Sosnówka

Informacje na temat Gminy Sosnówka dostępne online dotyczące funkcjonowania i przeszłości gminy i wchodzących w jej skład wiosek. Kwerendy stron WWW dokonano w dniach 6-8 października 2024 roku

INFORMACJE OGÓLNE

Gmina Sosnówka  

Gmina posługuje się atrakcyjnym motto „Miejsce tętniące życiem”, które wyświetla się tuż włączeniu strony. Na jej głównym poziomym pasku pierwsze z lewej znajdują się Aktualności, które wyświetlają się automatycznie po otwarciu strony głównej. Kolejne zakładki Samorząd (z subdywizjami dotyczącymi aktywności Rady Gminy i Wójta), Gmina (z wewnętrznym podziałem na Historia, Położenie, Atuty), Mieszkaniec (pewne rozeznanie co do charakteru gminy przynosi zakładka Instytucje, warto skorzystać z ikony Publikacje), Turysta (informacje tej natury są ograniczone do kilku ofert z zakresu eko- i agroturystyki). Ponieważ w sporej części zakładek brakuje treści lub są one dość ubogie, warto klikać na ikony Archiwum, które dostarczają nie tylko bieżące, ale i starsze informacje (w prawym dolnym rogu).

Sosnówka (gmina)

Gmina Sosnówka w liczbach  (plik pdf)

GMINA WIEJSKA SOSNÓWKA POWIAT BIALSKI  (plik pdf, dane demograficzne)

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego gmina Sosnówka, lubelskie  

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY SOSNÓWKA U W A R U N K O W A N I A BIAŁA PODLASKA, 2012 r  (plik pdf, ss. 58)

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY SOSNÓWKA K I E R U N K I Sosnówka 2012 r.  (plik pdf, ss. 75)

STRATEGIA ROZWOJU GMINY SOSNÓWKA NA LATA 2015-2020   (plik pdf, ss. 70)

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Sosnówka na lata 2021-2027  (plik pdf, ss. 111)

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SOSNÓWKA  (plik pdf, ss. 40)

Gmina Sosnówka – Informacje

Mapa gminy  

OBJAŚNIENIA DO MAPY GEOŚRODOWISKEJ POLSKI 1:50 000 Arkusz SOSNÓWKA (643), Warszawa 2011,  (plik pdf, ss. 44)

Strategia Rozwoju Gminy Sosnówka  

Wsie gminne

Czeputka

Wieś Czeputka w liczbach

Czeputka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 795.

Dębów

Wieś Dębów w liczbach

Lipinki (powiat bialski)  

Wieś Lipinki w liczbach

Motwica  

Wieś Motwica w liczbach

Motwica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 750.

Pogorzelec (województwo lubelskie)  

Wieś Pogorzelec w liczbach

Przechód (województwo lubelskie)

Wieś Przechód w liczbach  

Romanów (gmina Sosnówka)

Wieś Romanów w liczbach

Romanów (21), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 720.   

Rozwadówka

Wieś Rozwadówka w liczbach

Rozwadówka-Folwark

Wieś Rozwadówka-Folwark w liczbach

Sapiehów  

Wieś Sapiehów w liczbach  

Sapiehów (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 304  

Sosnówka  

Wieś Sosnówka w liczbach

Sosnówka 1(11), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 93.  

Wygnanka (jej integralne części to Pańskie, Pieńki i Posada)

Wieś Wygnanka w liczbach

Wygnanka 4.) wś, powiat włodawski, gm. Romanów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 83.  

Żeszczynka  (integralne części wsi to Żeszczyznka, Pieńki, Zady, Zapole i Żuława)

Wieś Żeszczynka w liczbach

Kolonia Zawyhary

AKTUALNOŚCI

Urząd Gminy na fb  

bp24.pl   (z tagiem Sosnówka)

biper.tv   (z tagiem Sosnówka, informacje telewizyjne)

radio biper  (z tagiem Sosnówka)

Telewizja powiatowa  (z tagiem Sosnówka)

Informacje w prasie regionalnej podawane też via portale internetowe czasopism.

„Podlasianin”= (z tagiem Sosnówka)

„Gościeniec Bialski”  (numery archiwalne pisma od 2017 roku)

„Dziennik Wschodni”  (artykuły oznaczone tagiem: gmina Sosnówka)

„Słowo Podlasia”  (z tagiem Sosnówka)

Jeśli chodzi o gminny periodyk „Gmina Sosnówka: biuletyn informacyjny” to znajduje się on w zasobach Bialskiej Biblioteki Cyfrowej    (do znalezienia całość rocznika „Gmina Sosnówka. Biuletyn informacyjny” od 2005 do 2014 r., oraz skany okolicznościowych publikacji „Spotkania : jednodniówka XXIX Podlaskich Spotkań Literackich i Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. J. I. Kraszewskiego” (do 2022 r.). Poza tym biblioteka cyfrowa daje możliwość pozyskania starych fotografii, druków ulotnych, pocztówek etc.)

