Hutków

Patrz hasło: Krasnobród

Od początku wieś funkcjonowała pod nazwą Hutków, choć czasami zapisywano ją jako Hutka lub Chutków [Tabella 1827, I, 73]. Austriackie spisy z 1786 i 1800 r. notują nazwę Chudków [AN Kr., Teki Schneidera 1875, s. 46-47, 213]. Na mapie F. von Miega wieś zaznaczona jest jako Hutka [zob. mapka].

Nazwa wsi najpewniej związana jest z pierwotnym funkcjonowaniem tutejszej śródleśnej huty, raczej żelaznej, wykorzystującej rudy darniowe. Nie zachowały się o niej żadne informacje źródłowe. Po wyeksploatowaniu surowca, w pobliżu powstała wieś, której ludność trudniła się już rolnictwem. Takich hut szkła i żelaza istniało wiele w lasach Roztocza, także w okolicach Krasnobrodu. Większość z nich zanikła, a ślad po nich pozostał tylko w nazwach miejscowości [Tarnawski 1935, 242; Tabaka 1962, 137-157]. 

Wieś Hutków powstała na obszarze dóbr krasnobrodzkich, w czasach staropolskich administracyjnie przynależących do powiatu krasnostawskiego ziemi chełmskiej.

Na podstawie traktatu rozbiorowego z 1772 r. Hutków znalazł się pod panowaniem austriackim. Funkcjonował w latach 1773–1782 w ramach okręgu zamojskiego cyrkułu bełskiego (z siedzibą w Zamościu). Reorganizacja nastąpiła w 1782 r. Tym razem wchodząc w skład okręgu zamojskiego znalazł się na terytorium cyrkułu zamojskiego.

Taki stan rzeczy przetrwał do 1810 r. Wtedy na mocy traktatu w Schönbrunn z 14 października 1809 r. kończącego wojnę francusko-austriacką cyrkuł zamojski został włączony w skład Księstwa Warszawskiego. W nowej rzeczywistości polityczno-administracyjnej Hutków znalazł się od 1810 r. na terenie gminy dominialnej Krasnobród powiatu zamojskiego departamentu lubelskiego. Po utworzeniu Królestwa Polskiego w 1815 r. został objęty władzą komisarza obwodu zamojskiego (od 1842 r. naczelnika powiatu zamojskiego) województwa lubelskiego (od 1837 r. guberni lubelskiej). 26 lipca 1862 r. Hutków wszedł w skład nowo utworzonej gminy Suchowola. W 1864 r. po ogłoszeniu ukazów uwłaszczeniowych przez rząd carski dokonano reorganizacji gmin. Wieś znalazła sie w granicach Gminy Krasnobród [APL, KWLiRGL, sygn. 1.3/508, k. 27v; MSGL, sygn. 167, s. 24; RGL, Wydział Administracyjny, sygn. 5987, k. 18, 30–31v; sygn. 10094, k. 7; Pamyatnaya 1870, 27; Osiński 2006, 69; idem 2020, 330, 338]. Pod koniec 1870 r. Hutków znalazł się w nowo utworzonej Gminie Suchowola. Taka przynależność terytorialna przetrwała do 14 września 1913 r. Wtedy wieś, bez zmiany przynależności gminnej i powiatowej, znalazła się w granicach guberni chełmskiej. Po zajęciu południowych obszarów Królestwa Polskiego przez wojska austro-węgierskie i ukonstytuowaniu się jesienią 1915 r. zarządu okupacyjnego Krasnobród (władze przywróciły granice podziału administracyjnego gmin i powiatów sprzed wydzielenia guberni chełmskiej w dniu 14 września 1913 r.). Hutków wszedł w skład generał-gubernatorstwa lubelskiego [Pamyatnaya 1871, 96; Pamyatnaya 1879, 123; Pamyatnaya 1883, 174; Pamyatnaya 1885, 167; Spravochnaya, 172; „Dziennik rozporządzeń c. i k. Jeneralnego Gubernatorstwa wojskowego” 1915, nr 1, poz. 1; SGKP, X, 30; Ćwik, Reder, 107]. Ten stan rzeczy przetrwał do uzyskania przez Polskę niepodległości. W pierwszych dniach wolności wszedł w skład Gminy Suchowola powiatu zamojskiego województwa lubelskiego (od 1919 r.). 23 marca 1933 r. została ogłoszona ustawa o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego. Na jej podstawie wieś stworzyła wraz z folwarkiem Hutków, przysiółkiem Mieciowa Góra i gajówką Maciejówka samodzielną Gromadę Hutków będącą elementem składowym Gminy Suchowola [„LDW” 1933, nr 22, s. 446; 1935, nr 30, s. 610]. W czasie okupacji niemieckiej (od 26 października 1939 r. do końca lipca 1944 r.) znajdował się na terytorium powiatu zamojskiego dystryktu lubelskiego. Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej przywrócono podział administracyjny sprzed 26 października 1939 r. Taka organizacja przynależności terytorialnej przetrwała aż do chwili likwidacji Gminy Suchowola. 5 października 1954 r. Hutków znalazł się w granicach Gromady Suchowola. Jednak z dniem 1 stycznia 1960 r., w związku z przenosinami siedziby Gromadzkiej Rady Narodowej z Suchowoli do miejscowości Potoczek, została utworzona Gromada Potoczek. Hutków stał się jej integralną częścią [„DUWRN w Lublinie” 1954, nr 15, s. 85; 1959, nr 9, poz. 62, s. 94, 99]. W grudniu 1972 r. nastąpiło przywrócenie funkcjonowania Gminy Krasnobród na terenie powiatu zamojskiego, w której znalazła się omawiana wieś [„DUWRN w Lublinie” 1972, nr 12, s. 181]. Z dniem 1 czerwca 1975 r. , po likwidacji powiatu zamojskiego, trafiła w granice województwa zamojskiego; 1 stycznia 1999 r. z chwilą wprowadzenia reformy podziału administracyjno-terytorialnego Rzeczypospolitej Polskiej leżała już ponownie na terytorium Gminy Krasnobród powiatu zamojskiego województwa lubelskiego [Dz.U., 1975, nr 16, poz. 91, s. 160; 1998, nr 96, poz. 603, s. 3432].

