Koszoły

Patrz hasło: Łomazy.

Według Rymuta nazwa pochodzi od słowa koszołka, koszałka, czyli pleciony koszyk [Rymut, t. s. 188]. Bardziej prawdopodobne jest, że jest to nazwa osobowa. Wśród mieszkańców wioski, nawet kiedy jeszcze nazywano ją Kniaża, często pojawia się nazwisko Koszołowicz. Mogło ono być na tyle popularne i kojarzone z miejscowością, że nazwa Koszoły, wyparła używaną wcześniej. Nazwa Koszoły (Kossoly), sporadycznie pojawiała się już w 2 poł. XVI. Lustracja województwa podlaskiego z roku 1570 posługuje się nazwą Kniaża, ale rejestr podatku szosowego z tego samego roku mówi o Koszołach [Lustracja woj. podlaskiego 1570, s. 23; AGAD, ASK 3, sygn.28, k. 824]. Lustracja z 1588 posługuje się wyłącznie nazwą Kniaża [AGAD, ASK LVI, sygn. 11, k. 20]. Nazwa w obecnym brzmieniu ustaliła się w początkach XVII w. Inwentarz klucza łomaskiego z roku 1642 nie wspomina już nic o Kniaży, a opisuje tylko wieś Koszoły [AGAD, AWR, X, sygn. 510, s. 17-18].

Koszoły położone były na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Pierwotnie należały do powiatu brzeskiego ziemi brzeskiej województwa podlaskiego. Od roku 1566 znalazły się w powiecie brzeskim nowo utworzonego województwa brzesko-litewskiego. Po III rozbiorze Rzeczypospolitej miejscowość znalazła się w zaborze austriackim w cyrkule bialskim (Galicji Zachodniej).

Po włączeniu w 1809 r. tzw. Nowej Galicji do Księstwa Warszawskiego, w 1810 r. wieś weszła w skład powiatu włodawskiego departamentu siedleckiego [DPKW, 1811, t. 2, nr 16, s. 148]. Po powstaniu w 1815 r. Królestwa Polskiego, w wyniku reformy administracyjnej z 1816 r., znalazła się w powiecie bialskim obwodu bialskiego województwa podlaskiego (od 1837 r. guberni podlaskiej) [DPKP, 1816, t. 1, s. 119]. W latach 1844–1866 leżała w okręgu bialskim powiatu bialskiego guberni lubelskiej, a od 1867 r. w powiecie bialskim guberni siedleckiej (w latach 1912–1915 guberni chełmskiej) [DPKP, 1867, t. 66, s. 279]. W latach 1915–1918 r. znajdowała się w strefie wojskowej okupacji niemieckiej, tzw. Etappen Inspektion Armee Bug. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę należała do powiatu bialskiego województwa lubelskiego (1918–1939), w czasie okupacji niemieckiej dystryktu lubelskiego (1939–1944). Następnie ponownie w powiecie bialskim województwa lubelskiego (1944–1974). W latach 1975–1998 w województwie bialskopodlaskim, potem ponownie w powiecie bialskim województwa lubelskiego.

Gmina

Gminy dominialne wprowadzono na podstawie Konstytucji Księstwa Warszawskiego. Na mocy ustawy z 1809 r. wprowadzono gminy wiejskie, na czele których stali wójtowie, którymi zostawali z urzędu właściciele dóbr ziemskich, którzy za zgodą władz zwierzchnich mogli wyznaczać swoich zastępców. Wójtowie byli wykonawcami zarządzeń władz państwowych, opiekowali się majątkiem gminnym, czuwali nad bezpieczeństwem, porządkiem i zdrowiem mieszkańców. Przy tym pełnili swoją funkcję bezpłatnie. Pomocą wójtom w poszczególnych wsiach służyli sołtysi [DPKW, 1809, t. 1, s. 227–236]. Wieś była wówczas podzielona na dwie części A i B. Pierwsza część stanowiła odrębną gminę, którą w 1850 r. zarządzał zastępca wójta Paweł Rzewuski. Częścią B zarządzali osobiście właściciele dóbr [APL, MSGL, sygn. 167]. Po utworzeniu na mocy ukazu cara Aleksandra II gmin samorządowych w Królestwie Polskim, w 1865 r. weszła w skład gminy Lubenka [APL, BKSW, sygn. 3]. W 1933 r. utworzono gromadę Koszoły [LDW, 1933, nr 22, poz. 181]. Po likwidacji gmin w 1954 r. Koszoły włączono do gromady Studzianka [DUWRNwL, 1954, nr 15, poz. 64]. W 1960 r. Koszoły dołączono do gromady Huszcza [DUWRNwL, 1959, nr 9, poz. 63]. W 1973 r. wieś włączono do gminy Łomazy [DUWRNwL, 1972, nr 12, poz. 269].