ŻYCIE RELIGIJNE

Parafia św. Mikołaja w Rozwadówce  

Parafia Św. Mikołaja, Rozwadówka (dekanat wisznicki, strona diecezji)

Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Motwicy  

Parafia Narodzenia NMP, Motwica  (dekanat wisznicki, strona diecezji),HISTORIA PARAFII  

Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Żeszczynce ;  Historia parafii  

Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Żeszczynce  (oficjalna strona parafii)

Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego, Żeszczynka  (dekanat wisznicki, strona diecezji)

KULTURA i OŚWIATA

Gminny Ośrodek Kultury w Sosnówce  (informacje o bieżących wydarzeniach – także sportowych- imprezy, przedsięwzięcia)

GOK Sosnówka  na fb  

Gminna Biblioteka Publiczna w Sosnówce  (na stronie biblioteki znajduje się zakładka „Ciekawe strony”, na których znajduje się pożyteczna wskazówka pt. POLSKIE BIBLIOTEKI WIRTUALNE W PORTALACH I SERWISACH. Daje ona możliwość znalezienia linków do dostępnych online publikacji i wyszukiwarek tekstów)

Powiatowy Przegląd Tradycji Wielkanocnych w Sosnówce    (w 2024 r. X edycja)

Muzeum J.I. Kraszewskiego w Romanowie  (patrz też w cz. ZABYTKI)

Szkoła Podstawowa w Motwicy  (pierwsze wzmianki o polskiej

szkole w Motwicy pochodzą z 1921 r.)

Szkoła Podstawowa im. J.I. Kraszewskiego w Sosnówce  

STOWARZYSZNIE, FUNDACJE, ŻYCIE SPOŁECZNE

Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych w Żeszczynce  

Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych w Żeszczynce    Patrz też TUTAJ:

OCHOTNICZE STRAZĘ POŻARNE w Gminie Sosnówka   (strona informuje, że w gminie Sosnówka jest dziewięć jednostek OSP)

OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA w Motwicy   

OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA w Czeputce   

OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA w Pogorzelcu   

OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA w Sosnówce   – 5 października 2014 roku jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej w Sosnówce obchodziła Jubileusz 85 – lecia swojego istnienia

OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA w Lipinkach   (rok założenia 1961)

OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA w Przechodzie   (rok założenia 1952)

OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA w Rozwadówce   (rok założenia 1959)

Lubelskie Forum Kół Gospodyń i Gospodarzy Wiejskich

Gminne Koło Gospodyń Wiejskich w Sosnówce  

Koło Gospodyń Wiejskich „Sosnowianki” w Sosnówce

Koło Gospodyń Wiejskich „Gościniec” w Czeputce  

Koło Gospodyń Wiejskich „Motwiczanka” w Motwicy 

Koło Gospodyń Wiejskich „Pohorylanki” z Pogorzelca   

Koło Gospodyń Wiejskich „Dworzanie” w Romanowie  

Koło Gospodyń Wiejskich „ROZWADOWIANKA” (działa od 1980 r.)

JUBILEUSZ 55 – LECIA OSP I KGW ROZWADÓWKA  

Koło Gospodyń Wiejskich Wygnanka  (rok założenia 1967)

Koło Gospodyń Wiejskich Żeszczynka  (rok założenia 1962)

Kołu Gospodyń Wiejskich w Zahorowie  

HISTORIA, ZABYTKI,TURYSTYKA KULTUROWA  

Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie  

Historia Dworu w Romanowie  

Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie  (informacje ogólne)

Wiki Lubi Zabytki/lubelskie/powiat bialski/gmina Sosnówka  

Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Motwicy

Cmentarz wojenny z I wojny światowej w Pogorzelcu   (plik pdf., ss. 3)

Plebania z Żeszczynki  

Cerkiew unicka, ob. kościół rzymskokatolicki parafialny pw. Podwyższenia Krzyża  

Cerkiew unicka, ob. kościół rzymskokatolicki parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny  

Klasycystyczny dworek (niesłusznie nazywanym niekiedy pałacem) wzniesiony na pocz. XIX w.  