Mieciowa Góra – samodzielne gospodarstwo powstałe po wyodrębnieniu z dóbr Suchowola. Po II wojnie światowej stała się częścią Hutkowa.

Właścicielami gospodarstw na mocy ukazu z 1864 r. stali się włościanie noszący następujące nazwiska: Biedroń (2 rodziny), Bosak, Buchajski, Czerniak (2), Dudek (4), Fijałek, Gęśla, Gielmuda (2), Grela (4), Jarecki, Kawecki (2), Klus (3), Kmieć (2), Kołtun, Kowtun, Koza (2), Kozłowski (6), Leśniak (2), Monasterski, Nowak, Pasieczny, Pliżga (6), Rynd (2), Sędłak (3), Skóra (2), Stopa, Tabał, Wiatr (4), Winiarski (2), Wnuk, Wszoła (6), Zeń i Zielonka.

Pod koniec lat 40. i na początku lat 50. XX w. funkcjonowały w Hutkowie gospodarstwa rolne będące własnością osób noszących następujące nazwiska: Adamczuk (2 rodziny), Adamowicz (2), Babiuk, Bergiel, Bodys, Borek, Boryło, Bosiak, Chyrchała (4), Cisek (2), Cymbał, Czerniak (3), Dejnak, Deryło, Dub, Dudek (7), Dworniczak (2), Fałaga, Fijałek (3), Gajewski, Gałan, Gęśla (2), Góra, Górnik, Grabowski, Grela (11), Gruszecki, Hołys (3), Hucik, Kania, Kawalec, Kawecki (2), Kawka, Kita (4), Klimek, Klus (4), Kmieć, Kołtun (3), Koniec (4), Kostrubiec, Kowalik, Koza (4), Kozłowski (18), Kudyba, Kukułowicz, Kurantowicz (2), Legieć, Leśniak (5), Łojko, Monastyrski (3), Naworol (2), Nowak (3), Okoniewski (2), Ożga, Pliżga (3), Pol, Powroźnik, Rabski, Ratkiewicz, Radkiewicz, Rajtak (3), Rusin, Samulak, Sendłak (2), Skóra, Słota (3), Strózik, Szeląg (2), Szewczuk, Szwed, Szymczuk, Tabała (2), Tyrka (2), Wiater, Winiarski (4), Wnuk (4) i Zawiślak (2) [APZ, PGRN w Suchowoli, sygn. 105].