Sołtysem w okresie II Rzeczypospolitej był m.in.: Bazyl Pyszko [APL, SPB, sygn. 245], a w 1945 r. Franciszek Czubla [APL OR, SPwBP, sygn. 1159].

Według Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju (stan na 1.08.2024) częściami wsi są: Moszczona, Naddatki, Puchaczówka, Stroniec i Zarówka [https://eteryt.stat.gov.pl/].

W XVI i XVII w. występują m.in. następujące nazwy miejscowe: Niedźwiedzica/Niedźwidzia (wieś), uroczysko Twerdoroże. uroczysko Ortelszczyzna (1682). W II połowie XIX w. odnotowano następujące nazwy terenowe: Bugaczówka, Kulikowszczyzna, Zagrobinie i Zbójaczewka [APL, ZTL, sygn. 46]. W XX w. odnotowano następujące nazwy terenowe: Błota, Budziska, Czeremszczyzna, Dreworuby, Glinnik, Kąpica, Kryszowe, Lutnia, Moszczone, Naddatki, Oborowiec, Oborówczyk Mały, Ochoża, Pereciele, Puchaczówka, Rozkopy, Rzeczka, Stroniec, Wiszki, Zagliennicze, Zagumiennie, Zakuczennie, Zalutenie, Zamoszczonie, Zaroskopie, Zaścianeczki, Zawiszki, Kulikowszczyzna, Bagny, Ortelszczyzna, Lasek i Żurawnik [Pińczuk, 2000, s. 273].

Pierwsi, jeszcze „nielegalni” osadnicy i mieszkańcy polany („ostrowa”) Kniaża to Senko Koszołowicz, Makar Kostianowicz i Onisko Kostianowicz[AGAD, tzw. Metryka Litewska – transkrypcje, sygn. 213, s. 651]. W inwentarzu z roku 1566 wymieniono mieszkańców Koszoł (Kniaży) o następujących nazwiskach: Koszołowicz, Steżka, Hornowiec, Macewicz, Basarab, Woron, Kwacz, Kulczycz, Litewka, Pszonka, Lach, Kruczko, Kułgan, Chotkowicz. W 1864 r. w Koszołach A uwłaszczono następujących włościan: Antonowicz Wasilij, Basaraba Iwan (I), Basaraba Iwan (II), Basaraba Osip, Basaraba Piotr, Besaraba Aleksiej, Besaraba Michaił, Bielecki Foma, Bielecki Iwan, Bielecki Nikołaj, Buśniewicz Osip, Cedejko Grigorij (I), Cedejko Grigorij (II), Cedejko Iwan, Cedejko Jakow, Cedejko Kuźma, Cedejko Piotr, Gołubczuk Warfłomiej, Griszka Josif, Kołbuś Michaił, Kozłowski Samojło, Lubacz Paweł, Lubacz Piotr, Nazarewicz Daniło, Nazarewicz Grigorij, Nazarewicz Nestor, Nazaruk Nestor, Polczuk Artiom, Sidorowicz Iwan, Sidorowicz Stepan, Sidorowicz Wasilij, Soroka Paweł, Tokarski Iwan (I), Tokarski Iwan (II), Tokarski Michaił, Wołosowicz Stepan, Besaraba Michaił, Chwedoruk Nikifor i Radkiewicz Ławrientij a w Koszołach B – Basaraba Piotr, Basaraba Semen, Basaraba Wasilij, Cedejko Iwan, Cedejko Osip, Czubla Artemij, Czubla Grigorij, Czubla Iwan, Czubla Roman, Kulicki Dementy, Kulicki Foma, Kulicki Wasilij, Kuźmicz Ilja, Łobacz Łuka, Łojewski Iwan, Mackiewicz Artemij, Mackiewicz Iwan, Mackiewicz Maksim, Makowski Filip, Masłowski Józefat, Radkowicz Foma, Remiesz Paweł, Remiesz Prokofij, Szuszko Filip, Szuszko Iwan, Szuszko Piotr, Szuszko Ławrientij i Żuk Osip [APL, ZTL, sygn. 46].