Park dworski w Romanowie  

Pałac, ob. Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego  

Późnobarokowa dzwonnica w Motwicy  

Czeputka. „Szukaliśmy raju, zbudowaliśmy własny na wschodzie Polski” (agroturystyka)

Powiatowy Przegląd Tradycji Wielkanocnych w Sosnówce

Przewodnik rowerowy po Gminie Sosnówka  (plik pdf, ss. 12)

GMINNY PORADNIK ZIELARSKI   (plik pdf, ss. 36)

Gmina Sosnówka. Informator turystyczny   (plik pdf , ss. 12)

“Zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego obszaru objętego LSR”  Patrz też TUTAJ: (plik pdf., album, ss. 32)

Powiatowy Rajd Rowerowy  (trzynasta edycja w tym roku)

Dwór Kraszewskich w Romanowie  

A. Czobodzińska – Przybysławska, Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie, Romanów [ca 2016]  (plik pdf monografii, ss. 82)

Pałac w Romanowie  

Sosnówka w zasobach TeatruNN  

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA dla Gminy Sosnówka, Sosnówka 2004     (plik pdf, ss. 78)

VIDEOTEKA

Gmina Sosnówka na kanale Youtube  (pięć filmów). Patrz też w dziale „AKTULANOŚCI”)

SPORT W GMINIE SOSNÓWKA

Autonomiczny Klub Sportowy Sosnówka Żeszczynka  (siatkówka)

UKS „Orientalik” z Żeszczynce  

Autonomiczny Klub Sportowy „Sosnówka”    Patrz też TUTAJ

UKS „HETMAN” w Sosnówce (Hetman „Lely” Sosnówka)  (siatkówka)

UCZNIOWSKI KLUB SPORTOWY „HETMAN” PRZY GIMNAZJUM W SOSNÓWCE  

Autonomiczny Klub Sportowy „Hetman” Sosnówka  (korfball)

Otwarte Zawody w Tenisa Stołowego o Puchar Wójta Gminy Sosnówka

Nazwa pochodzi od słowa „sosna” z sufiksem -ówka [NMP, 2018, t. 15, s. 85].

Ziemie, na których powstała Sosnówka, położone były na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Początkowo w województwie trockim, a od 1513 r. w powiecie brzeskim województwa podlaskiego. Na mocy reform administracyjnych w 1566 r. wydzielono z niego województwo brzeskolitewskie, ze stolicą w Brześciu [Litewskim] [Maroszek, 2013, s. 15–139; Wawrzyńczyk, 1951, s. 14–37; Flisiński, 2003, s. 34–57]. Po III rozbiorze Rzeczypospolitej miejscowość znalazła się w zaborze austriackim w cyrkule bialskim (Galicji Zachodniej).

Po włączeniu w 1809 r. tzw. Nowej Galicji do Księstwa Warszawskiego, w 1810 r. weszła w skład powiatu włodawskiego departamentu siedleckiego [DPKW, 1811, t. 2, nr 16, s. 148]. Po powstaniu w 1815 r. Królestwa Polskiego, w wyniku reformy administracyjnej z 1816 r., znalazła się w powiecie włodawskim obwodu radzyńskiego województwa podlaskiego (od 1837 r. guberni podlaskiej) [DPKP, 1816, t. 1, s. 119]. W latach 1844–1866 leżała w okręgu włodawskim powiatu radzyńskiego guberni lubelskiej, a od 1867 r. w powiecie włodawskim guberni siedleckiej (w latach 1912–1915 guberni chełmskiej) [DPKP, 1867, t. 66, s. 279]. W latach 1915–1918 r. znajdowała się w strefie wojskowej okupacji niemieckiej, tzw. Etappen Inspektion Armee Bug. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę (1919–1939) należała do powiatu włodawskiego województwa lubelskiego. W czasie okupacji niemieckiej (1939–1944) włączono ją do powiatu bialskiego. Od 1944 r. ponownie w powiecie włodawskim województwa lubelskiego. W latach 1975–1998 w województwie bialskopodlaskim, potem w powiecie bialskim województwa lubelskiego.

