Zapisy sesji sądowych w Hrubieszowie z lat 1429-1470, oprac. G. Jawor, M. Kołacz-Chmiel, A. Sochacka, przy współudziale W. Bukowskiego, Warszawa 2023, ss. 302
Edycja źródłowa pt. Zapisy sesji sądowych w Hrubieszowie z lat 1429-1470 jest efektem wieloletniej pracy zespołu specjalistów. W jego skład weszli pracownicy Instytutu Historii UMCS – Grzegorz Jawor, Małgorzata Kołacz-Chmiel i Anna Sochacka oraz Waldemar Bukowski z Instytutu Historii PAN w Krakowie. Wydawcy mają bardzo duże doświadczenie w edytorstwie źródeł historycznych z okresu późnośredniowiecznej Lubelszczyzny. Dotychczas, dzięki ich pracy, drukiem wydano już pięć wydawnictw prezentujących treść ksiąg sądowych pochodzących z tego regionu. Podkreślić należy, że zespół wypracował własny sposób edycji źródeł. Jego charakterystyczną cechą są streszczenia w języku polskim prezentujące pozaformularzową treść poszczególnych zapisów. Dzięki temu edycja może służyć nie tylko historykom, ale także osobom zainteresowanym dziejami regionu.
Prezentowana edycja źródłowa stanowi niezwykle interesujący materiał dla historyków badających dzieje pogranicza polsko-ruskiego. Prezentuje region osadniczy skoncentrowany wokół centralnej jednostki w Hrubieszowie w momencie włączenia tego terytorium w obręb administracji i sądownictwa polskiego. Stanowi zatem unikalny materiał źródłowy do badań nad zmianami, nie tylko administracyjnymi, ale przede wszystkim społeczno-gospodarczymi zachodzącymi na tym terytorium w XV stuleciu.
Wydanie zapisów roków sądowych odbywanych w Hrubieszowie jest też istotne ze względu na stan zachowania księgi będącej podstawą edycji. Zniszczenia, którym uległa ona najprawdopodobniej w drugiej połowie XIX stulecia, powodują że duże fragmenty tekstu są nieczytelne ze względu na zalanie i zbutwienie kart (czasami sięgające nawet 1/3 tekstu). Stanowiło to duże wyzwanie nawet dla tak profesjonalnego zespołu edytorskiego. W konsekwencji konieczne było naświetlenie tekstu promieniami ultrafioletowymi, co pozwoliło na odczytanie niewidocznych gołym okiem fragmentów tekstu.