Przejdź do treści

Konopnica

    Herb gminy Konopnica.

    Konopnica

    Powiat: lubelski

    Gmina: loco

    Mapa miejscowości

    Miejscowości – część ekspercka

    W świecie cyfrowym

    Gmina Konopnica, netografia i videoteka

    https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/de/zespol/-/zespol/70548 Akta gminy Konopnica

    https://konopnica.eu/echo-konopnicy/ Echo Konopnicy, periodyk samorządowy (por. https://www.facebook.com/gmina.konopnica/posts/585393351531563/ )

    https://konopnica.eu/ Urząd Gminy Konopnica

    https://konopnica.eu/wp-content/uploads/2020/08/Gminny-Program-opieki-nad-zabytkami-za%C5%82%C4%85cznik-do-Uchwa%C5%82y-Nr-XLVII.288.2018-do-publikacji.pdf GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY KONOPNICA NA LATA 2018–2021

    https://konopnica.eu/wp-content/uploads/2020/08/WYKAZ-NIERUCHOMYCH-ZAB_ARCHEO_GEZ-Konopnica.pdf WYKAZ NIERUCHOMYCH ZABYTKÓW ARCHEOLOGICZNYCH PRZEZNACZONYCH DO WŁĄCZENIA DO GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW GMINY KONOPNICA, POW. LUBELSKI, WOJ. LUBELSKIE

    https://konopnica.eu/wp-content/uploads/2020/08/WYKAZ-NIERUCHOMYCH-ZAB_ARCHITEKTURY_GEZ-Konopnica.pdf WYKAZ NIERUCHOMYCH ZABYTKÓW ARCHITEKTURY WŁĄCZONYCH DO GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW GMINY KONOPNICA

    https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Rocznik_Lubelski/Rocznik_Lubelski-r2013-t39/Rocznik_Lubelski-r2013-t39-s9-19/Rocznik_Lubelski-r2013-t39-s9-19.pdf Anna Rola, Historia podlubelskiej wsi Konopnica do połowy XVI wieku Rocznik Lubelski 39, 2013, s. 9-19

    https://konopnica.eu/wp-content/uploads/2016/06/UGK_Strategia_Rozwoju_10_02_2016.pdf STRATEGIA ROZWOJU GMINY KONOPNICA NA LATA 2016–2022

    STRATEGIA ROZWOJU GMINY KONOPNICA DO ROKU 2030 https://konopnica.eu/wp-content/uploads/2022/04/Strategia-Konopnica-2030.pdf

    https://lublin.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_lubelskie/portrety_gmin/powiat_lubelski/gmina_konopnica.pdf GMINA WIEJSKA KONOPNICA POWIAT LUBELSKI Urząd Statystyczny w Lublinie.

    https://konopnica.eu/jubileusz-700-lecia-motycza/ Jubileusz 700-lecia Motycza

    http://www.krainawokollublina.pl/ Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania na Rzecz Rozwoju Gmin Powiatu Lubelskiego „Kraina wokół Lublina” powstało z inicjatywy Starosty Lubelskiego Pawła Pikuli na Zebraniu Założycielskim 16 kwietnia 2008 roku. Do Stowarzyszenia należy 68 członków reprezentujących sektory: publiczny, społeczny i gospodarczy. Realizacja Lokalnej Strategii Rozwoju (LSR) na lata 2014 – 2020 pozwoli na pozyskanie środków PROW dla gmin: Bełżyce, Borzechów, Bychawa, Garbów, Głusk, Jabłonna, Jastków, Konopnica, Krzczonów, Niedrzwica Duża, Niemce, Strzyżewice, Wólka, Wysokie, Zakrzew.

    https://gbpkonopnica.pl/ Biblioteka Publiczna Gminy Konopnica

    https://www.portalsamorzadowy.pl/gmina/konopnica,1007.html Portal samorządowy Konopnica

    https://docplayer.pl/10236612-E-c-h-o-konopnicy-w-liczbach.html „ECHO KONOPNICY”. W liczbach

    https://czasopisma.uni.lodz.pl/fgsoe/article/view/4634 Żuraw, B., Szymańska, M., & Żydek, M. (2018). Aktywizacja i integracja mieszkańców gminy Konopnica w odniesieniu do mocnych i słabych stron (analiza SWOT). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, (33), 77–95.

