Przejdź do treści

Jastkowska perła architektury – pałac w Panieńszczyźnie, Jastków 2023, ss. 157.

    Staraniem Gminy Jastków ukazał się album Jastkowska perła architektury – pałac w Panieńszczyźnie. W bogato ilustrowanej publikacji znalazły się różne pod względem formy i treści teksty pięciu autorów.

    Artykułem wiodącym jest obszerne opracowanie naukowe pióra prof. Andrzeja Przegalińskiego z Instytutu Historii UMCS. Autor przedstawił w nim dzieje dóbr ziemskich w Jastkowie w epoce rodziny Budnych herbu Jastrzębiec (1863-1944). Narracja została wpleciona w szersze tło historyczne, a sam opis jest zarysem opartym na tle historii rodu. Ciekawie przedstawia się epilog, w którym Autor przedstawił losy Budnych po II wojnie światowej i PKWN-owskiej reformie rolnej, zamykającej dzieje ziemiaństwa w Polsce.

    Interesujący jest również tekst Iwony Brankiewicz, specjalistki w zakresie architektury krajobrazu, pracownika Uniwersytetu Przyrodniczego, Inspektora Nadzoru Terenów Zieleni w Urzędzie Miasta Lublin. Autorka scharakteryzowała w nim modelowe założenie parkowe k. XIX w. na przykładzie zespołu pałacowo-parkowego w Jastkowie. Bogato ilustrowany tekst ma wprawdzie charakter popularnonaukowy, ale został wzbogacony o bibliografię.

    W kontekście przeprowadzonych prac rewaloryzacyjnych zespołu pałacowo-parkowego, które przyniosły Gminie Jastków Laur Konserwatorski 2023, dużą wartość mają rozważania Bogusławy Reszki, p.o. Kierownika Referatu Strategii, Inwestycji i Projektów. Autorka skrupulatnie zrelacjonowała prace inwestycyjne w parku jastkowskim opisując m.in. zabiegi dotyczące odtwarzania ciągów komunikacyjnych i prac budowlano-konserwatorskich.

    Działań rewaloryzacyjnych i rewitalizujących dotyczy też opracowanie (Pielęgnacja drzewostanu w zespole pałacowo-parkowym w Jastkowie) Kierownika Referatu Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Obsługi Ludności w UG Jastków, Katarzyny Juszczak oraz tekst Jak odrestaurować pałac wykorzystując zewnętrzne zasoby finansowe, Anny Poteruchy-Radomskiej, ekonomistki specjalizującej się w pozyskiwaniu środków zewnętrznych.

    Klamrą spinającą całość są stare fotografie pokazujące pałac jastkowski i dokumentujące dokonane tu renowacje. Album stanowi ciekawe i logicznie uporządkowane źródło wiedzy zarówno dla mieszkańców gminy, jak i pasjonatów dziedzictwa kulturowego Lubelszczyzny.