Patrz też sekcja Właściciele.

W trakcie prowadzonych systematycznych badań powierzchniowych w ramach AZP w roku 1999 odkryto 20 stanowisk, na których zebrano głównie ułamki ceramiczne, w kilku przypadku materiały krzemienne. Dominują rozproszone ślady osadnicze z kilku niesprecyzowanych faz chronologicznych, zarówno pradziejowych – mezolitu lub neolitu, epoki brązu, jak również okresów historycznych – wczesnego (XII-XIII w.) i późnego średniowiecza, także nowożytności (brak bliższego datowania). W obrębie części współczesnej zabudowy na zwartym obszarze stwierdzono występowanie m.in. ceramiki siwej, datowanej na XVII-XX w. [NID, AZP obszar 63-88].

Początki Koszoł (podobnie jak Huszczy i Tucznej) sięgają połowy XVI wieku. W roku 1549 przybył w te okolice Stanisław Świderski, który miał dokonać pomiary włócznej w Połoskach, Dąbrowicy i Ortelu. Przy okazji „odkrył”, że w położonej między tymi wsiami puszczy, przy rzece „Hosze”, znajdują się trzy polany („ostrowy”), od sześciu lat samowolnie zasiedlone i uprawiane przez okoliczną ludność, która nie ponosiła z tego tytułu żadnych świadczeń. Jedna z tych polan nazwana przez Świderskiego jako Kniaża, to właśnie późniejsze Koszoły. Świderski postanowił niejako zalegalizować osadnictwo na tym terenie. Wyznaczył wójtem Mica Bayczyca, któremu nadał trzy włóki i zobowiązał go do „wyrobienia” co najmniej stu włók. Nowi osadnicy mieli być zwolnieni na 12 lat ze wszelkich opłat i powinności. Po upływie tego czasu, tzw. „wysiedzeniu woli”, mieli płacić po kopie groszy z każdej włóki. Warunki przedstawione przez Świderskiego, zostały potwierdzone 29 czerwca 1549 roku przywilejem króla Zygmunta Augusta [AGAD, tzw. Metryka Litewska – transkrypcje, sygn. 213, s. 650-652].

(Informacje o właścicielach w okresie przedrozbiorowym patrz także hasło: Łomazy.)

Na początku XVIII w. Koszoły stały się przedmiotem nadań, początkowo dożywotnich, dla osadników tatarskich. W roku 1711 nadanie królewskie otrzymał rotmistrz, a później pułkownik tatarski Aleksander Ułan, wraz z żoną Marianną z Achmatowiczów. W kolejnych latach nadania na jego rzecz były rozszerzane, tak że w latach 30. XVIII w. w ich rękach znajdowała się prawie cała wieś (44 włóki). Po śmierci Aleksandra Ułana, wdowa po nim wyszła za mąż za generała majora Cymbaja Barym Murzę Rudnickiego i to oni przejęli wszystkie nadania dla Ułana. W tym samym czasie nadanie jedynie 2 włók w Koszołach uzyskał Stefan Horodyński. W roku 1763, po śmierci zarówno małżonków Rudnickich, jak i Stefana Horodyńskiego, nadanie królewskie wszystkich gruntów i karczmy w Koszołach (46 włók) uzyskał słynny tatarski pułkownik, a później generał Józef Bielak i jego żona Urszula z Łosiów [Kołodziejczyk 1990, s. 201; AVAK, t. 5, s. 399-400]. Po jego śmierci 1795 r. odziedziczyli je dwaj jego synowie, Maciej i Albrecht (porucznicy wojsk litewskich), po spłaceniu owdowiałej macochy Kunegundy z Józefowiczów (24 tys. złp., złota tabakierka i pojazd sześciokonny). W 1796 r. dokonali oni pomiędzy sobą podziału dóbr na część A i B [APL OR, HBP, sygn. 199].

