Wilkołaz Górny

Patrz hasło: Wilkołaz.

Nazwa miejscowości jest dwuczłonowa. Możliwe znaczenia zbitki słownej Wilkołaz podano w haśle dotyczącym W. natomiast przymiotniki typu – Górny i – Dolny służą do rozróżnienia miejscowości o takiej samej nazwie podstawowej, a w tym przypadku również od nazwy miejscowości stanowiącej jądro osadnicze, na terenie którego powstawały osady filialne. – W. Górny i W. Dolny odnosi się do ukształtowania terenu (wysokość względna) , również do położenia w górnym lub dolnym odcinku cieku wodnego, nad którym jej lokowano.

W trakcie prowadzonych w roku 1986 systematycznych badań powierzchniowych w ramach AZP odkryto 11 stanowisk, które dostarczyły niemal wyłącznie źródeł krzemiennych, głównie o charakterze odpadkowym, w jednym przypadku fragmentu topora kamiennego – wyłącznie o charakterze śladowym, nieokreślonych chronologicznie. Natomiast prowadzone w roku 2014 badania archeologiczne wyprzedzające budowę drogi ekspresowej S-19 ujawniły śladowe osadnictwo (ułamki naczyń glinianych, jamy odpadkowe) z XVIII-XIX w. Ponadto nie określono chronologii zabytków pozbawionych charakterystycznych cech morfologiczno-technologicznych [NID, AZP obszar 83-79].

W końcu XIX z historycznego obszaru wsi W. wyodrębniały się stopniowo dość liczne folwarki i kolonie. Wśród nich pojawiła się nazwa W. Górny dla folwarku ordynackiego, który w 1893 r. liczył 670 morgów gruntu i pozostawał w dzierżawie [SGKP XIII, 477}. Wydzierżawianie Wilkołazu i związanych z nim folwarków było stałą praktyką właścicieli tych dóbr [Orłowski 1963, 67]. Zapewne przed 1914 r. nastąpiła częściowa parcelacja folwarku, skoro w 1921 r. W. Górny określono już jako kolonię. Zamieszkiwało w niej wtedy 111 osób, wszystkie deklarowały wyznanie rzymskokatolickie i narodowość polską [Skorowidz miejscowości, 80].

W latach 1935-1937 podjęto kolejną, częściową parcelację folwarku W. Górny za pośrednictwem Państwowego Banku Rolnego [APL, UWL WRiRR sygn. 1010, k. 8-13]. W ramach reformy rolnej z 1944 r. dokończono proces parcelacji folwarku W. Górny, którego ostatnimi właścicielami byli Leopold i Zofia Kleniewscy. Był to już niewielki majątek, liczący w sumie 60 ha, z czego na ziemię orną przypadało 44,4 ha [https://atlasfontium.pl/wykaz-majatkow-ziemskich-1944/ ; Szymanek 2003, 181].