    https://rcin.org.pl//dlibra/metadatasearch?action=AdvancedSearchAction&type=-3&val1=Title:%22Wczesno%C5%9Bredniowieczne+grodzisko+w+Motyczu+ko%C5%82o+Lublina%22 I. Kutyłowska, Wczesnośredniowieczne grodzisko w Motyczu koło Lublina

    https://www.konopnica.eu/wp-content/uploads/2017/03/tablica.pdf Historia Motycza na starej fotografii

    https://ageconsearch.umn.edu/record/293542/ Danuta Guzal-Dec, Magdalena Zwolińska-Ligaj LOKALNE GRUPY DZIAŁANIA NA RZECZ WŁĄCZENIA SPOŁECZNEGO W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM

    https://docplayer.pl/40033628-Cz-iii-okolice-motycza.html CZ. III – OKOLICE MOTYCZA

    http://czeslawmaj.pl/ Czesław Maj, twórca ludowy z Motycza

    https://osp.motycz.pl/ Ochotnicza Straż Pożarna w Motyczu

    http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_31743_abmk_6360 A. Hamryszczak, H. Mącik, Kościoły i zabudowania parafialne w Konopnicy w XVII-XX wieku

    http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=10379 Radawiec, , SŁOWNIK
    HISTORYCZNO-GEOGRAFICZNY ZIEM POLSKICH W ŚREDNIOWIECZU, Edycja elektroniczna Redakcja ogólna: Tomasz Jurek Opracowanie informatyczne: Stanisław Prinke

    http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=10379 Radawiec Duży , SŁOWNIK
    HISTORYCZNO-GEOGRAFICZNY ZIEM POLSKICH W ŚREDNIOWIECZU, Edycja elektroniczna Redakcja ogólna: Tomasz Jurek Opracowanie informatyczne: Stanisław Prinke

    http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?q=konopnica&d=0&t=0 Konopnica, SŁOWNIK HISTORYCZNO-GEOGRAFICZNY ZIEM POLSKICH
    W ŚREDNIOWIECZU, Edycja elektroniczna Redakcja ogólna: Tomasz Jurek
    Opracowanie informatyczne: Stanisław Prinke

    https://www.konopnica.eu/wp-content/uploads/2010/06/kronika.pdf Kronika zdarzeń z dnia 16 czerwca 1940r. we wsi Radawiec Duży

    http://www.radawiec.pl/ Szkoła Podstawowa w Radawcu Dużym

    https://www.motycz.eu/ Szkoła Podstawowa w Motyczu

    http://www.konopnica.edu.pl/ Szkoła Podstawowa w Konopnicy

    https://konopnica.eu/oswiata/ gminne szkoły i przedszkola

    https://pl-pl.facebook.com/KSSokolKonopnica/ Ludowy Klub Sportowy „Sokół” Konopnica

    http://www.konopnica.pl/asp/kluby-sportowe,38,,1 Konopnica. Kluby sportowe

    https://gbpkonopnica.pl/filia-w-radawcu-duzym/ filia biblioteki gminnej w Radawcu Dużym

    https://filu.pl/ospradawiec OSP Radawiec Duży, por. https://m.facebook.com/OSP-Radawiec-Du%C5%BCy-1425073954466511/

    https://www.polskawliczbach.pl/wies_Radawiec_Duzy Wieś Radawiec Duży w liczbach

    https://teatrnn.pl/miejsca/miejsce/radawiec-duzy/ Teatr NN, żydzi motyccy

    https://bazhum.muzhp.pl/media//files/Rocznik_Lubelski/Rocznik_Lubelski-r2012-t38/Rocznik_Lubelski-r2012-t38-s226-229/Rocznik_Lubelski-r2012-t38-s226-229.pdf Marcin Kowalski „Dzieje Motycza na przestrzeni wieków”, Dariusz Kupisz, Anna Obara, Krzysztof P. Pękała, Lublin 2010 : [recenzja] Rocznik Lubelski 38, 2012, s. 226-229

    https://pl-pl.facebook.com/osp.kozubszczyzna/ OSP Kozubszczyzna

    https://pl.wikipedia.org/wiki/Kozubszczyzna Kozubszczyzna

    https://sjp.pl/Kozubszczyzna Słownik Języka Polskiego

    https://www.aeroklub.lublin.pl/ Aeroklub Lubelski w Radawcu. Por. https://pl-pl.facebook.com/AeroklubLubelski/

    https://www.dziennikwschodni.pl/tagi.html?tag=kozubszczyzna,3072 Artykuły oznaczone tagiem: Kozubszczyzna

    https://www.wikiwand.com/pl/Lotnisko_Lublin-Radawiec Lotnisko Radawiec

    https://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171358225 Kołodziejczak A., 2011, Lokalne Grupy Działania jako czynnik rozwoju wiejskich obszarów peryferyjnych w województwach lubelskim i podlaskim, [w:] Wesołowska M. (red.), Wiejskie obszary peryferyjne – uwarunkowania i czynniki aktywizacji, „Studia Obszarów Wiejskich”, 26, Warszawa: 203–214.