Gmina

Gminy dominialne powstały na podstawie Konstytucji Księstwa Warszawskiego. Na mocy ustawy z 1809 r. wprowadzono gminy wiejskie, na czele których stali wójtowie, którymi zostawali z urzędu właściciele dóbr ziemskich, którzy za zgodą władz zwierzchnich mogli wyznaczać swoich zastępców. Wójtowie byli wykonawcami zarządzeń władz państwowych, opiekowali się majątkiem gminnym, czuwali nad bezpieczeństwem, porządkiem i zdrowiem mieszkańców. Przy tym pełnili swoją funkcję bezpłatnie. Pomocą wójtom w poszczególnych wsiach służyli sołtysi [DPKW, 1809, t. 1, s. 227–236]. W pierwszej połowie XIX w. wieś należała do gminy Romanów [APL, MSGL, sygn. 167]. Po utworzeniu na mocy ukazu cara Aleksandra II z 1864 r. gmin samorządowych w Królestwie Polskim, wieś weszła w skład nowej gminy Romanów [APL, BKSW, sygn. 4], której siedzibę w 1933 r. przeniesiono do Sosnówki. W 1933 r. utworzono gromadę Sosnówka [LDW, 1933, nr 22, poz. 181]. W latach II wojny światowej miejscowość należała do gminy Wisznice. Po likwidacji gmin w 1954 r. wieś włączono do gromady Sosnówka [DUWRNwL, 1954, nr 15, poz. 64]. Od 1973 r. wieś należy do gminy Sosnówka [DUWRNwL, 1972, nr 12, poz. 269].

Według Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju (stan na 1.08.2024) wieś ma następujące części: Chmielita, Dąbrowa, Góra, Krzaki, Wypas, Zamoczuły i Zmysły [https://eteryt.stat.gov.pl/]. W roku 1699 wspomniana jest włóka gruntu nazywana „Piechuskowska” [AGAD, AR, dz. XXIII, t. 153, p. 13, s. 63].

W latach 1666-1674 w kościele wisznickim ochrzczono m.in. dzieci Pawła Matysika, Marcina Horbaczyka, Mateusza Koźlika, Jana Racko, Marcina Trębickiego, Stanisława Tymoszyka z Sosnówki [APRwWisznicach]. W roku 1699 wymieniony jest Grzegorz Jaworowski, „pachołek”, któremu Świętosława z Dunin Rajeckich Prażmowska chorążyna nadworna koronna nadała w Sosnówce włókę gruntu, zwaną „Piechuskowska”. Przy okazji zaznaczono, że wcześniej tę włókę dzierżył także ojciec tegoż Grzegorza – Matjasz Jaworowski [AGAD, AR, dz. XXIII, t. 153, p. 13, s. 63].

W 1864 r. we wsi uwłaszczono następujących gospodarzy: Naum Tymoszuk, Iwan Klimiuk, Gryć Matwiejuk, Michaił Nowosada, Daniło Arul, Chalimon Onyszczuk, Iwan Kisiel, Fadiej Derlicki, Jakow Golik, Iwan Osypiuk vel Tarasiuk, Gryć Kisiel, Anton Janczuk, Ignat Nowosada, Matwiej Nowosada, Kondrat Kowalczuk, Filip Swirypa, Stepan Charkiewicz, Timosz Kozioł, Kondrat Osypuk, Filip Tietara, Teofil Kowalczuk, Piotr Klemiuk, Foma Kadłubowski, Ignat Chrul, Semen Chrul, Roman Kadłubowski, Janko Kadłubowski, Filip Żarkiewicz, Nikołaj Kamiński, Nikon Iwaniuk, Semen Kot, Foma Tarasiuk, Wasilij Kowalczuk (I), Kajetan Skubiszewski, Gryć Żarkiewicz, Michaił Kamiński, Lewko Kadłubowski, Wasilij Sawczuk, Iwan Wysoczyński, Dominik Potapiuk, Wasyl Chilczuk, Foma Chilczuk, Ilja Rak, Chwedor Onyszczuk, Stepan Kolejko, Piotr Chilczuk, Iwan Łoncki, Kondrat Skowrotka, Wasilij Kowalczuk (II), Piotr Kowalczuk, Ignat Kociuk, Paweł Poleszuk, Zienia Szpakowski i Jakub Markiewicz [APL, ZTL, sygn. 3280].

W trakcie systematycznych badań powierzchniowych w ramach AZP w roku 2001 odkryto 5 stanowisk o charakterze śladów osadniczych. Zebrane fragmenty ceramiki naczyniowej pochodzą z bliżej nieokreślonego wczesnego średniowiecza i okresu nowożytnego. Ponadto nie określono pojedynczego, niecharakterystycznego ułamka ceramicznego naczynia i odpadku krzemiennego [NID, AZP obszar 66-88]. 

Ponadto w zbiorach MAK znajduje się masywna siekiera krzemienna z wczesnej epoki brązu (kultura mierzanowicka) przekazana przez Zygmunta Glogera, pochodząca najprawdopodobniej z części wsi Dąbrowa.

