Tereszpol-Zaorenda

GMINA TERESZPOL (w powiecie biłgorajskim)

INFORMACJE OGÓLNE

Gmina Tereszpol (po kliknięciu na te stronę automatycznie wyświetlają się Aktualności).Na uwagę zasługuje zakładka „Projekty” , a w jej treściach kolejna pt. „Działaj lokalnie”. Mapa strony znajduje się na pasku pionowym w lewej części strony. Adresy do ważnych dla regionalistów zakładek znajdują się poniżej w dziale kultura, szkolnictwo, życie religijne, zabytki i turystyka, etc. Zakładki te w pierwszej kolejności koncentrują się na publikowaniu informacji o aktualnych wydarzeniach gminnych związanych z tymi sferami aktywności społecznej.

Urząd Gminy w Tereszpolu

Urząd Gminy Tereszpol

Gmina Tereszpol w liczbach (wewnątrz znajdują się ogólne informacje demograficzno-statystyczne, dane na temat dochodów i wydatków gminy)

Gmina Tereszpol w liczbach

Gmina Tereszpol

Gmina wiejska Tereszpol (plik pdf)

Tereszpol Gmina wiejska

Urząd Gminy w Tereszpolu

Tereszpol (gmina)

Strategia Rozwoju Gminy Tereszpol na lata 2016-2022 (plik pdf)

Lokalny plan rewitalizacji 2017-2022 (plik pdf)

Strategia rozwoju Gminy Tereszpol 2009 (plik pdf)

Raport z konsultacji społ. dot. strategii rozwoju gm. Tereszpol 2023-2030 (plik pdf)

Arkusz Tereszpol (893), mapy, zasoby naturalne gminy (plik pdf)

WSIE I SOŁECTWA

Wykaz sołectw (z ich statutami)

Tereszpol-Zaorenda

Wieś Tereszpol-Zaorenda w liczbach

Tereszpol-Zaorenda (gromada)

Tereszpol-Zygmunty

Wieś Tereszpol-Zygmunty w liczbach

Części wsi Tereszpol – Zygmunty: Ulica, Zahart

Tereszpol-Kukiełki

Wieś Tereszpol-Kukiełki w liczbach

Tereszpol-Kukiełki (gromada)

Lipowiec (powiat biłgorajski)

Wieś Lipowiec w liczbach

Lipowiec 1(2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 285.

Szozdy

Wieś Szozdy w liczbach

Szozdy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 26.

Szozdy (wąskotorowy przystanek kolejowy)

Bukownica (województwo lubelskie)

Wieś Bukownica w liczbach

Części wsi Bukownica: Bukownica Mała, Góry, Koniec

Panasówka

Wieś Panasówka w liczbach

Części wsi Panasówka: Piaski, Poręby

AKTUALNOŚCI/WIADOMOŚCI BIEŻĄCE

Urząd Gminy na facebook’u

Wiadomości Tereszpol (na bilgorajskapl.)

„Nowa Gazeta Biłgorajska”

bilgoraj.com.pl

„Kronika Tygodnia”

„Dziennik Wschodni”. Artykuły oznaczone tagiem: Tereszpol

„Kurier Lubelski” Artykuły oznaczone tagiem: Tereszpol

SZKOLNICTWO/OŚWIATA

Na stronie gminy znajdują się bieżące informacje z życia gminnych szkół i przedszkoli

W zakładce „Galeria” dostępny jest bogaty serwis ilustrujący działanie oświaty gminnej

Zespół Szkół Samorządowych im. Jana Pawła II w Tereszpolu-Zaorendzie

Samodzielna strona Zespołu Szkół Samorządowych

Historia szkoły w Tereszpolu-Zaorendzie

Historia szkoły – Tereszpol-Zaorendzie

Przedszkole przy Zespole Szkół w Tereszpolu-Zaorendzie

Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza w Tereszpolu-Kukiełkach

Strona własna Szkoły Podstawowej w Kukiełkach

Przedszkole przy Szkole Podstawowej w Kukiełkach

KULTURA (na stronie gminnej )

Gmina nie posiada ośrodka kultury i jego role odgrywa Biblioteka Publiczna Gminy Tereszpol Wewnątrz strony biblioteki znajduje się interesująca zakładka „Historia” (biblioteka powstała 17 kwietnia 1946 r i nieprzerwanie działa do dzisiaj na nowoczesnych zasadach z katalogami dostępny online). W zakładce „Galeria” znajduje się bogaty materiał ilustrujący bieżącą działalność biblioteki.

Chór „Oaza” w Tereszpolu–Zaorendzie

Orkiestra Dęta Tereszpol (orkiestra działa od 2022 r. )

Kultura. Kwartalnik Gminy Biłgoraj (artkuły dotyczące kultury regionu, także Tereszpola)

ŻYCIE RELIGIJNE

Parafia p.w. Matki Bożej Częstochowskiej

Parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej Tereszpol (dekanant Józefów)

Parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Tereszpolu

Aktualności z życia parafii (niezwykle ciekawa – relacja – także fotograficzna – z Misterium Męki Pańskiej AD 2024!