W trakcie prowadzonych w roku 1984 systematycznych badań powierzchniowych w ramach AZP odkryto 9 stanowisk, które dostarczyły źródeł krzemiennych (narzędzia, odpadki powstałe z ich formowania lub napraw, także półsurowiec) oraz ceramicznych (ułamki naczyń) będących pozostałościami po różnych formach osadnictwa pradziejowego i wczesnohistorycznego. Na podstawie ilości i rozrzutu zebranych artefaktów wyróżniono ślady osadnicze (1-3 zabytki z bardzo małej powierzchni) bądź bardziej trwałe struktury osadnicze – siedliska (powyżej 3 znalezisk z większego areału). Prawdopodobnie ślady osadnicze, występujące w kontekście trwalszych struktur, można utożsamiać z różnoraką aktywnością gospodarczą – związaną z myślistwem, zbieractwem, uprawą pól, hodowlą, pasterstwem, gospodarką leśną czy wędrówkami w poszukiwaniu surowców.

Zebrane źródła ruchome pochodzą z kilku faz osadniczych. Najstarsze materiały pozostawiła ludność środkowego neolitu (kultura pucharów lejkowatych), kolejne epoki brązu – wczesnej (kultura mierzanowicka; kultura trzciniecka) i późnej (kultura łużycka). Natomiast zidentyfikowana na kilku stanowiskach ceramika wczesnośredniowieczna wydaje się pochodzić z jednofazowej osady funkcjonującej w VIII-X w. Nie określono chronologii zabytków pozbawionych charakterystycznych cech morfologiczno-technologicznych [NID, AZP obszar 92-88 – kilka stanowisk opisano: Hutków Podlasem; Taras 1995, 223].

Ponadto w rejonie tej miejscowości zlokalizowano trzy grupy kopców (brak bliższych danych o ich odkryciu, wielkości, ilości) – dwa skupiska uznano za domniemane cmentarzyska kurhanowe. Natomiast kolejnych 9 (?) kopców stosunkowo niskich i silnie wypłaszczonych, usytuowanych wokół oczka wodnego w dolinie Wieprza, być może należy łączyć z mielerzami [Koman i in. 2021, 60-63].

Pierwsze wzmianki o Hutkowie pochodzą z 1785 i 1786 r. jako wsi już rozwiniętej [Kramarz, Ladenberger 1931, 477; AN Kr., Teki Schneidera 1875, s. 46-47], zatem musiała powstać nieco wcześniej na gruntach sąsiedniej Suchowoli. Ponieważ jeszcze nie wymieniają jej żadne inwentarze dóbr krasnobrodzkich z lat 1715-1753, czas jej założenia można wyznaczyć na lata sześćdziesiąte (około 1765 r.), w okresie bardziej intensywnej akcji osadniczej podjętej przez Tarnowskich, ówczesnych właścicieli Krasnobrodu i okolicy.

W drugiej połowie XVIII w. wieś Hutków stanowiła własność Antoniego Fortunata Tarnowskiego (zm. 1819), syna starosty mogilnickiego Kajetana Amora i Anastazji z Boguszów. Wchodziła w skład jego dóbr krasnobrodzkich [Bondyra 2015, 78-79].