Pierwsza wzmianka źródłowa o Sosnówce odnosi się do roku 1579, choć zapewne wieś powstała nieco wcześniej [Sapiehowie, 1890, s. 334].

Tereny, na których z czasem powstała Sosnówka, należały do szeroko rozumianych dóbr wisznickich i pierwotnie były częścią domeny książęcej. W roku 1511 Zygmunt I nadał m.in. Wisznice, Łyniew oraz okoliczne tereny wraz ze wszystkimi gruntami, rzekami, stawami, lasami, poddanymi, etc. swojemu zasłużonemu i zaufanemu urzędnikowi, dyplomacie, wojewodzie witebskiemu, a potem podlaskiemu, Iwanowi Sapieże [LM, ks. 25, nr 139; AGAD, Metryka Litewska – transkrypcje, sygn. 209, s. 877-881]. Poprzez rozmaite transakcje, skupywanie dóbr, prowadzenie akcji osadniczej, itp. rozpoczął on budowanie rozległego kompleksu dóbr, skupionych wokół ośrodków w Kodniu i Wisznicach. W ten sposób, rozluźniwszy mocno związki z rodzimą Smoleńszczyzną, stał się Iwan Sapieha protoplastą kodeńskiej linii rodu. Po śmierci Iwana Sapiehy w roku 1517, dobra wisznickie i kodeńskie przejął na ponad 60 lat jego syn, Paweł Sapieha, z czasem wojewoda nowogrodzki. Na jego czasy przypada chyba najbardziej intensywny rozwój tych terenów. Po śmierci Pawła, w roku 1579, dobrami po nim podzielili jego synowie. Dobra kodeńskie przypadły w udziale wojewodzie mińskiemu Mikołajowi, zaś bardziej nas tu interesującą włość wisznicką otrzymał Andrzej Sapieha. W jej skład wchodziły wówczas, oprócz Sosnówki, m.in. Czeputka, Rozwadówka, Perehod, Pohoryle, Motwica, Lipinki [Sapiehowie, 1890, s. 333-334]. Jak się zdaje Andrzej Sapieha nie zarządzał bezpośrednio przypadłymi mu dobrami, początkowo wydzierżawiał włość wisznicką bratu Mikołajowi, a w roku 1590, ostatecznie mu ją odsprzedał [LNB, f. 103, d. 547, cz. 2, s. 38-40]. Po śmierci Mikołaja w roku 1599, dobra wisznickie (w tym Sosnówkę) otrzymał jego syn, także Mikołaj zwany Piusem, późniejszy wojewoda brzeskolitewski, zaś w roku 1614, w wyniku działów rodzinnych przeszły w ręce Krzysztofa Sapiehy, brata tego ostatniego. Po śmierci Krzysztofa, w roku 1637, powróciły na krótko do Mikołaja Piusa Sapiehy. Gdy ten zmarł w roku 1644, po różnych perypetiach, przejmowali je kolejno jego synowie: Kazimierz Melchiades (zm. 1654) i Jan Ferdynand (zm. 1659). Po bezpotomnej śmierci Jana Ferdynanda dobra wisznickie przeszły na jego stryjecznego brata, krajczego koronnego Krzysztofa Franciszka, a po jego śmierci (1665) na jego najstarszego syna Kazimierza Stanisława. Kazimierz Stanisław w roku 1677 podzielił się dobrami z młodszymi braćmi: Andrzejem Franciszkiem oraz Władysławem Jozafatem, późniejszym wojewodą brzeskolitewskim. Niestety nie znamy szczegółów tego podziału. Szybko się on jednak zdezaktualizował, bowiem wobec śmierci braci, na początku lat 80. XVII w., Władysław Jozafat stał się jedynym dziedzicem dóbr wisznickich. Borykający się z problemami finansowymi Władysław sprzedał w roku 1688 Sosnówkę (wieś i folwark), a także Romanów, Czeputkę, Wygnankę, Pohorylec i folwark Dubów, Świętosławie z Dunin Rajeckich Prażmowskiej, ta zaś w roku 1699 zapisała ją swojej siostrzenicy Elżbiecie z Frąckiewiczów, wdowie po Józefie Firleju i jej córce, Mariannie Firlejównie. Po śmierci Elżbiety, Sosnówką zarządzał w imieniu małoletniej Marianny jej ojczym Stanisław Władysław Potocki. W roku 1712 Marianna Firlejówna poślubiła Karola Józefa Sapiehę, syna Władysława Jozafata i tym sposobem Sosnówka oraz reszta dóbr romanowskich powróciła do Sapiehów [AGAD, AR dz. XXIII, t. 111, p. 4, s. 55-62; 119- 122; 189-193]. Władysław zmarł w Wisznicach w 1733 r., pozostawiając po sobie trzech synów: Kazimierza, Karola Józefa, późniejszego wojewodę brzeskolitewskiego i Ignacego. Tzw. „hrabstwo wisznickie” przeszło w ręce Kazimierza. Po trzech latach, po jego przedwczesnej śmierci, współwłaścicielami majątku zostali dwaj pozostali bracia. Po śmierci Ignacego (1758), Karol Józef przejął całość dóbr wisznickich, stając się jednocześnie opiekunem i protektorem swych bratanków, synów Ignacego: Józefa, Franciszka Ksawerego i Kajetana. Gdy w roku 1768 Karol Józef Sapieha zmarł bezpotomnie, schedę po nim przejęli bratankowie. Jednak wobec bardzo aktywnego ich zaangażowania w konfederację barską, dobra te zostały zasekwestrowane. Kajetan zginął w czasie walk konfederackich w roku 1771, zaś Józef musiał na kilka lat udać się na emigrację. Dobra wisznickie uniknęły konfiskaty tylko dzięki staraniom żony Józefa, Teofili z Jabłonowskich. W roku 1778 doszło do kolejnego działu dóbr wisznickich, do którego oprócz Józefa i Franciszka Ksawerego, przystąpił także Kazimierz Nestor Sapieha [LNB, f. 103, d. 547, cz. 2, s. 46; PSB, t. 21, s. 13]. Resztę dóbr wisznickich, w tym Sosnówkę, skupiła z czasem w swym ręku wdowa po Józefie Sapieże, Teofila Strzeżysława z Jabłonowskich. Borykając się z dużymi problemami finansowymi, sprzedała ona 10 listopada 1802 r. klucz romanowski, składający się z Romanowa oraz wsi Czeputka, Sosnówka i Wygnanka, Błażejowi Malskiemu. W 1826 r. dobra te odziedziczył jego syn Wiktor Malski. Po jego śmierci, w 1847 r. dobra romanowskie stały się własnością jego sióstr: Zofii Kraszewskiej (1/4), Konstancji Moraczewskiej (1/4) i Józefy Szwykowskiej (1/2). Już rok później Konstancja sprzedała swój udział Zofii i jej mężowi Janowi. W 1850 r. wykupili oni część Józefy i stali się jedynymi właścicielami majątku. W 1857 r. całość sprzedali dla syna Kajetana Kraszewskiego. W 1864 chłopi stali się właścicielami użytkowanej wcześniej ziemi. W 1899 r. spadek po Kajetanie przejął Mieczysław Kraszewski. Na mocy jego testamentu, w 1919 r. dobra stały się własnością jego córek Marii Antoniny i Pauliny Jadwigi (mąż Jan Rościszewski) (3/4 całości) oraz spadkobierców Bogusława Kraszewskiego (Janusza Kajetana, Mieczysława Antoniego i Marii Emmy) (1/4 całości). W 1924 r. bezpotomnie zmarła Maria Antonina i jej część stała się własnością jej siostry Pauliny i jej męża Jana Rościszewskiego. W 1929 r. dokonano formalnego podziału spadku, a w 1937 r. uregulowano je w oddzielnych księgach hipotecznych (m.in. Romanów B – 984 ha – Rościszewskich, który obejmował Chmielitę i Dąbrowę). Część dóbr została rozparcelowana w latach 1937-1938. Pozostały majątek Rościszewskich liczący 562 ha został znacjonalizowany w 1944 r. [APL OCH, HW, sygn. 2/466, 2/467, 2/468].

