Przejdź do treści

Bukowiec

    Herb gminy Aleksandrów.

    Bukowiec

    Powiat: biłgorajski

    Gmina: Aleksandrów

    Mapa miejscowości

    Miejscowości – część ekspercka

    W świecie cyfrowym

    Patrz hasło: Aleksandrów.

    Nazwa miejscowości i przynależność administracyjna

    Nazwa miejscowości została najpewniej urobiona od lasów bukowych, gęsto porastających okolicę.

    Bukowiec jako kolonia powstał w wyniku parcelacji gruntów Ordynacji Zamoyskich leżących na terenie gminy Aleksandrów. Wraz z wprowadzeniem w 1933 r. reformy samorządu terytorialnego wszedł w skład gromady Lipowiec, gminy Księżpol, powiatu biłgorajskiego. Taka organizacja przetrwała do 1954 r. W tym roku likwidacji uległy gminy i wprowadzono podział powiatu na gromady. Bukowiec został włączony do gromady Aleksandrów. Od 1973 r., po likwidacji gromad, wszedł w skład gminy Józefów powiatu biłgorajskiego województwa lubelskiego. Po przeprowadzeniu w 1975 r. reformy administracyjnej, wchodząc w skład gminy Józefów, znalazł się w województwie zamojskim. Taki stan rzeczy trwał do 1 stycznia 1992 r., gdy na mocy rozporządzenia Rady Ministrów RP z 2 grudnia 1991 r. utworzono gminę Aleksandrów, która swoim zasięgiem terytorialnym objęła Bukowiec [„LDW” 1933, nr 33, s. 361; „DUWRNL” 1954, nr 15, s. 59; DUWZ” 1992, nr 1, s. 2; Ćwik, Dzieje Józefowa, 175].

    Archeologia o najdawniejszym osadnictwie

    Prowadzone w roku 1988 systematyczne badania powierzchniowe w ramach AZP nie ujawniły jakichkolwiek stanowisk archeologicznych [NID, AZP obszar 94-85].

    Jedynymi śladami potwierdzającymi obecność społeczności w pradziejach są przypadkowo znalezione dwa wytwory: kamienny topór (zachowana część przyobuchowa) i krzemienny nóź sierpowaty. Pierwszy zabytek najprawdopodobniej należy łączyć z pasterską ludnością późnego neolitu lub wczesnej epoki brązu (kultura: ceramiki sznurowej lub mierzanowicka). Natomiast drugi niewątpliwie należy wiązać z ludnością wczesnej epoki brązu (kultura mierzanowicka?) [Florek, Libera 2006, 101, tabl. I: 2 – tam: Bukowiec Kolonia].

    Krzemienny nóż sierpowaty prawdopodobnie ludności kultury mierzanowickiej [Florek, Libera 2006, tabl. I: 2].

    Pierwsza wzmianka o osadzie

    Bukowiec jako osada pojawia się w źródłach na początku lat 20. XX w.

    Bukowiec na mapie taktycznej WIG z 1938 r. (igrek.amzp.pl/mapindex.php?cat=WIG100).

    Stosunki własnościowe

    W Bukowcu początkowo w latach 20. i 30. XX w. istniały 2 gospodarstwa rolne będące w posiadaniu rodziny Małków. Każde gospodarstwo liczyło około 15 mórg gruntów użytkowych. W 1954 r. istniały 4 gospodarstwa liczące łącznie 20 hektarów użytków rolnych będących w posiadaniu rodzin Małków i Komanów [APLOK, AGA, sygn. 2, k. 10; Terlecka, 6; Relacja ustna Ryszarda Bździucha].

    Stosunki etniczne i wyznaniowe

    Do lipca 1936 r. Bukowiec przynależał do parafii rzymskokatolickiej w Górecku Kościelnym. Po erygowaniu parafii w Aleksandrowie opiekę duchową nad mieszkańcami osady roztoczył tamtejszy proboszcz. W Bukowcu zamieszkiwała wyłącznie ludność wyznania rzymskokatolickiego i narodowości polskiej od chwili pojawienia się tam gospodarstw do dnia dzisiejszego [Relacja ustna Ryszarda Bździucha].

    Liczba ludności

    Na początku lat 30. XX w. w Bukowcu prawdopodobnie zamieszkiwało 8 osób. W 1954 r. odnotowano obecność 16 osób [APLOK, AGA, sygn. 2, k. 10].

    Oświata

    Ze względu na małą liczbę mieszkańców w Bukowcu władze oświatowe w II Rzeczypospolitej, w czasie okupacji niemieckiej czy też po II wojnie światowej nie widziały możliwości utworzenia samodzielnej placówki oświatowej. To spowodowało, że dzieci z Bukowca były zmuszone do realizowania obowiązku szkolnego w sąsiednim Aleksandrowie w Szkole Powszechnej nr 1 (odległej o 4 kilometry). W roku szkolnym 1930/1931 obowiązkiem szkolnym objętych było 2 dzieci z Bukowca. Liczba ta nie uległa zmianie również w roku szkolnym 1934/1935 [APLOK, ISB, sygn. 132, k. 12, 80, 130].

    Gospodarka

    Miejscowa ludność od początków istnienia wsi utrzymywała się z rolnictwa oraz eksploatacji okolicznych lasów. Ponadto zajmowała się hodowlą pszczół miodnych. Jeden z członków rodziny Małków był rymarzem [Relacja ustna Ryszarda Bździucha].

    Roztoczańska osada Bukowiec. Fot. Krzysztof Latawiec.

    Zabytki kultury materialnej

    Krzyż drewniany ufundowany na początku lat 90. XX w. przez Józefa i Ryszarda Bździucha [Historia w krzyże, 15].

    Przydrożny, współczesny krzyż w Bukowcu. Fot. Krzysztof Latawiec.

    Wielkie wydarzenia w dziejach miejscowości

    II wojna światowa dotarła bezpośrednio do Bukowca 14 września 1939 r. W tym dniu rozlokował się tutaj oddział artylerii Wojska Polskiego, który dokonał ostrzału nacierających wojsk niemieckich [Oberda, Aleksandrów 1939, 47, 53]. W 1943 r. gospodarstwa istniejące w Bukowcu uległy spaleniu. Ludność została wysiedlona. Niektórzy z mieszkańców Bukowca trafili do obozu na Majdanku. W czerwcu 1944 r. w Bukowcu polskie oddziały partyzanckie urządziły zasadzkę na kałmuckie oddziały pomocnicze niemieckiego Wehrmachtu [Oberda, Aleksandrów, 2014, 144; Relacja ustna Ryszarda Bździucha].

    Małe ojczyzny – strefa regionalistów

    Współczesność, strategie rozwoju

    Samorząd, organizacje​

    Kościoły i związki religijne​

    Życie kulturalne

    Oświata i szkolnictwo

    Wybitne postacie​

    Rodziny – pamiątki

    Wspomnienia, albumy rodzinne​

    Gospodarka – firmy i przedsiębiorstwa

    Walory turystyczne

    Folklor​

    Miejsca pamięci