk, 451–453, 455, 486, 563–564, 573–574, 730].

    Kościół prawosławny

    Nieliczni wyznawcy prawosławia, porzucając Kościół unicki, pojawili się w Szyszkowie po utworzeniu cerkwi prawosławnej w Potoku Górnym. Przynależeli do niej do połowy lat 80. XIX w. Po likwidacji Kościoła greckokatolickiego w maju 1875 r. liczba prawosławnych (ex-unitów) wzrosła. W 1877 r. odnotowano 144 osoby wyznania prawosławnego (ex-unitów), którzy jednak przynależeli do parafii z siedzibą w Kulnie. W 1912 r. w Szyszkowie było 186 osób wyznania prawosławnego. Posługę kapłańską dla mieszkańców Szyszkowa pełnili proboszczowie parafii w Kulnie w osobach: Antoniego Kurkiewicza (1875–1899), Włodzimierza Kurkiewicza (1899–1908) i Mikołaja Babienki (1908–1918). Wśród osób wyznania prawosławnego obecni byli głównie przedstawiciele miejscowej społeczności. Jednak należy również wspomnieć o Rosjanach, którzy czasowo przebywali na tym terenie z racji pełnienia różnych obowiązków służbowych (straż graniczna, straż ziemska, straż karczemna, księża prawosławni). [APL, KPCh, KV, sygn. 116, s. 69; sygn. 180, s. 39; sygn. 187, s. 95; APRz, ASCPG w Kulnie, sygn. 5; ASCPP w Kulnie, sygn. 1–42]. W 1915 r. część wyznawców prawosławia z Szyszkowa została przymuszona do wyjazdu w głąb Rosji. Powrócili do wolnej Polski po 1918 r. Pierwszy spis powszechny z 1921 r. wykazał obecność 116 prawosławnych w Szyszkowie (z czego 103 narodowości ukraińskiej). Znaleźli się ponownie w jurysdykcji proboszczów parafii prawosławnej w Kulnie, w osobach: Gabriela Korobczuka (1919–1924), Włodzimierza Kurkiewicza (1924–1936) i Aleksego Jakuty (1936–1945). Kres obecności osób wyznania prawosławnego nastąpił z chwilą ich deportacji w latach 1944–1945 do Związku Sowieckiego [APL, APP w Potoku Górnym, sygn. 18, k. 4v; UWL [1919–1939], WSP, sygn. 685, s. 88; APLOK, AGPG, sygn. 2/16; AUSC w Kuryłówce, ASCPP w Kulnie, sygn. lata 1923–1945; Charkiewicz, Męczennicy, 205–207; Skorowidz, IV, 8].

    Wyznanie mojżeszowe

    Na terenie Szyszkowa w XIX w. i w pierwszej połowie XX w. zamieszkiwali nieliczni Żydzi. Na początku XX w. obecnych było 18 osób wyznania mojżeszowego. Pierwszy spis powszechny z 1921 r. wykazał 16 wyznawców judaizmu, z czego wszyscy zadeklarowali narodowość polską. W latach 30. XX w. obecna była rodzina Trampolerów zajmująca się handlem oraz rodzina Icka Gajsta posiadającego gospodarstwo rolne. Członkowie obu rodzin zostali zamordowani przez hitlerowców w listopadzie 1942 r. w trakcie likwidacji getta w Krzeszowie lub po przewiezieniu do obozów zagłady [APLO, AGPG, sygn. 2/16, k. 23v–24, 51v–52; Spravochnaya, 21; Skorowidz, IV, 8].