Zastawnikiem (dzierżawcą) Sosnówki w I połowie XVIII w. był m.in. Michał Grabowiecki [NIABwM, f. 1705, op. 1, d. 47].

W okresie przedrozbiorowym chłopi zamieszkujący wieś byli najpierw prawosławnymi, a po unii brzeskiej grekokatolikami (unitami). Pod względem administracji kościelnej początkowo należeli oni do parafii w Wisznicach, a od II połowy XVII w. do parafii greckokatolickiej w Motwicy, leżących w diecezji włodzimiersko-brzeskiej, w XIX w. w diecezji chełmskiej. W 1775 r. we wsi w 23 domach zamieszkiwało 107 grekokatolików [APL, CHKGK, 122]. Z kolei w 1880 r. we wsi żyło 433 prawosławnych [APL, KPCH, sygn. 950]. Po carskim ukazie tolerancyjnym z 1905 r. zezwalającym na zgodne z prawem przyjmowanie obrządku rzymskokatolickiego, liczba prawosławnych we wsi spadła znacznie z 547 (1904) do 201 (1906). W przededniu I wojny światowej, tj. w 1914 r., we miejscowości mieszkało 204 prawosławnych [APL, KPCH, sygn. 993, 995, 1003]. Większość z nich wysiedlono ze wsi w ramach Akcji „Wisła” w 1947 roku.