Po upadku Rzeczypospolitej Obojga Narodów wszystkie grunty leżące w Hutkowie nadal należały do właścicieli dóbr Suchowola. Były one zazwyczaj oddawane w dzierżawę włościanom, którzy w zamian za korzystanie z areału należącego do właścicieli dóbr odrabiali pańszczyznę lub płacili czynsz. W końcu pierwszej połowy XIX w. majątek należał do hrabiów Adama i Jana Aleksandra Tarnowskich. Dobra te zostały odkupione 9 lipca 1868 r. przez Antoninę Tarnowską de domo Grzębska. Nabywczyni dokonała działu majątku (w dniu jego zakupu) i przekazała te dobra w ręce syna Gustawa Tarnowskiego. 27 października 1877 r. G. Tarnowski sprzedał je: hr. Augustowi Potockiemu i Florianowi Niewiarowskiemu za 45500 rubli. Każdy z nich nabył prawa własności do połowy majątku. 29 grudnia 1878 r. F. Niewiarowski odkupił za 22886 rubli od A. Potockiego część dóbr i stał się właścicielem całego majątku. Wkrótce, bo 23 października 1880 r. całe dobra Suchowola F. Niewierowski zbył Henrykowi Porazińskiemu za kwotę 70000 rubli. Już 5 stycznia 1881 r. ich część (tzw. Suchowola A o powierzchni 900 mórg i 72 prętów) została zakupiona za 30000 rubli przez Szymona Sobczaka i Jana Gacę. Pozostała część dóbr Suchowola (za wyjątkiem 57 mórg i 172 prętów) została (jako Suchowola B) zakupiona 27 kwietnia 1882 r. za 45500 rubli przez Dawida Lenga Spiritusa, Moszka Radoszyckiego i Icka Ejzenmana. Majątek Suchowola B 13 czerwca 1889 r. został nabyty przez oficera Grodzieńskiego Pułku Lejb-huzarów Sergiusza Gricenkę za 60000 rubli. 27 maja 1892 r. zdecydował się on na zamianę swojego majątku Suchowola B na dobra Zastawie (wycenione na sumę 62000 rubli) w powiecie łukowskim guberni siedleckiej będące własnością Baltazara i Bronisławy (de domo Skibniewska) Radomsykich. Rodzina ta posiadała majątek Suchowola B do 31 lipca 1909 r. Wtedy Radomyscy odsprzedali swoje dobra w ¾ całości Zofii Marii Marcie Zdziechowskiej de domo Bławdziewicz (żonie Jerzego Zdziechowskiego) i w ¼ całości Władysławowi Bławdziewiczowi (brat Zofii Marty Marii) za sumę 200000 rubli. Oboje właściciele posiadali te dobra do chwili ich nacjonalizacji na cele przeprowadzenia reformy rolnej ogłoszonej 6 września 1944 r. [APZ, AHOZ, sygn. 552; sygn. 554; sygn. 557; ASCPRK w Krasnobrodzie, sygn. 28, s. 332; APL, ASCPR w Huszlewie, sygn. 2.4/8, s. 46; APS, HŁ, sygn. 2/601; Spravochnaya, 126].

W marcu 1864 r. została ogłoszona przez rząd carski reforma uwłaszczeniowa. Na jej podstawie 14 lutego 1867 r. doszło do powstania w Hutkowie 50 gospodarstw o powierzchni od 3 do 15,5 morgi, których pełnoprawnymi właścicielami stali się miejscowi włościanie. Łączna powierzchnia gruntów 809 mórg i 233 prętów (w tym 793 morgi i 57 prętów stanowiły użytki rolne) wykorzystana na przeprowadzenie uwłaszczenia pochodziła z areału głównych dóbr Suchowola. Ówczesny właściciel za utraconą nieruchomość otrzymał odszkodowanie w wysokości prawie 10403 rubli. Włościanie z Hutkowa uzyskali możliwość wykorzystywania serwitutów (leśnego i pastwiskowego) z obszaru należącego do dóbr Rachodoszcze i dóbr Suchowola. Ostateczne uregulowanie służebności wieczystych nastąpiło w latach 1930–193,1 dzięki czemu wzrosła powierzchnia gospodarstw włościańskich [APL, ZTL, sygn. 3374; OUZ, sygn. 6141; sygn. 6142; sygn. 6143; APZ, AHOZ, sygn. 557].