    Ukraińcy

    Wyznawcami Kościoła greckokatolickiego była przeważnie ludność rusińska zamieszkująca te obszary od co najmniej XVI w. Rząd rosyjski likwidując Kościół greckokatolicki i włączając jego wyznawców do grona wyznawców prawosławia rozpoczął wobec nich proces rusyfikacji. Wysiłki władz carskich przyniosły odwrotny skutek. Nie uczynili z nich Rosjan, lecz doprowadzili do pogłębienia ich tożsamości rusińskij (ukraińskiej). Kluczowym momentem dla tej ludności w kwestii określenia swojej identyfikacji narodowościowej było ogłoszenie ukazu tolerancyjnego w kwietniu 1905 r. Osoby, które nie zdecydowały się na porzucenie prawosławia na rzecz katolicyzmu, wyraźnie skłoniły się do uznania siebie za przedstawicieli narodowości ukraińskiej. Owa przynależność wyznaniowo-narodowościowa stała się również kryterium umożliwiającym deportację ludności ukraińskiej do Związku Sowieckiego w latach 1944–1945. W ten sposób zostały zmuszone do opuszczenia Szyszkowa następujące rodziny: Calów, Charpków, Fedeców, Fejdaków, Góździów, Kruków, Kuszów, Łaśków, Pukałów, Stecyków, Szawałów, Szutów, Zańków i Zuniów. Wyjazdu do Związku Sowieckiego uniknęły nieliczne osoby, które posiadały małżonków wyznania rzymskokatolickiego lub też zdążyły w drugiej połowie 1944 r. lub na początku 1945 r. dokonać konwersji na katolicyzm. Jednak i te osoby wkrótce zostały zmuszone do opuszczenia Szyszkowa w ramach w akcji „Wisła” w 1947 r. Translokowano ich na teren tzw. Ziem Odzyskanych [APLOK, AGPG, sygn. 2/16].

    Oświata

    Pierwsza szkoła, która rozpoczęła swoją działalność 14 sierpnia 1905 r., powstała z inicjatywy lokalnych władz cerkwi prawosławnej. Była to 1-klasowa koedukacyjna szkoła cerkiewno-parafialna. Funkcjonowała do wiosny 1915 r. [APL, KPCh, KV, sygn. 187, s. 87]. Następna placówka oświatowa powstała w Szyszkowie w okresie okupacji austro-węgierskiej. Utworzona została wiosną 1916 r. koedukacyjna szkoła elementarna 1-klasowa z językiem polskim wykładowym. 1 listopada 1917 r. przejęta przez polskie władze oświatowe jako 1-klasowa szkoła powszechna. Od 1 września 1927 r. została przekształcona w 2-klasową szkołę powszechną. Nie posiadała własnego budynku. Uczęszczały do niej dzieci z Szyszkowa i Zagródek. Jej nauczycielami byli: Stanisław Ordaczyński (1923–1931), Antonina Ordaczyńska (1926–1931), Stanisława Podczaska i Wanda Karpińska (od 1934 r. Jędrzejowska). Ta ostatnia pracowała w Szyszkowie w latach 1928–1940. Katechetami byli ks. Adolf Netczyński z parafii Potok Górny (religia rzymskokatolicka) oraz ks. Włodzimierz Kurkiewicz z Kulna (religia prawosławna). [APL, C. i K. Komenda Powiatowa w Biłgoraju, sygn. 31, s. 23–24; APLOK, AGPG, sygn. 2/16, k. 5v–6; ISB, sygn. 48, s. 410–411; sygn. 191]. W czasie II wojny światowej niemieckie władze okupacyjne zezwoliły na funkcjonowanie w Szyszkowie polskiej szkoły ludowej. Na stanowisku nauczycielki pracowała Stanisława Krzanowska. Po zakończeniu II wojny światowej zaczęła działać w Szyszkowie 5-klasowa szkoła podstawowa. Funkcję nauczycieli pełnili w niej: Jan Gontarz i Emilia Gontarz. W 1958 r. funkcjonowała już 7-klasowa szkoła podstawowa [APLOK, ISB, sygn. 48, s. 310–311; sygn. 58, s. 295–300]; PPRNiUPB, sygn. 2881].