Koszoły A (warte 120 tys. złp) stały się własnością Macieja (Machmeta) Bielaka, zamieszkałego w Ortelu Królewskim. Dobra nie były bezpośrednio zarządzane przez właścicieli, którzy oddawali je w zastaw, np. połowę dóbr Koszoły A, od 1818 r. posiadał w zastawie Franciszek Bobowski [APL OR, HBP, sygn. 199]. W 1820 r. Bielak sprzedał jedno gospodarstwo dla Piotra i Elżbiety z Dyrdów Cedejków. W 1823 r. sprzedał on całość swojej części dla Wojciecha i Reginy z Zawistowskich Semińskich. Po śmierci Reginy w 1824 r. całość dóbr przeszła na własność Wojciecha. Ten z kolei w 1835 r. sprzedał je Sewerynowi Grabowskiemu, który w 1869 r, zbył trzy ćwierci gruntu na rzecz Benedykta Bessaraby. Kolejne zagony nabyli Tadeusz Onyszczyk i Marcin Cedejko w latach 1869 i 1870. Następne części dóbr nabyli Nestor Nazarewicz, Tadeusz Onyszczuk, Oleksa Bessaraba, Iwan Panasiuk, Gierasim Morozow, Benedykt Bessaraba, Józef Kóczyński, Paweł Sidorowicz, Wincenty Sokołowski, Maksym Niczyporuk, Semen Bessaraba, Marcin Makowski, Dorofiej Nazarewicz, Stepan Bessaraba, Iwan Kuźniczuk, Iwan Sakiewicz, Iwan Cydejko, Stanisław Cydejko, Iwan Tokarski, Szejna Fiszman w 1871 roku. Od tego czasu dobra te należały do drobnych właścicieli [APL OR, HBP, sygn. 199].

Koszoły B (warte 80 tys. złp.) stały się 1796 r. własnością Albrechta (Abrahama) Bielaka. Po jego śmierci w 1799 r. dobra przejęli jego synowie Jan i Samuel, którzy oddawali je w zastaw m.in. dla Witolda Ratajewicza czy Stanisława Ługowskiego. W 1830 r. sprzedali oni swoje dobra Franciszkowi Wojtulewiczowi [APL OR, HBP, sygn. 24]. Ten w 1839 r. sprzedał je Tadeuszowi Wrzoskowi. W 1860 r. dobra Koszoły B nabyła Julia Karolina z Grossów Wojtulewiczowa, wdowa po Franciszku. W 1862 r. sprzedała je Aleksandrowi Hryniewieckiemu. Ten z kolei odsprzedał je w 1866 r. poprzedniej właścicielce, nabywcami byli również ksiądz Jan Jackowski, Tomasz Tarkowski, Michał Przesmycki, Jakub Tarkowski, Kacper Kobyliński, Maciej Kobyliński, Feliks Błoński, Wincenty Błoński, Jan Kowieski, Antoni Buczyński, Ludwik Jarocki, Jan Jeruzalski, Mikołaj Jeruzalski, Józef Przesmycki, Jan Hołownia, Jan Żółkowski, Antoni Tarkowski, Franciszek Buczyński, Paweł Czarnocki, Jakub Kosieracki, Franciszek Koc, Piotr Brodacki, Piotr Kobyliński, Jan Ruciński, Ignacy Ługowski, Kacper Kobyliński, Jan Brodacki Paweł Sawicki, Jan Kowieski, Franciszek Rudzki, Mikołaj Brodacki, Dominik Dąbrosiewicz, Roman Czubelski, Jan Czubelski, Grzegorz Czubelski, Filip Makowski, Eliasz Muszyński, Benedykt Besaraba. Od tego czasu dobra ta należały do drobnych właścicieli [APL OR, HBP, sygn. 200].

W okresie przedrozbiorowym ludność zamieszkująca wieś w większości była najpierw prawosławnymi, a po unii brzeskiej grekokatolikami (unitami). Pod względem administracji kościelnej tereny te należały do prawosławnej (a po 1596 r. unickiej) diecezji włodzimiersko-brzeskiej. W XVIII w. były przypisane do parafii unickiej w Koszołach w dekanacie bialskim diecezji włodzimiersko-brzeskiej a po rozbiorach Rzeczypospolitej diecezji chełmskiej.

Cerkiew w Koszołach pojawia się w sporządzonym z 1642 r. inwentarzu klucza łomaskiego. Jej paroch posiadał jedną włókę gruntu. W 1680 r. parafii przydzielono drugą włókę, za którą jednak kapłani musieli płacić sześć złotych rocznie. Z późniejszych źródeł wiadomo, że była to cerkiew pw. Narodzenia NMP [AGAD, AWR, X, sygn. 510, s. 17; Buczyło, 2014, s. 179].