    https://www.kul.pl/archiwum-uniwersyteckie-kul,art_169.html Palak B., 2015, Projekt zagospodarowania terenu przy wczesnośredniowiecznym grodzisku w Motyczu, Praca inżynierska wykonana na Wydziale Matematyki, Informatyki i Architektury Krajobrazu KUL.

    https://www.lubelskieklimaty.pl/panorama-lubelszczyzny/spis-miejscowosci/115-k1/776-konopnica.html?showall=1 Skowronek-Skałecka A., Kędziora K., Grabarska A., Żydek M., Pietrzak Ł., Żydek K., 2015, Realizacja projektu „Wdrożenie standardów współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi” przez Urząd Gminy Konopnica w okresie maj 2014 r. – marzec 2015 r.

    https://kurierlubelski.pl/tag/gmina-konopnica artykuły na temat Gminy Konopnica

    https://opencaching.pl/viewcache.php?wp=OP9BX7 Pomnik Pamięci w Radawcu – OP9BX7

    Serwis internetowy Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich: http://ksow.pl

    VIDEOTEKA

    https://www.aeroklub.lublin.pl/piknik-dzien-dziecka-na-lotnisku-w-radawcu/Piknik – Dzień dziecka na lotnisku w Radawcu – 1 czerwca 11.00 – 18.00 (na stronie dostępne inne filmy dotyczące lotniska

    autor: SuperDeszczyk4, nagranie czerwca 2015, czas 2.57, Lotnisko Lublin-Radawiec, to cywilne lotnisko sportowe Aeroklubu Lubelskiego w Radawcu Dużym w gminie Konopnica, około 11 km od centrum Lublina. Na terenie lotniska działają także: Lotnicze Pogotowie Ratunkowe ze śmigłowcem Eurocopter EC-135, oraz w trakcie sezonu Zakład Usług Agrolotniczych z samolotem PZL M18 Dromader służącym głównie do gaszenia pożarów lasów. Z lotniska Świdnik EPSW przeniosła się firma Heliseco, która jest firmą usługową i wykonuje swoje operacje na śmigłowcach Mi-2

    autor: Kagero Publishing, 5 października 2015, czas 2.49, Festiwal Dywizjonu 303. Lotnisko Radawiec 4.10.2015 r. Inicjator Wydarzenia – Grzegorz Muszyński. Organizatorzy – Kagero Publishing i Aeroklub Lubelski. autor: Patroni Medialni – Magazyn lotniczy AERO, Przegląd Lotniczy. https://www.youtube.com/@kageropublishing1237 (patrz inne filmy tego autora)

    autor: Bogusław M., 6 mar 2016, czas 11.04, Rejestracja lotu dwóch szybowców w przestrzeni powietrznej Portu Lotniczego Lublin. Niestety coraz trudniej tam wlecieć, ze względu na zwiększający się ruch samolotów pasażerskich i rzadko wyłączany CTR. https://www.youtube.com/watch?v=m34T1wjnbQU

    autor: airflowly, nagranie 19 sty 2016, czas 3.57, Wideorelacja z zimowych lotów w Aeroklubie Lubelskim w Radawcu z dnia 17.01.2016. https://www.youtube.com/@airflowfly (patrz inne filmy tego autora)

    autor: Przemysław Polnicki, nagranie 20 maj 2015, czas 2.55, Aeroklub Lubelski w Radawcu Podstawowe szkolenie szybowcowe Zadanie: sytuacje awaryjne (symulacja awarii wysokościomerza) https://www.youtube.com/watch?v=7iBmJgYSvhw&t=3s

    autor: Ryszard2601, nagranie 27 sierpień 2017, czas 3.06, Radawiec, Dożynki wojewódzkie 2017, https://www.youtube.com/watch?v=Mkd7WyXpuLg

    autor: DziennikWschodni, 30 sierpnia 2015, czas 2.43, Wieńce na dożynkach w Radawcu. https://www.youtube.com/watch?v=DZj54h3_YYg

    autor: Urząd Gminy, nagranie 7 marca 2021, czas 20.30, Gminny Dzień Kobiet 2021, https://konopnica.eu/gminny-dzien-kobiet-3/

    autor: Lublin112.pl, nagranie 3 czerwca 2020, czas 2.04, OSP Konopnica https://www.youtube.com/watch?v=tvFRO3RIeG4

    autor: Mickey 66, nagranie 16 sierpnia 2016, czas 21.40, Budowa Zachodniej Obwodnicy Lublina – 14.08.2016 https://konopnica.eu/budowa-zachodniej-obwodnicy-lublina-14-08-2016/