ORGANIZACJE, STOWARZYSZENIA I FUNDACJE

„Aktywni dla Gminy Tereszpol”

Lokalna Grupa Działania ,,Ziemia Biłgorajska”

Lokalna strategia rozwoju na lata 2016-2023 Lokalnej Grupy Działania „Ziemia Biłgorajska”

Koło Gospodyń Wiejskich „Stokrotka” Szozdy

Koło Gospodyń Wiejskich „Zaorendzianki”

Koło Gospodyń Wiejskich „Kukiełczanki”

Koło Gospodyń Wiejskich „Zygmuncianki”

Koło Gospodyń Wiejskich „Lipowczanki”

Koło Gospodyń Wiejskich w Lipowcu „Ostoja Lipowiec”

Stowarzyszenie „Babeczki”

Ochotnicza Straż Pożarna w Tereszpolu-Zaorendzie

Ochotnicza Straż Pożarna w Tereszpolu – Kukiełkach

Ochotnicza Straż Pożarna w Bukownicy

Ochotnicza Straż Pożarna w Lipowcu

Ochotnicza Straż Pożarna w Szozdach

Klub Seniora

Projekt „Seniorzy na Start – Powiat Biłgorajski”

ZABYTKI/TURYSTYKA

Gminny program opieki nad zabytkami w Gminie Tereszpol na lata 2023 – 2026 (plik pdf)

Gminna Ewidencja Zabytków. Dokument zabytków nieruchomych (po kliknięciu pojawia się dostępny plik pdf z wykazem 49 zabytków, głównie kapliczek, krzyży i figur przydrożnych)

Gminna Ewidencja Zabytków. Wykaz zabytków nieruchomych. Po kliknięciu dostępny jest plik pdf. Poniżej znajduje się pełna dokumentacja fotograficzna obiektów wykazanych w tej ewidencji. Z ciekawszych warto wymienić: Panasówka – Miejsce pamięci z obeliskiem; Tereszpol-Zaorenda cmentarz grzebalny czynny od XIX w. w zespole kościelnym; Tereszpol-Zaorenda, organistówka drewniana (wraz z otoczeniem z lat 20-te XX wieku) w zespole kościelnym; Tereszpol-Zaorenda, plebania murowana z 1926 r. w zespole kościelnym;

Tereszpol – Zaorenda, dzwonnica murowana z XIX wieku w zespole kościelnym; Tereszpol -Zaorenda, kościół parafialny rzymsko – katolicki (dawniejsza cerkiew) p.w. MB Częstochowskiej, obiekt murowany z 1851 r. w zespole kościelnym; Panasówka Park krajobrazowy z XIX w. w zespole dworsko-pałacowym; Panasówka, dwór murowany z 2 ćw. XIX w. w zespole dworsko-pałacowym; Bukownica, leśniczówka po-ordynacka, drewniana.

Miejsca pamięci na terenie gminy Tereszpol (obeliski w hołdzie powstańcom styczniowym 1863 w Panasówce i Lipowcu, pomnik ku pamięci poległych i pomordowanych w czasie II wojny światowej mieszkańców gminy Tereszpol oraz krzyż honorujący poległych w czerwcu 1944 r. partyzantów zgrupowania kpt. Wicka przedzierających się z hitlerowskiego okrążenia Puszczy Solskiej w okolicach Górecka Kościelnego)

Gmina Tereszpol – wizualizacja

Szlaki piesze na terenie gminy Tereszpol

Proponowane trasy rowerowe na terenie gminy Tereszpol

Kwatery turystyczne na terenie gminy Tereszpol

Pomniki przyrody na terenie gminy Tereszpol

Miejsce bitwy pod Panasówką

Kalendarz wydarzeń kulturalnych Lubelskie 2024 (plik pdf)

HISTORIA

Historia Gminy Tereszpol

Bitwa pod Panasówką

Panasówka: Upamiętnią powstańców walczących na wzgórzu Polak

Bitwa pod Panasówką (3 września 1863 r.)

Bitwa pod Panasówką

Panasówka: rocznica wielkiej powstańczej bitwy

Panasówka. Rekonstrukcja bitwy sprzed 160 lat

Inscenizacja bitwy pod Panasówką z 1863 roku

Uczestnicy bitwy pod Panasówką

Uroczyste obchody 160 rocznicy bitwy pod Panasówką (3.09.1863 roku na wzgórzu „Polak”) w Gminie Tereszpol.