12 czerwca 1882 r. z niewielkiego areału dóbr Suchowola pozostałych w rękach Henryka Porazińskiego została wyodrębniona część nazywana „Mieciowa Góra”, którą zakupił Kacper Dziedzina za sumę 1000 rubli (majątek ten nosił oficjalną nazwę Kolonia Suchowola B część I). Już 30 marca 1883 r. 10 mórg ziemi z obszaru „Mieciowej Góry” zakupił Pinkwas Taubenblat za kwotę 300 rubli, by 9 sierpnia tego roku odsprzedać go Marcinowi Ciosowi [APZ, AHOZ, sygn. 557; sygn. 558].

Wyznanie rzymskokatolickie

Spis ludności rzymskokatolickiej z 1785 r. wykazywał w Hutkowie 196 katolików,  przynależących do łacińskiej parafii krasnobrodzkiej [Kramarz, Ladenberger 1931, 477]. Po przyłączeniu okolicznych terenów do Księstwa Warszawskiego w 1810 r. parafia Krasnobród wraz z miejscowością Hutków znalazły się w dekanacie zamojskim diecezji lubelskiej. Opiekę duszpasterską nad katolikami z Hutkowa sprawowali następujący księża dominikanie: Aleksander Zagórski (1810–1817), Dominik Siemiatycki (1817–1822), Augustyn Danielkiewicz (1822–1840), Kandyd Kopnicki (1841–1842), Klemens Nowacki (1843–1849), Gwalbert Ćwik (1849–1856), B. Pajorek (1856), Alojzy Niezabitowski (1856–1857) i Ludwik Turzyniecki (1857–1864). Na podstawie ukazu carskiego z 26 grudnia 1865 r. Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Duchownych 21 kwietnia 1866 r. nadała parafii rzymskokatolickiej w Krasnobrodzie klasę II. Od 1866 r. przez kolejne 100 lat opiekę duszpasterską nad mieszkańcami Hutkowa przynależącymi do Kościoła rzymskokatolickiego sprawowali następujący księża proboszczowie i administratorzy: Leon Popławski (1866–1867), Ignacy Mech (1867), Tomasz Garlicki (1867–1878), Feliks Leszczyński (1878–1879), Adolf Majewski (1879–1881), Roman Pankowski (1881–1887), Ignacy Kwiatkowski (1887–1888), Adam Decjusz (1888–1891), Karol Wojtasiewicz (1891–1893), Stanisław Abramowicz (1893–1895), Antoni Gryczyński (1895–1907), Józef Boguszewski (1907–1916), Władysław Goliński (1916), Antoni Wójcikowski (1916–1940), Franciszek Gduliński (1945) i Ludwik Liwerski (1945–1969). W 1819 r. odnotowano 325 wiernych Kościoła rzymskokatolickiego zamieszkujących w Hutkowie. Na początku XX stulecia w Hutkowie odnotowano 775 osób wyznania rzymskokatolickiego. 22 października 1919 r. została utworzona samodzielna parafia rzymskokatolicka w Suchowoli. Działał kościół (przekształcony z cerkwi prawosławnej) pw. Przemienienia Pańskiego. W zakresie jurysdykcji tamtejszych proboszczów (m.in. ks. Jan Jędrzejewski, Adam Maroń, Władysław Bocian) znalazła się wieś Hutków. W 1921 r. społeczność rzymskokatolicka tej wsi liczyła 803 osoby. Pod koniec lat 30. XX w. wieś Hutków znajdowała się już parafii Krasnobród, zaś w parafii Suchowola pozostał dwór Hutków (parafianie 18 grudnia 1938 r. otrzymali dostęp do nowego kościoła) [APL, APRK w Krasnobrodzie, sygn. 9, s. 6; ASCPRK w Krasnobrodzie, sygn. 1/1–1/25; sygn. 2.4/92–2.4/141; KWLiRGL, sygn. 1.2/224; sygn. 2.3/349, s. 2–3, 7; sygn. 2.3/626, k. 6–8; RGL, Wydział Administracyjny, sygn. 12441; sygn. 14163; sygn. 14989; APZ, ASCPRK w Krasnobrodzie, sygn. 1–43; AAL, KGL, sygn. Rep. 60 IVb 91; Catalogus 1870, 52; Catalogus 1871, 55; Catalogus 1873, 59; Catalogus 1920, 250–251; Catalogus 1928, 91; Spravochnaya, 172; Skorowidz, IV, 126; Spis kościołów 1939, 209–210, 216–217; Walewander 2018, 29–67].