Drugą grupę mieszkańców wsi stanowili katolicy należący do 1919 r. do parafii rzymskokatolickiej w Wisznicach, a potem parafii Narodzenia NMP w Motwicy w diecezji siedleckiej. Początkowo byli nimi głównie zamieszkujący we wsi zastawnicy, chociaż byli nimi też nieliczni chłopi. W 1858 r. we wsi mieszkało 36 łacinników [APR, ZDP, sygn. 15542]. Ich liczba wzrosła od ukazu tolerancyjnego w 1905 r., w wyniku którego część mieszkańców przeszła z prawosławia na katolicyzm.

W Sosnówce rosyjska jednoklasowa szkoła ministerialna powstała w 1887 r. [APL, KCH, sygn. 1003]. W okresie międzywojennym we wsi działała polska jednoklasowa szkoła, w której uczyło się 64 uczniów [Falski, 1933, s. 176]. Po II wojnie światowej w Sosnówce powstała czteroklasowa szkoła [APL OCH, Inspektorat Oświaty we Włodawie, sygn. 273].

Według juramentu złożonego w grodzie brzeskim w lipcu 1690 roku przez Świętosławę z Dunin Rajeckich Prażmowską, chorążynę nadworną koronną, w całej włości romanowskiej obejmującej oprócz Sosnówki, Romanów, Czeputkę, Wygnankę, Pohoryle, znajdowało się 115 „dymów”. Pozwala to szacować liczbę mieszkańców całej włości romanowskiej na około 580-700 osób. Niestety nie wiemy, ile z tych „dymów” przypadało na samą Sosnówkę [AGAD, AR, dz. XXIII, t. 153, p. 13, s. 55, 58; Rejestry podymnego 1667–1690, s. 94-95]. Według wykazu z 1827 r. we wsi znajdowało się 44 domów zamieszkanych przez 392 osób [Tabella miast, 1827, t. 2, s. 189]. W 1864 r. w Sosnówce i folwarkach Dąbrowa i Chmielita żyło 394 osób [APL, BKSW, sygn. 4]. W 1887 r. we wsi w 82 domach mieszkało 544 osób [PKSG za 1887]. Według spisu powszechnego z 1921 r. w 76 budynkach zamieszkiwało 338 osób. Deklarowali oni wyznanie rzymskokatolicki – 310, prawosławne – 28 [Skorowidz miejscowości, 1924, t. 4]. W 1943 r. Sosnówka miała 627 mieszkańców [Amtliches, 1943, s. 36]. W 2021 r. we wsi zameldowanych było 419 osób [https://www.polskawliczbach.pl].

Zdecydowana większość mieszkańców Sosnówki na przestrzeni dziejów utrzymywała się z rolnictwa. Do 1864 r., czyli ukazu uwłaszczeniowego znaczna część ziemi była użytkowana przez włościan pańszczyźnianych. Chłopi z tej wsi odrabiali swoje powinności pańszczyźniane w folwarkach początkowo Romanów a potem Chmielita i Dąbrowa.

Ukaz uwłaszczeniowy cara Aleksandra II z 1864 r. uwłaszczał chłopów, przekazując im na własność ziemię, którą dotychczas uprawiali. Za otrzymany grunt mieli zapłacić nie jego poprzednim właścicielom, ale państwu rosyjskiemu, które wzięło na siebie obowiązek rozliczenia się z dotychczasowymi właścicielami. Uwłaszczenie włączało do życia publicznego całe rzesze chłopów. Na jego mocy ci z Sosnówki otrzymali 1474 morgów ziemi. W oparciu o prawa z 1846 i 1864 uwłaszczono tam 53 gospodarzy i dwóch właścicieli placów. Uwłaszczone gospodarstwa miały zróżnicowaną powierzchnię od ok. 16 do 66 morgów. Chłopi otrzymali następujące serwituty. Mogli paść bydło na gruncie dworskim. Mieli prawo pobierania drewna na poprawę i budowę budynków, ogrodzenia i sprzęty gospodarcze, 32 wozów opału rocznie, który mogli zbierać z siekierą, ale bez prawa rąbania pni drzew. Chłopi zrezygnowali z serwitutów w 1928 r. w zamian za 483 ha ziemi [APL, ZTL, sygn. 3280].