Panasówka 1863 – 2013

Nyáry Edvárd, uczestnik powstania styczniowego

Publikacje:

W dostępnym online katalogu biblioteki gminnej, po wpisaniu hasła „Tereszpol” pojawiają się informacje dotyczące: 9 publikacji dotyczących współczesności i przeszłości gminy Tereszpol. Można wśród nich znaleźć następujące prace: T. Zubala, Słownik mowy tereszpolskiej, 2020; K. Litwin, Orzeł w Grze: 65-lecie tereszpolskiej piłki nożnej, 2021 ; K. Czochra, W gminie Tereszpol, 2002 (publikacja promocyjna gminie w informacjami o historii, środowisku geograficznym, gospodarce etc.); słownikowa praca, rodzaj informatora pt. Gmina Tereszpol od A do Z, Tereszpol-Zaorenda 2010; Czubara, K. Cabaj, Tereszpol – gmina na Roztoczu, 2006 (album, rodzaj przewodnika).

K. Grochecki, Archeologia powiatu biłgorajskiego. Historia i perspektywy, Biłgoraj 2023 (plik pdf)

L. Sosnowska Pamiętnikarze powstania styczniowego na Lubelszczyźnie i ich wspomnienia : uwagi wstępne, „Rocznik Lubelski” 41, 2015, s. 84-101. (plik pdf)

G. Sowińska Zamojszczyzna w powstaniu styczniowym, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”. Sectio F, Historia 48, 1993, s. 109-122. (plik pdf)

T. Brytan, Bitwa pod Panasówką, „Tanew. Kwartalnik Biłgorajski” Nr 2 (260) II kwartał 2009 (plik pdf)

D. Róg, Zagadnienia identyfikacji osadnictwa budziarskiego w drugiej połowie XVIII i na początku XIX w. na przykładzie Puszczy Solskiej, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 69 (2), 2021. (plik pdf)

S . Jastrzębski, Ludobójstwo nacjonalistów ukraińskich na Polakach na Lubelszczyźnie w latach 1939-1947, Wrocław 2007. (plik pdf)

A. Tajchert, Koleje wąskotorowe Zwierzyniec-Biłgoraj, Łódź 2013 (online dostępne fragmenty) (plik pdf)

R. Drabik, Pacyfikacje ludności w powiecie biłgorajskim (Kreishauptmannschaft Bilgoraj) w świetle niemieckich dokumentów. (plik pdf)

Terror niemiecki w Zamojszczyźnie 1939 – 1944, Zamość 1945 (plik pdf)

Urywki z pamiętników o powstaniu1863 r., opr. Z. Szybalska , Lwów 1913. (plik pdf)

Przez Roztocze i lasy Roztoczańskiego Parku Narodowego do niepodległości, Zwierzyniec 2018. (plik pdf)

SPORT

Klub Sportowy „Orzeł” Tereszpol (z dostępnymi klubowymi regulaminami, terminarzami i galerią fotografii)

Gminny Klub Sportowy „Orzeł” Tereszpol na fb

Gminny Klub Sportowy Orzeł Tereszpol

Memoriał piłkarski im. Adama Olszty

VIDEOTEKA

Dostępne online filmy dotyczące gminy nie są zbyt liczne. Nie umieszczają ich regularnie na swych forach media przekazujące aktualne informacje o życiu gminy. Na kanale Youtube można je znaleźć pod adresem https://www.youtube.com/results?search_query=tereszpol. Ich treści dotyczą wspomnianych wyżej aktywności tereszpolskiej społeczności, historii i walorów przyrodniczo-turystycznych gminy, np. uroczystości religijnych (odpust parafialny ; Świąt Wielkanocnych ; oryginalnego przeżywania Misterium Męki Pańskiej ; Wzgórza Polak i bitwy pod Panasówką ; Tereszpola jako niezwykle malowniczo położonej miejscowości na południowo zachodniej krawędzi Roztocza. ; gminnej orkiestry dętej

Relatywnie sporo filmów dotyczy sportu, meczów miejscowego klubu „Orzeł” Tereszpol, który ma swój kanał na Youtube (w sumie to jednak tylko5 filmików )

W okresie międzywojennym na terenie Tereszpola (brak danych, której miejscowości dotyczy: Tereszpol-Kukiełki, -Zaorenda, -Zygmunty) odkryto przypadkowo grób skrzynkowy zbudowany z płyt granitowych kultury amfor kulistych (neolit), z którego miała się zachować siekiera krzemienna (zaginęła) [Nosek 1955, 104; także 1957, 240].

W trakcie systematycznych badań powierzchniowych w ramach AZP w roku 2001 odkryto 3 stanowiska. Na podstawie zebranych nielicznych materiałów – odłupka krzemiennego i fragmentów ceramiki naczyniowej, stwierdzono śladowe osadnictwo z epoki brązu (kultura łużycka) oraz z czasów historycznych (XIII; XVII w.) [NID, AZP obszar 92-85].

W ramach badań nieinwazyjnych wykorzystując technologię cyfrową LIDAR, na terenie leśnym zidentyfikowano grupę kopców ziemnych (mielerze?) – brak bliższego datowania [Mączka 2023, ryc. 6].