Wyznanie greckokatolickie

Mieszkańcy Hutkowa wyznania greckokatolickiego ( o ile tacy byli) od 1810 r. przynależeli do parafii Suchowola wchodzącej w skład chełmskiej diecezji unickiej. Posiadali dostęp do drewnianej świątyni działającej w Suchowoli. Funkcję proboszczów i administratorów parafii Suchowola sprawowali: Demetriusz Tyski (1810–1826), Symeon Tyski (1826–1859), Paweł Pietrusiewicz (1859–1871), Jan Koźmiński (1871–1872), Aleksander Łysiak (1872–1873) i Gabriel Koźmiński (1873–1875). Wszyscy wymienieni wyżej parochowie otaczali opieką duszpasterską unitów z Hutkowa [RGIA, fond 821, opis 4, dieło 349; dieło 350; APL, ChKG, sygn. 377; sygn. 378; sygn. 494, k. 1v; KPCh, KV, sygn. 1005, s. 151; KWLiRGL, sygn. 1.2/225; sygn. 2.3/628; sygn. 2.3/629; sygn. 2.3/630; sygn. 2.8/260; RGL, Wydział Administracyjny, sygn. 12389; sygn. 12688, k. 1; Sęczyk 2022, 391, 446, 447, 493, 545, 639–640, 751–752].

Wyznanie prawosławne

W maju 1875 r. nastąpiła likwidacja Kościoła unickiego poprzez włączenie jego wiernych do struktur rosyjskiej Cerkwi prawosławnej. Mieszkańcy Hutkowa wyznania greckokatolickiego zostali uznani za wiernych rosyjskiej Cerkwi prawosławnej. Ostatni proboszcz parafii unickiej w Suchowoli (cerkiew pw. Jerzego Zwycięzcy) Gabriel Koźmiński stał się pierwszym proboszczem parafii prawosławnej w Suchowoli (1875–1876), do której przynależeli mieszkańcy Hutkowa. Znajdowali się w jurysdykcji duszpasterskiej proboszczów parafii suchowolskiej aż do chwili ewakuacji późną wiosną 1915 r. W latach 1876–1915 proboszczami parafii prawosławnej w Suchowoli byli następujący księża: Grzegorz Koziej (1876–1882), Antoni Draczyński (1882–1890), Aleksander Iwacewicz (1890–1894), Stefan Wać (1894–1905) i Józef Szykuła (1905–1915). Funkcję psalmisty piastowali m.in. Mikołaj Sowiński, Symeon Gruszka, Stefan Dziumow, Jan Konaszczuk, Klemens Chilewicz, Antoni Piskorek i Piotr Zrol. W 1877 r. odnotowano w Hutkowie obecność 4 osób wyznania prawosławnego. Osiem lat później odnotowano 17 osób tego wyznania. W końcu 1904 r. w Hutkowie było 25 osób wyznających prawosławie. Ogłoszenie ukazu tolerancyjnego 30 kwietnia 1905 r. dało mieszkańcom Imperium Rosyjskiego możliwość dokonywania konwersji z prawosławia na inne wyznanie. Prawosławni mieszkańcy Hutkowa skorzystali z tej szansy (w latach 1905–1914 konwersji na rzymski katolicyzm dokonały 44 osoby). W 1906 r. i tuż przed wybuchem I wojny światowej nie odnotowano w Hutkowie wyznawców tej religii [TDIAUL, fond 693, opys 1, sprava 441, k. 3v–4; AGAD, Zarząd Duchowny Wyznania Prawosławnego w Królestwie Polskim, sygn. 120; APL, APRK w Krasnobrodzie, sygn. 24; ChZD, sygn. 164; sygn. 2119; KPCh, KV, sygn. 1019, s. 145–150; sygn. 1044, s. 170; sygn. 1049, s. 165–172; sygn. 1052, s. 165–172; sygn. 1057, s. 206–216; APZ, AHOZ, sygn. 246; ASCPP w Suchowoli, sygn. 1–33; Latawiec 2007, 200].