    autor: Darek Nadolski, nagranie 19 czerwca 2022 czas. 17.40, Cisowianka-Sokół Konopnica. Ostatnia kolejka spotkań w lubelskiej klasie okręgowej i kolejne zwycięstwo wicelidera tych rozgrywek. https://www.youtube.com/watch?v=h2EdDbDjwJQ

    autor: Dom Kultury w Motyczu, nagranie 10 luty 2018, czas 1.34, Kolorowa Konopnica – tak to się działo w Motyczu. Trzy dni plastycznych wyzwań. Brawo! https://www.facebook.com/DomKulturywMotyczu/videos/kolorowa-konopnica-tak-to-si%C4%99-dzia%C5%82o-w-motyczu-trzy-dni-plastycznych-wyzwa%C5%84-braw/2055699188033290/ Patrz inne filmy na stronie DK w Motyczu, https://www.facebook.com/watch/100057298847532/?__cft__[0]=AZVuQWfznkBNIPRuK9xPyx-hCjn8ZiwFRjumbyZLQkmcAygKtxbZ4B-tigLyabcNVmY6irk62YH2NKtQBl8udoHqbBRZZzOwYA5nj-6X-F0N8tWa8r11mJbXXvWkkmC103oMbzb7hTL2Rk6A8q5WFFldAiZoAKomp0Gfkk6upowEAw

    autor: Gmina Konopnica, 10 listopada 2020, czas 1.04, Już jest…nowy🚒 dla OSP KSRG Kozubszczyza. Serdecznie gratulujemy‼ https://www.facebook.com/gmina.konopnica/videos/ju%C5%BC-jestnowy-dla-osp-ksrg-kozubszczyza-serdecznie-gratulujemy/1231792727194660/ (patrz inne filmy firmowane prze Gmina Konopnica na https://www.facebook.com/watch/100064525336916/?__cft__[0]=AZWSP3FJajjh0HUnHFHphbBaG-ULhnbun8Y-U3-sh-PnnN9hWi0_DxRbnbX6-8YGpIT_lr6No9ryKFRJ-W7AwbkkN927W2UfleQAacoFldYsTN9LYeaDRLUdAUPFi2gUaTTgv3QPes7ED9Pmu_5ZzLQNsioz8vr9hqypps1plPNwRA )

    https://m.facebook.com/KSSokolKonopnica/videos/sok%C3%B3%C5%82/2738432892861467/ filmiki z meczów Sokoła Konopnica

    autor: AdamMnnad1, nagranie 30 sierpnia 2022, czas 2.04, Dożynki Konopnica 2022, https://www.youtube.com/watch?v=6p-7cQywPFM patrz inne filmy tego autora: https://www.youtube.com/@AdamMmadA1

    autor: Cmentarze cała Polska, nagranie 10 grudnia 2016, czas 5.10, Film nagrany w trakcie robienia zdjęć na cmentarzu w Konopnicy. https://www.youtube.com/watch?v=4bWQoHyC2z8

    autor: Fundacja Dobre Perspektywy, czas nagrania 17 maj 2016, czas 3.13,

    „Arabeski” (starsza grupa) na III Wojewódzkich Spotkaniach Baletowych w Świdniku – 14.05.2016 r. reprezentujące Gminę Konopnica. Wystąpiły w kategorii Mini Corps de Ballet (8-10 lat) otrzymując Nagrodę Specjalną za oryginalny pomysł i strój sceniczny. Jest to ich pierwszy występ na „wielkiej” scenie. https://www.youtube.com/watch?v=BDFQhizwP_E .

    autor: Konopnicka Kapela Wociechów, nagranie 28 sierpnia 2022, czas 2.39, Daleko, Daleko… – Dożynki Gminy Konopnica 2022 https://www.youtube.com/watch?v=UGvNdNjPFPU patrz inne filmy : https://www.youtube.com/@konopnickakapelawojciecha507

    autor: Piotr Ż., nagranie 7 czerwca 2014, czas 0.53, Mieszkańcy gminy Konopnica z wójtem Mirosławem Żydkiem i posłem Janem Łopatą z wizytą w Sejmie. Powitanie przez Wicemarszałek Sejmu Wandę Nowicką. https://www.youtube.com/watch?v=Mq0Uqke6GZ8

    autor: Waldemar Frąckiewicz, nagranie 12 maj 2012, czas 5.35, Rajd rowerowy Gmina Konopnica koło Lublina, OSP Kozubszczyzna, Motycz, grodzisko – 1. Etap, https://www.youtube.com/watch?v=H8Pirn1b7N8 , inne filmy autora: https://www.youtube.com/@WaldemarFrackiewicz

    autor: tajemnicześcieżki9852, nagranie 6 grudnia 2019 , czas 9.00, Motycz, legendy i tajemnice, cz. 1. Inne filmy autora, https://www.youtube.com/@tajemniczesciezki9852

    autor: OSP Motycz, nagranie 9 września 2018, czas 1.04. Manewry strażackie w Gminie Konopnica – OSP Motycz – przetłaczanie dużych ilości wody na długie odległości. https://www.youtube.com/watch?v=2wmSm6f7crY

