Trzcianki

Patrz hasło: Janowiec.

Warianty: ‘Trzczcionki’ (1674) [ŹD XV, s. 58a]. Trzcianki są klasyfikowane jako nazwa topograficzna, pochodząca od trzciny, sitowia, tj. roślinności charakterystycznej dla brzegów rzek lub jezior [Kosyl 1974, s. 411]. W tym przypadku występuje w formie mnogiej i zdrobniałej. Według Marii Kamińskiej [Kamińska 1965, s. 206] pierwotna była forma pojedyncza (Trzcianka), a dopiero w późniejszym czasie Trzcianki. Mankamentem tego poglądu jest błędne utożsamienie przez autorkę Trzcianki w źródle z 1508 r. [ŹD XV, s. 476]. Mowa tam o Trzciance zlokalizowanej w ówczesnym powiecie stężyckim (ob. w pow. ryckim, gm. Nowogród), choć w źródle błędnie przypisanej do powiatu radomskiego.

W okresie staropolskim wieś leżała na obszarze powiatu radomskiego, wchodzącego w obręb województwa sandomierskiego [AHPS, s. 159].

Części wsi: Kolonia Trzcianki; lasy itp.: Lesina (las); inne: Chrzanów, Peredów [za danymi Geoportalu].

Brak jest informacji o dawnym osadnictwie zarówno z kwerendy, jak i z systematycznych badań powierzchniowych prowadzonych w roku 1982 w ramach AZP [NID, AZP obszar 75-75].

Po raz pierwszy wieś wzmiankowano w wykazie podatkowym z 1578 r. [APL, KmL. 2.5.1., sygn. 266, k. 47], co sugeruje, że powstała ok. połowy XVI w.

Wieś należała do królewskiej tenuty kazimierskiej, przechodząc wraz z nią w ręce jej kolejnych dzierżawców lub bywała odrębną dzierżawą z królewskim Wojszynem (zob.).

Pod względem kościelnym wieś Trzcianki należała do parafii w Kazimierzu Dolnym [APL, KmL. 2.5.1., sygn. 266, k. 47] (zob. hasło: Kazimierz Dolny).

W 1662 r. podatek w Trzciankach pobrano od jej 99 mieszkańców, natomiast w 1787 r. liczba ludności sięgnęła 162 osób, wśród których było 8 wyznawców religii mojżeszowej [AGAD, ASK I 67, k. 98; Kumor 1979, s. 115].

W pierwszej połowie XVII w. uprawiano w Trzciankach 3 łany kmiece, a liczba gospodarzy miała dochodzić do 30. W 1661 r., ze względu na zniszczenia wojenne, 8 zagrodników było w stanie uprawiać zaledwie jeden łan gruntów ornych. Ze względu na ubóstwo, zwolniono ich z czynszów, domagając się jedynie 2 dni tygodniowej pańszczyzny na folwarku w Wojszynie [Lustracja 1661, s. 150]. Po stu latach, ponownie uprawiano w Trzciankach 3 łany gruntów ornych, co potwierdza inwentarz starostwa kazimierskiego z 1774 r., wzmiankujący, że należały one do 31 gospodarzy. Ci zaś, odrabiali pańszczyznę w zależności od wielkości gospodarstwa i świadczyli inne prace na rzecz starostwa kazimierskiego. Płacili ponadto roczny czynsz oraz oddawali daniny na rzecz starosty w postaci owsa, żyta, kur, kapłonów i jaj. W roku 1775 było tu 27 dymów, a w 1790 już 38, w tym karczma [AGAD, ASK LVI, sygn. 135, k. 18v; Kartoteka].