Wyznanie mojżeszowe

Na początku XX w. odnotowano w Hutkowie obecność 17 osób wyznania mojżeszowego. Społeczność ta uległa wzrostowi, gdyż w 1921 r. w Hutkowie odnotowano 76 wyznawców judaizmu. Wszystkie osoby wyznania mojżeszowego przynależały do okręgu bożniczego z siedzibą w Krasnobrodzie. Były to m.in. rodziny: Holców, Malarzów,  Ryndlerów, Sztymerów, Wekslerów, Libelów, Kupersztejnów. Eksterminację ludności żydowskiej z Hutkowa przeprowadziły okupacyjne władze niemieckie w latach 1941–1942 [APZ, AGP, sygn. 175; sygn. 176, s. 78; sygn. 177, s. 36; APL, UWL, WSP, sygn. 839, s. 155–158, 216; Spravochnaya, 172; Skorowidz, IV, 126]. Żydowscy mieszkańcy Hutkowa zostali poddani represjom już od pierwszych dni okupacji niemieckiej. W 1942 r. zostali osadzeni w getcie w Krasnobrodzie, gdzie następnie (lub w obozie w Bełżcu) stracili życie. Niektórzy z nich ukrywali się w pobliżu Hutkowa. Ostatni z nich zostali zamordowani w lutym 1943 r. [https://teatrnn.pl/ar/krasnobrod-akcja-reinhardt/ [dostęp: 13.01.2024]].

Na podstawie orzeczenia austro-węgierskich władz okupacyjnych z 30 maja 1916 r. została zorganizowana w Hutkowie 1-klasowa koedukacyjna szkoła publiczna z językiem polskim jako wykładowym. Po ukonstytuowaniu się polskich władz oświatowych przy Tymczasowej Radzie Stanu z dniem 1 listopada 1917 r. została przejęta przez polskie struktury administracji oświatowej. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę przekształcono ją w 1-klasową koedukacyjną szkołę powszechną. Od 1 września 1922 r. awansowano ją na 2-klasową koedukacyjną szkołę powszechną. Jej nauczycielkami były m.in.: Stanisława Janotówna, Sabina Woroszyłłówna, Irena Czaraszkiewiczówna, Bronisława Obrzustówna i Maria Batarowicz. Od 1 września 1929 r. uzyskała status szkoły powszechnej II stopnia o etacie 2 nauczycieli. W 1934 r. obwód szkolny placówki oświatowej w Hutkowie objął: wieś Hutków, folwark Hutków, Mieciową Górę, Maciejówkę i część Malinówki. Szkoła znajdowała się w wynajmowanych pomieszczeniach. Etaty nauczycieli znajdowały się w latach 30. XX w. m.in. w rękach: Heleny Grelundowej, Jadwigi Karwackiej, Juliana Białasa, Jana Grygiela, Honoraty Czerwieniec i Władysława Czerwieńca. W pierwszej połowie lat 30. XX w. funkcjonowała 3-klasowa publiczna szkoła powszechna. 15 listopada 1937 r. zmieniła swój status na publiczną szkołę powszechną II stopnia. W okresie okupacji niemieckiej w Hutkowie działała polska szkoła ludowa, w której w 1943 r. uczyła Matylda Fijałek i Stanisława Stępkowska. Po okupacji niemieckiej we wrześniu 1944 r. została zaprojektowana publiczna szkoła powszechna w Hutkowie II stopnia 5-klasowa i 3-etatowej kadrze pedagogicznej. Jej obwód szkolny objął oprócz dzieci z  Hutkowa także te zamieszkałe w Malinówce i Mieciowej Górze. W roku szkolnym 1944/1945 jedyną nauczycielką była Matylda Fijałek. Jesienią 1948 r. oprócz M. Fijałek w szkole pracował Bolesław Bilski i ks. Stanisław Zieliński udzielający lekcji religii. Rok później część dzieci z Hutkowa została przyporządkowana do powszechnej szkoły publicznej w Suchowoli. W samym Hutkowie lekcje dla wszystkich 7 klas odbywały się w wynajętych pomieszczeniach. [APZ, ISZ, sygn. 366; sygn. 367; AGP, sygn. 176, s. 42, 104].