    Inwestor Nieruchomości, nagranie 12 sierpnia 2022, czas 1.07. Motycz z lotu ptaka. https://www.youtube.com/watch?v=v5U5kavRp_o

    autor: Grodzisko Motycz, nagranie 19 lipca 2015, czas 1.46, Film przedstawia spacer po koncepcji zagospodarowania terenu przy grodzisku w Motyczu. Przedstawiony projekt jest rezultatem pracy Inżynierskiej pt.: „Projekt zagospodarowania terenu przy wczesnośredniowiecznym grodzisku w Motyczu”, wykonanej na Wydziale Matematyki, Informatyki i Architektury Krajobrazu KUL przez Bożenę Palak. https://www.youtube.com/watch?v=dfOGM0Fa9tQ

    autor: Waldemar Frąckiewicz, nagranie 20 czerwca 2018, czas 3.16, kapliczki w Motyczu, wystawa 300 fotografii od 19 czerwca 2018 WYSTAWY http://widzenie.net/nepal.htm ; https://www.youtube.com/watch?v=w71ftTy7EMo

    autor: Dzielnica Czechów Południowy, nagranie 31 lipca 2022, czas 1.32. Jubileusz 100-lecia Parafii pw. Matki Bożej Anielskiej w Motyczu. Msza święta pod przewodnictwem Arcybiskupa Stanisława Budzika. https://www.youtube.com/watch?v=-Z2ftiKfWEA

    autor: Iwona679679, nagranie 14 września 2012, czas 4.51, Stacja PKP w Motyczu Leśnym https://www.youtube.com/watch?v=cZRk0VBExV4

    autor: Ewelina Es, nagranie 28 lipca 2015 , czas 1.39, Orkiestra Dęta w Motyczu,

    autor: Szkoła Podstawowa w Motyczu, nagranie 23 listopada 2019, czas 10.49, Występ Dziecięco – Młodzieżowej Orkiestry Dętej przy Szkole Podstawowej im. Wincentego Witosa w Motyczu w Starostwie Powiatowym w Lublinie z okazji „Dnia Pracownika Socjalnego” https://www.youtube.com/watch?v=_9d3rfdyMIs&list=PLj0M8QS4QbPQtMhjRJB3mWzfuodYcBR7a (inne filmy tego autora: https://www.youtube.com/@szkoapodstawowaim.wincente7495

    autor: Gmina Konopnica, nagranie 6 marca 2021, czas 3.56, Węzeł kolejowy – stacja Motycz https://www.youtube.com/watch?v=JFWo9_9xR1I

    autor: Adam, nagranie 21 czerwca 2020, czas 1.55, Motycz, https://www.youtube.com/watch?v=ttmG3O4trbY

    autor: Artur Podsiadły, nagranie 5 luty 2013, czas 14.24, Ścieżką przez Motycz Filmowy wywiad z Panem Czesławem Majem-aneks do książki pod tytułem „Ścieżką przez Motycz” zdjęcia lipiec 2010, https://www.youtube.com/watch?v=obDIW80N-Og ; więcej filmów tego autora: https://www.youtube.com/@robotto1234

    Nazwa – geneza i znaczenie

    W XV i XVI wieku spotyka się następujące warianty zapisu nazwy wsi: Conopnycza [KSK, passim; DLB 2, 539], oraz Conopnicza [ŹDz 14, 348]. Nazwa pochodzi od przymiotnika konopny [Kosyl, 1974, cz. 2, 182] lub rzeczownika konopie [Rymut 2003, 111]. Przyrostek -ica oznacza miejsce, gdzie znajduje się przedmiot z jakąś cechą szczególną [Łoś, 1925, 70]. Bardzo prawdopodobne jest, że nazwa miejscowości została urobiona od uprawianych tu konopi [Rospond, 1984, 156]. Na włóknie konopnym opierała się ówczesna produkcja tkanin.