Część mieszkańców zajmowała się rzemiosłem i handlem. Przez wieki we wsi funkcjonowała karczma. W 1929 r. w miejscowości działalność zawodową prowadzili: cieśla J. Kisiel, bednarz J. Kowalczuk, kowal B. Zawadzki, krawiec J. Kisiel oraz młyny wiatraki A. Kaczorowskiego i B. Kaczorowskiego [KAP, 1930].

Pomnik Józefa Piłsudskiego i poleglych w latach 1918-1920.

Pomnik ku czci ofiar I i II wojny światowej. Postawiony w 1964 roku.

• W czasie rosyjskiego spisu powszechnego w 1897 r. w Sosnówce doszło do niepokojów społecznych, związanych z żądaniem części jej mieszkańców, aby zapisywani byli jako katolicy mówiący w języku polskim. Przywódcami buntu we wsi, ukaranymi przez władze carskie karami administracyjnymi byli: Martin Golik i Mikołaj Waszczuk [APL, ZŻPB, sygn. 41].

• Znaczna część mieszkańców wsi aktywnie uczestniczyła w akcji protestu przeciwko planom wydzielenia guberni chełmskiej z Królestwa Polskiego i przyłączenia jej do generał-gubernatorstwa w Kijowie, zorganizowanej na przełomie 1908/1909 r. przez Koło Polskie w III Dumie Państwowej. List protestacyjny podpisało 78 osób w imieniu 383 mieszkańców Sosnówki [GARF, f. 5122, op. 1, d. 40].

• Większość mieszkańców Sosnówki, w obawie przed zbliżającymi się wojskami niemieckimi i austriackimi, w sierpniu 1915 r. udała się na uchodźstwo w głąb imperium rosyjskiego. Wśród osób korzystających z pomocy polskiego Centralnego Komitetu Obywatelskiego w Piotrogrodzie byli m.in.: Jan Martynowicz (7 osób z rodziną), Stefan Świrepa, Jan Łogonowicz (2), Aleksander Tarasiuk (3), Piotr Tarasiuk (4), Jan Kolejko (5), Aleksander Łogonowicz (3), Ignacy Chmura (9), Stefan Chmura (5), Symeon Poleszuk (4), Andrzej Kadłubowski (4), Bazyli Świrepa (3), Paweł Raban (5), Anastazja Kolejko, Wawrzyniec Byszuk (9), Dymitr Demczuk (5), Elżbieta Kadłubowska, Joanna Kadłubowska (2) i Szymon Poleszuk (2). Wszyscy wymienieni, w sumie 74 osób, przebywali w guberni tambowskiej. Ponadto Paulina Sołoducha (3), Anna Kisiel (4) i Teodor Ignatiuk (7) przebywali w guberni kałuskiej a Paweł Kolejko (4) w guberni penzeńskiej [AAN, CKO, sygn. 334].

• W czasie II wojny światowej zginęło kilkudziesięciu mieszkańców Sosnówki. Pierwszej masowej egzekucji w Sosnówce niemieccy okupanci dokonali 16 grudnia 1941 roku. Zginęli w niej Franciszek Sawczuk (l. 22), Franciszek Tetera (l. 21), Jan Matczuk (l. 20), Piotr Skubiszewski (l. 47), Łukasz Garmol (l. 45), Józef Łogonowicz i Antoni Kisiel. Potem zginęli również Konstanty Kadłubowski (2 III 1942) i jego żona Zofia (ok. miesiąc po mężu), Joachim Kisiel (3 III 1942), Paweł Chról (4 VI 1942), Stanisław Kaczorowski (18 VI 1942). Kolejnej zbiorowej egzekucji w Sosnówce dokonano 30 lipca 1942 r. Jej ofiarami były rodziny, Matysiaków (Filip, l. 52; Helena, l. 19 i Maria, l. 17), Masztaleruków (Antoni, l. 46; Anna, l. 46; Maria, l. 11 i Barbara, l. 1) oraz Maria Makarewicz, l. 35 i Jan Łogonowicz, l. 58 [Doroszuk, 2018].

• W listopadzie 1945 r. oddział UPA zatrzymał mieszkańca wsi Józefa Nowosada, którego po torturach zamordowano [Jastrzębski, 2007, s. 211].