Proboszczami parafii greckokatolickiej w Koszołach byli m.in.: Hrehory Bordzikowski vel Borzyłowski, Bazyli Futasiewicz, Aleksander Tutorski, Jan Pierocki (1758-1800), Nikanor Pierocki (1800–1836), Józef Koncewicz (1836–1870), Jan Koncewicz (1871–1872), Józef Teraszkiewicz (1873–1875) [Buczyło, 2013, s. 6; Sęczyk, 2022, s. 728] a prawosławnymi m.in.: Jan Korzeniewski, Aleksander Andrzejewski i Sergiej Czerniachowski. W 1816 r. w miejscowości mieszkało 532 unitów [APL, CHKGK, sygn. 215]. Znaczna część z nich była wrogo ustosunkowana do przymusowego przejścia na prawosławie w 1875 r. Niewielu „prawosławnych” z Koszołów uczęszczało na nabożeństwa w cerkwi. Za to nielegalnie chrzcili oni dzieci i zawierali małżeństwa w obrządku katolickim. Formalnie w parafii Koszoły było wielu prawosławnych, 467 w 1888 r. [APL, KPCH, sygn. 28]. Po carskim ukazie tolerancyjnym z 1905 r., zezwalającym na zgodne z prawem przyjmowanie obrządku rzymskokatolickiego liczba prawosławnych we wsi spadła z 295 (1904) do 8 (1906) [APL, KPCH, sygn. 52, 55].

Drugą nieliczną do 1905 r. grupę mieszkańców wsi stanowili katolicy obrządku rzymskokatolickiego, należący do parafii rzymskokatolickiej Trójcy Świętej w Huszczy.

Tatarzy, muzułmanie z Koszoł należeli do meczetu w Studziance.

W II połowie XIX w. w Koszołach powstała rosyjska szkoła ministerialna. W 1904 r. uczył w niej Jan Dogniluk [APL, KPCH, sygn. 52]. W 1929 r. we wsi działała 2. klasowa szkoła powszechna, w której dwóch nauczycieli uczyło 91 uczniów [Falski, 1933, s. 147]. W 1936 r. powstał plan budowy budynku szkolnego w Koszołach. Wymurowano go w 1938 r. [APL, UWL, sygn. 374].

W inwentarzu z roku 1566 odnotowano w Koszołach (Kniaży) 38 rodzin, co pozwala szacować ilość mieszkańców na około 190-230 osób [DMAMJ, s. 356-357]. Według wykazu z 1827 r. we wsi znajdowało się 81 domów zamieszkanych przez 537 osób [Tabella miast, 1827, t. 1, s. 231]. Słownik Geograficzny informuje zaś o 66 domach i 552 mieszkańcach w 1876 r. [SGKP, 1880–1914, t. 4, s. 485]. W 1887 r. we wsi w 86 domach zamieszkiwało 485 osób [PKSG za 1887, s. 55]. Według spisu powszechnego z 1921 r. w 106 budynkach zamieszkiwało 531 osób, które deklarowały wyznanie: rzymskokatolickie – 520, mojżeszowe – 6 i prawosławne – 5 [Skorowidz miejscowości, 1924, t. 4]. W 1947 r. we wsi zamieszkiwało 608 osób [APL OR, SPwBP, sygn. 53]. W 2021 r. we wsi było zameldowanych 211 osób [https://www.polskawliczbach.pl].