    Przynależność administracyjna

    W okresie średniowiecza Konopnica wchodziła w skład ziemi lubelskiej. W 1474 r. znalazła się na obszarze utworzonego wówczas województwa lubelskiego. W okresie XVI-XVIII w. wieś znajdowała się w powiecie lubelskim. Z chwilą upadku Rzeczypospolitej Obojga Narodów w 1795 r. i przejęcia tych terenów przez Austriaków, Konopnica znalazła się na terenie cyrkułu lubelskiego [https://rcin.org.pl/dlibra/publication/7479/edition/481/content].

    W czasach Księstwa Warszawskiego (1810-1815), z racji istnienia podzielonych dóbr ziemskich Konopnica, funkcjonowały tutaj dwie gminy dominialne. Po utworzeniu Królestwa Polskiego taka organizacja została zachowana. Obie weszły w skład obwodu lubelskiego (od 1842 r. powiatu lubelskiego) i  województwa lubelskiego (od 1837 r. guberni lubelskiej). Należy zauważyć, że część Konopnicy weszła w skład gminy dominialnej Radawczyk [APL, MSGL, sygn. 197, s. 199, 668-669; ASCPRK w Konopnicy, sygn. 21, s. 64]. W związku z przeprowadzeniem reformy gminnej w 1864 r. Konopnica stała się samodzielną gminą wchodzącą w skład powiatu lubelskiego [APL, KSWPL, sygn. 21, s. 22, 29]. Rok 1933 r. przyniósł reformę samorządu terytorialnego. W jej wyniku powstała gromada Konopnica (w jej skład weszły m.in.: wieś Konopnica, kolonia Konopnica, kolonia Pietrzakowizna) wchodząca w skład gminy Konopnica [LDW, 1933, nr 22, s. 399]. W czasie okupacji niemieckiej w latach 1939-1944 Konopnica znalazła się w składzie powiatu lubelskiego dystryktu lubelskiego [Gemeindeverzeichnis distrikt Lublin, 153-154]. W 1944 r. przywrócono organizację administracyjną sprzed 1939 r. Gmina Konopnica funkcjonowała do końca 1954 r. Od 1 stycznia 1955 r. ciężar władzy spoczął na Gromadzkiej Radzie Narodowej w Konopnicy [DUWRN 1954, nr 15, s. 72]. Gromada Konopnica funkcjonowała do końca 1972 r. Od stycznia 1973 r. została reaktywowana gmina Konopnica [DUWRN 1972, nr 12, s. 177] i funkcjonuje do dzisiaj. Należy dodać, że część Konopnicy uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z 7 grudnia 1988 r., od 1 stycznia 1989 r. została włączona do Lublina [“Monitor Polski” 1988, nr 36, s. 558].

    Mikrotoponimia

    Współczesne części składowe osady: Pietrzakowizna. 

    W drugiej połowie XIX w. funkcjonowały nazwy części gruntów przynależnych do Konopnicy: Las Kaleń, Murakowizna, Ossówka, Pietrzakowizna, Wiatrakowizna  [APL, HwL, Wykaz nr 1, sygn. 1294, nlb.; sygn. 1313, nlb.].

    Antroponimia

    Księgi metrykalne dotyczące wsi wchodzących w skład parafii konopnickiej sięgają XVIII wieku: urodzenia/chrzty i śluby począwszy od 1710 r., zaś zgony od 1750 r. Zostały one zindeksowane na portalu genealogicznym Lubelskie Korzenie i są dostępne w internecie. Dzięki temu każdy zainteresowany dziejami swojej rodziny może łatwo odszukać swoich przodków i stworzyć ich genealogię: https://regestry.lubgens.eu/viewpage.php?page_id=1052&par=24.

    Archeologia o najdawniejszym osadnictwie

    W trakcie prowadzonych w roku 1982 systematycznych badań powierzchniowych w ramach AZP odkryto 11 stanowisk, które dostarczyły źródeł krzemiennych (narzędzia, odpadki powstałe z ich formowania lub napraw, także półsurowiec) oraz ceramicznych (ułamki naczyń) będących pozostałościami po różnych formach osadnictwa pradziejowego i wczesnohistorycznego. Na podstawie ilości i rozrzutu zebranych artefaktów wyróżniono ślady osadnicze (1-3 zabytki z bardzo małej powierzchni) bądź bardziej trwałe struktury osadnicze – siedliska (powyżej 3 znalezisk z większego areału). Prawdopodobnie ślady osadnicze występujące w kontekście trwalszych struktur można utożsamiać z różnoraką aktywnością gospodarczą – związaną z myślistwem, zbieractwem, uprawą pól, hodowlą, pasterstwem, gospodarką leśną czy wędrówkami w poszukiwaniu surowców.