    Wpływ na kształtowanie postaw społecznych w Szyszkowie miał fakt funkcjonowania Ochotniczej Straży Pożarnej. Jej początki sięgają okresu międzywojennego. Udało jej się również przetrwać okres okupacji niemieckiej. Borykała się w latach 40. XX w. z brakiem odpowiedniej jakości sprzętu gaśniczego. W 1947 r. liczyła 25 członków [APLOK, AGPG, sygn. 1299, k. 38, 41, 105; sygn. 1300, k. 2–2v; sygn. 1301, k. 15, 17, 19, 43, 65; sygn. 1302, k. 24].

    Gospodarka w dziejach

    Miejscowi chłopi w XVIII w. trudnili się głównie rolnictwem, a ponadto zajęciami leśnymi. Odrabiali pańszczyznę w folwarku ordynackim w Kulnie w 1700 i 1754 r., a następnie w Nakliku w 1783 i 1800 roku [Stworzyński 357; Orłowski 31]. W Szyszkowie nigdy nie zorganizowano folwarku, a jedynym obiektem o charakterze gospodarczym była karczma „na Szyszkowie”, wymieniana w inwentarzach z 1700, 1726 i 1754 r. [Stworzyński 357].

    Poza rolnictwem źródłem utrzymania miejscowej ludności było rzemiosło oraz świadczenie różnych usług. Kowalstwem zajmował się Stanisława Bucior. W drugiej połowie lat 40. XX w. usługi kominiarskie w Szyszkowie świadczył Wojciech Głowik. Krawiectwem zajmował się Jan Powroźnik [APLOK, AGPG, sygn. 126, k. 20v; sygn. 1298, k. 29, 31].

    Źródłem utrzymania mieszkańców Szyszkowa był również handel. W latach 30. XIX w. handlem zajmowała się żydowska rodzina Trampolerów.  W okresie rozbiorowym dodatkowe możliwości zarobku stwarzała pobliska granica z Austrią. Miejscowi chłopi rozwozili sól i towary z Galicji, pracowali przy przeprawie na Sanie, przy transporcie drewna i zboża z Galicji do Wisły [Mencel, 1988, 261].

    Handel w Szyszkowie w okresie okupacji niemieckiej zdominował sklep z artykułami spożywczymi i przemysłowymi prowadzony przez Antoniego Wocha [APLOK, AGPG, sygn. 126, k. 20v; sygn. 2/16, k. 23v–24].

    W Nakliku zajmowano się także sprzedażą alkoholu. U schyłku XVIII w. funkcjonowała niewielka karczma leżąca przy drodze prowadzącej do Leżajska [APL, AOZ, sygn. 2.1.2/395, k. 5v, 36v].

    Zabytki i upamiętnienia

    Kapliczka wzniesiona przez Jana Głowika w Szyszkowie jako podziękowanie za szczęśliwy powrót z wojny [Bazan, 113].

    Ważne wydarzenia

    W czerwcu 1837 r. gradobicie spustoszyło budynki i uprawy mieszkańców Szyszkowa [Bazan, 44].

    28 czerwca 1944 r. doszło pod Szyszkowem do starcia między oddziałem partyzanckim a oddziałem Kałmuckiego Korpusu Kawalerii służącego w charakterze jednostek pomocniczych SS [Bazan, 107.

    Celem zachowania bezpieczeństwa pożarowego w okolicznych lasach w Szyszkowie pod koniec lat 40. XX w. została utworzona przeciwpożarowa straż leśna. W 1952 r. liczyła ona 18 członków [APLOK, AGPG, sygn. 1303, k. 4].

    Małe ojczyzny – strefa regionalistów

    Współczesność, strategie rozwoju

    Samorząd, organizacje​

    Kościoły i związki religijne​

    Życie kulturalne

    Oświata i szkolnictwo

    Wybitne postacie​

    Rodziny – pamiątki

    Wspomnienia, albumy rodzinne​

    Gospodarka – firmy i przedsiębiorstwa

    Walory turystyczne

    Folklor​

    Miejsca pamięci