Zdecydowana większość mieszkańców Koszołów na przestrzeni dziejów utrzymywała się z rolnictwa i gospodarki leśnej. W roku 1566 do wsi należało 48 włók „gruntu podłego”, z czego jedna wójtowska była wolna, pozostałe płatne. Oprócz tego przynależały tu ponad 3 włóki tzw. „naddatków”, za użytkowanie których mieszkańcy nie musieli płacić. Mieszkańcy zobowiązani byli do zapłaty czynszu w wysokości 8 groszy z włóki. Pozostałe obciążenia i powinności, takie jak tzw. tłoki, gwałty, konieczność dostarczenia gęsi, kur, itp., można było zamienić na dodatkowe opłaty. Po przeliczeniu na pieniądze wszystkich zobowiązań, całkowity czynsz wynosił 83 groszy z włóki. Roczny dochód z wsi wynosił nieco ponad 68 kop groszy [DMAMJ, s. 357-358]. Do 1864 r., czyli ukazu uwłaszczeniowego znaczna część ziemi była użytkowana przez chłopów pańszczyźnianych. Odrabiali oni swoje powinności pańszczyźniane w miejscowych folwarkach. W 1864 r. w części wsi Koszoły A, w oparciu o prawo z 1846 i 1864 r. uwłaszczono 27 gospodarstw będących w posiadaniu 36 właścicieli. Większość gospodarstw otrzymało ok. 32 morgów ziemi. Z kolei w oparciu tylko o prawo z 1864 r. uwłaszczano 3 gospodarstwa. W sumie w wyniku uwłaszczenia chłopi otrzymali 771 (po pomiarze 773) morgów ziemi. W części wsi Koszoły B, w oparciu o prawo z 1846 i 1864 r. uwłaszczono 20 gospodarstw będących w posiadaniu 28 właścicieli. Gospodarstwa miały powierzchnię po ok. 31 morgów ziemi. Z kolei w oparciu tylko o prawo z 1864 r. uwłaszczano jedno gospodarstwo. W sumie w wyniku uwłaszczenia chłopi otrzymali 594 (po pomiarze 603) morgów ziemi. Wszyscy otrzymali również prawa serwitutowe: otrzymywania z lasów dworskich materiału na poprawę i budowę budynków w miarę potrzeb, wóz opału tygodniowo przez osiem miesięcy, wóz kołków i żerdzi rocznie na ogrodzenia, z prawem wchodzenia z toporem do lasu. Uwłaszczeni z obydwu części otrzymali też prawo kopania gliny na własne potrzeby w uroczysku Zbójaczewka lub Bugaczówka oraz wypasania bydła razem z bydłem dworskim a wołów roboczych również w lasach. Serwituty leśne w Koszołach A sprecyzowano w 1892 r. a w Koszołach B w 1895 r. Serwituty, poza prawem kopania gliny w Koszołach A zlikwidowano w 1909 r. w zamian za 143 morgów ziemi, które otrzymali chłopi. W Koszołach B w 1928 r. w zamian za 125 ha ziemi [APL OR, HBP, sygn. 200; APL, ZTL, sygn. 46; APL OR, HBP, sygn. 199, 200]. Część mieszkańców wsi była bezrolna i pracowała na służbie u właścicieli ziemskich lub też trudniła się innymi zawodami. W 1929 r. w miejscowości działał sklep spożywczy P. Nazarewicza [KAP, 1930, s. 534].

Kapliczka przydrożna

Wymurowana w 1905 r., ufundowana prawdopodobnie przez Józefa Grabowskiego.

Kapliczka przydrożna, murowana, przy wjeździe do Koszoł od strony Huszczy.

(Dla okresu przedrozbiorowego patrz hasło Łomazy.)

Proboszcz parafii rzymskokatolickiej w Huszczy w 1919 r. opisał spaloną 15 VIII 1915 r. świątynię i ruchomości znajdujące się w niej. „Kościół drewniany o jednej wieży gontami kryty, z boku budynek przybudowany do kościoła jako wejście do zakrystii, 15 m długi 8 m. szeroki, wartość 10.000 r., w kościele ołtarz wielki, 4 dzwony, sygnaturka, kielich i monstrancja „szczerozłote”, itd. Ogólna suma strat poniesionych przez parafię w związku ze spaleniem kościoła ze wszystkimi utensyliami, aparatami itd.”. Całość strat została oszacowana na sumę 14.180 rb. [Gałecka, 2012, s. 12].

II wojna światowa

W czasie II wojny światowej we wsi zginęli: za pomoc jeńcom radzieckim rodzina Remuszów – Jan, Jakub, Elżbieta, Stanisław i Józef oraz Józef Pradiszuk (28 VII 1942); Antonina Remusz i Adam Lichaczewski; Paweł Kobylewski, Władysław Bondaruk i NN Żydówka (1942), Anna Bielecka (1943), Antonina Cydejko, Władysław Cydejko oraz trzech jeńców radzieckich. 11 III 1944 r. bandyci zabili Praksedę Mackiewicz [Szudejko, 2018, s. 452].