    Zebrane źródła ruchome pochodzą z kilku faz osadniczych. Najstarsze materiały pozostawiła społeczność z późnej epoki brązu lub wczesnej epoki żelaza (kultura łużycka). Znacznie liczniejsze ułamki ceramiczne datowano ogólnikowo na wczesne średniowiecze oraz okres nowożytny. Ponadto nie określono chronologii zabytków pozbawionych charakterystycznych cech morfologiczno-technologicznych [NID, AZP obszar 78-80 – tam cztery stanowiska: Konopnica kolonia; także Bargieł, Zakościelna 1995, cz. 2, 66-68].

    Pierwsza wzmianka o osadzie, prawo lokacyjne

    Pierwsza pisana wzmianka o osadzie pochodzi z dnia 25 stycznia 1342 r. i znalazła się w akcie sprzedaży przez króla Kazimierza Wielkiego dziedzicznego wójtostwa lubelskiego mieszczaninowi Franczkowi z Moguncji. Monarcha zaznaczył, że transakcja owa dotyczy wszelkich pożytków, dochodów i praw przynależnych do tego wójtostwa, jak to zostało określone we wcześniejszych przywilejach. W dokumencie wymieniono również nazwy dwóch wsi należących do miasta, tj. Bronowice i Konopnicę, wraz ze wszystkimi użytkami przypisanymi do tych osad [KDM 3, nr 668]. Z dokumentu jednoznacznie wynika, że w 1342 roku Konopnica była wsią istniejącą od pewnego już czasu. Trudno wypowiedzieć się na temat daty jej powstania. Zdaniem Ryszarda Szczygła mogła ona zostać założona na gruntach miejskich po 15 sierpnia 1317 r., czyli po przekazaniu Maciejowi z Opatowca wójtostwa lubelskiego i nadaniu ośrodkowi lubelskiemu prawa niemieckiego przez księcia Władysława Łokietka [Szczygieł, Gmiterek, Dymmel, 2008, 35]. Nie mamy jednak żadnej pewności, że Konopnica rzeczywiście została założona na terenach miejskich dopiero po 1317 roku, a nie istniała wcześniej. Wydaje się, że moment powstania wsi można cofnąć jeszcze bardziej w przeszłość. Dogodne położenie, urodzajne gleby oraz powstanie w niedalekiej okolicy (Motycz, Wzgórze Staromiejskie) grodów o charakterze obronnym pozwala przyjąć, że zasiedlenie obszaru Konopnicy nastąpiło między VIII a X wiekiem [Rola, 2013, 10-11]. Niewykluczone, że kształtowanie się struktur osadniczych, czego efektem było powstanie wsi, rozpoczęło się w tym samym czasie, a zakończyło się najpóźniej na przełomie lat 30. i 40. XIV stulecia.

    Nie zachował się dokument, poświadczający lokację Konopnicy na prawie niemieckim. Można jednak przyjąć, że było ono stosowane w jakimś zakresie we wsi co najmniej od 1342 r. W przywoływanym już dokumencie Kazimierza Wielkiego stwierdzono, że Franczko i jego następcy jako wójtowie lubelscy, będą mogli korzystać ze wszystkich użytków zgodnie z prawem magdeburskim [KDM 3, nr 668], które Lublin uzyskał w 1317 r. Informacje o tym, że prawo niemieckie było stosowane na terenie wsi są dość późne, pochodzą z lat 30. XVI w. [KSK, nr 20]. Jako ciekawostkę można podać, że w 1395 r. Jakusz Paluchowic z Konopnicy otrzymał przywilej na lokację osady Żabno (ob. gmina Turobin w powiecie biłgorajskim) na prawie niemieckim magdeburskim. Właścicielem Żabna był Dymitr z Goraja, podskarbi wielki koronny [ZDM 4, nr 1118]. Oznacza to, że co najmniej w drugiej połowie XIV stulecia mieszkańcy Konopnicy byli na tyle obeznani z zasadami prawa niemieckiego, że podejmowali się przeprowadzenia reorganizacji osad, które do tej pory pozostawały na uboczu procesów modernizacyjnych. Stanowi to również ważną przesłankę o korzystaniu przez Konopnicę z tego prawa w XIV wieku.  