Austriacki podatkowy spis ludności z 1786 r. wykazywał w Hutkowie 57 domów z 286 mieszkańcami, zaś Ewidencja cyrkułu zamojskiego z 1800 r. notowała 75 domów z 382 mieszkańcami, w tym 9 Żydów [AN Kr., Teki Schneidera 1875, s. 46-47, 74-75, 217]. W 1819 r. w Hutkowie odnotowano istnienie 62 domostw, w których mieszkało 328 osób. Osiem lat później liczba ta nie uległa zmianie. W 1862 r. podczas wyodrębniania gminy Suchowola odnotowano w Hutkowie istnienie 67 domów. Dwa lata później w trakcie tworzenia nowego modelu gmin w Hutkowie zamieszkiwało 387 osób, zaś W 1866 r. 416 osób. Na początku XX w. we wsi i folwarku Hutków obecnych było 805 mieszkańców w 70 domostwach. Pierwszy spis powszechny w II Rzeczypospolitej wykazał 139 budynków mieszkalnych i 881 mieszkańców. W końcu lutego 1943 r. władze niemieckie odnotowały w Hutkowie 925 mieszkańców [APL, KWLiRGL, sygn. 1.3/508, k. 27; RGL, Wydział Administracyjny, sygn. 5987, k. 30, 44–44v; Spravochnaya, 172; Skorowidz, IV, 126; Amtliches, 50; Osiński 2020, 329, 347].

Ludność chłopska wsi w XVIII wieku zajmowała się tradycyjnym rolnictwem, jakkolwiek jej część, mieszkając wśród rozległych lasów, trudniła się także zajęciami leśnymi, między innymi obróbką i transportem drewna oraz bartnictwem [Tabaka 1962, 138-139].

Głównym źródłem utrzymania ludności w XIX w. i w XX w. było rolnictwo. Uprawa gruntów i hodowla zwierząt była czynnikiem dominującym, który zaważył na powstaniu tej miejscowości. Koncentrowano się głównie na uprawie zbóż nie wymagających dobrych gleb takich jak np. żyto i owies. W mniejszym stopniu uprawiano pszenicę i jęczmień. Hodowano również trzodę chlewną i bydło rogate. Z tym ostatnim był związany proces produkcji mleka i przetworów mlecznych, co między innymi zaowocowało powstaniem Okręgowej Spółdzielni Mlecznej w Krasnobrodzie- zakładu realizującego lokalne potrzeby mieszkańców [APZ, Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Krasnobrodzie, sygn. 1].

Na początku XX w. w Hutkowie rozwijało się garncarstwo. W Folwarku Hutków zajmowano się także hodowlą ryb [Spravochnata, 173].

W Hutkowie na początku lat 30. XX w. działał Lejzor Sztymer, który we własnym domu prowadził niewielką piekarnię. Sklep spożywczy prowadzili: Gołda Ryndler i Dawid Weksler, sklep z wyrobami tytoniowymi Szyja Weksler. Handlem obwoźnym zajmował się Szymon Libel [APZ, AGP, sygn. 176, s. 78; sygn. 177, s. 12, 14, 28]. Zakład krawiecki na początku lat 30. XX w. prowadził Jankiel Malarz. Usługi szewskie świadczył Wincenty Koniec. Domowy warsztat tkacki posiadał Wojciech Kołtun. Budową studni trudnił się Bronisław Zwolan. Własną kuźnię posiadał Józef Nowak [APZ, AGP, sygn. 175, s. 40; sygn. 176, s. 126; sygn. 177, s. 2, 56, 58].

Kamienna figura (krzyż) powstała w 1905 r. Od 1923 r. funkcjonuje drewniana kaplica pw. św. Stanisława Kostki [Kościński 2001, 74, 76].