    Stosunki własnościowe w średniowieczu i czasach staropolskich

    Pierwsze pewne informacje na temat właściciela Konopnicy pochodzą z 1342 r. Wówczas poświadczono, że wieś należy do miasta Lublina. Z powodu braku wcześniejszych źródeł pisanych, trudno wypowiedzieć się na temat właścicieli osady w okresie wcześniejszym. W większości przypadków w historiografii przeważa pogląd, iż w 1342 r. król Kazimierz przy okazji sprzedaży wójtostwa lubelskiego Franczkowi z Moguncji, sprzedał mu także dwie wsie, tj. Konopnicę i Bronowice [Myśliński, 1962, 19, 96]. Lektura dokumentu monarszego nie przesądza jednak takiego rozwiązania. Możliwe jest bowiem, że osady te zostały nabyte przez miasto w l. 1317-1342. Wiadomo jedynie, że w 1317 r., gdy książę Władysław Łokietek wystawił wspomniany wyżej dokument, żadna z miejscowości nie widnieje jako własność miejska. Niewykluczone więc, że Konopnica została pozyskana przez Lublin, a jej wcześniejszymi właścicielami były osoby prywatne, np. jakiś rycerz lub sam monarcha. Przed 1386 r. wieś, w niejasnych okolicznościach i w nieznany sposób, powróciła do domeny królewskiej [Myśliński, 1962, 20]. W 1386 r. Konopnica, jako jedna z 16 osad małopolskich, a jedyna w ziemi lubelskiej, została darowana przez króla Władysława Jagiełłę Włodkowi z Charbinowic, cześnikowi krakowskiemu i staroście lubelskiemu, zaufanemu człowiekowi króla [ZDM 6, nr 1521]. Przyjmuje się, że monarcha wynagradzał tym nadaniem swojego wiernego sługę za poparcie kandydatury Litwina do tronu w Polsce [Myśliński, 1962, 19; SHGL, 107]. Konopnica pozostawała w rodzinie Włodka do 1400 r. Dnia 26 lipca 1400 r. Władysław Jagiełło zezwolił, aby Piotr z Charbinowic, syn Włodka, sprzedał Konopnicę, wraz z wszystkimi przynależnościami i prawem patronatu miejscowego kościoła, Lublinowi. Piotr zbył swą własność za sumę 600 grzywien [ZDM 6, nr 1633]. W 1453 r. Jan Pieczyn, obywatel krakowski, wójt lubelski i posiadacz sołectwa w Konopnicy wystarał się u króla Kazimierza Jagiellończyka o zezwolenie na sprzedaż sołectwa konopnickiego. Nabył je dla szpitala św. Ducha w Lublinie jego prepozyt Stefan [Wadowski, 2004, 359-360]. Do końca XV w. wieś Konopnica stanowiła własność Lublina.

    W lutym 1522 r. starosta lubelski polecił zająć wieś miejską Konopnicę za nałożoną na miasto karę 14 grzywien (za bezprawną produkcję piwa na przedmieściach) [Szczygieł, 1977, 49-50]. W 1535 r., Zygmunt I Stary wydał przywilej potwierdzający posiadane przez Konopnicę prawa magdeburskiego, co miało zapobiec pociąganiu władz Lublina do sądów ziemskiego i grodzkiego [Riabinin 1938, nr 141]. Wieś, mimo konfliktów z miejscową ludnością, przez kolejne lata pozostawała własnością Lublina. Do 1580 r. Konopnica administrowana była zazwyczaj bezpośrednio przez rajców lubelskich [Adamczyk, 1937, 74]. Później natomiast, wraz z tzw. folwarkiem Kilowskim, przeważnie była dzierżawiona, z tytułu czego do kasy miejskiej co roku wpływały kwoty od 600 do 1300 złp., a w połowie XVII stulecia nawet 1800 złp [APL, KML KRM, sygn. 72, s. 220-226; Gmiterek, 2008, 115]. Wśród dzierżawców najczęściej występowali mieszczanie lubelscy, np. od 1647 do 1650 r. był to Paweł Jakubowicz [APŁ, Arch. Bart., sygn. 48, s. 21; APL, KML KRM, sygn. 72, s. 220]. Wieś w 1667 r. została sprzedana Janowi Gałęzowskiemu, wówczas sędziemu grodzkiemu lubelskiemu a późniejszemu staroście wąwolnickiemu [Bondyra, 2019, 131]. W 1676 r. opłacał on już pogłówne ze wsi [ŹD, t. 15, 25a], chociaż konstytucja sejmowa potwierdzająca nabycie przez niego Konopnicy została uchwalona dopiero w 1677 r., kiedy J. Gałęzowski pełnił funkcję posła z województwa lubelskiego [VL, 1860, s. 227]. 

    W końcu XVII wieku, dwóch synów Jana, Andrzej oraz Józef Gałęzowscy posiadali już tylko niewielką część Konopnicy. Ten drugi dzierżył ją przynajmniej do 1708 r. [Bondyra, 2019, 131]. Pozostała część wsi od 1684 r., na mocy zapisu na kwotę 1106 złp, znajdowała się w rękach Andrzeja Suchodolskiego i jego małżonki Heleny, siostry Andrzeja i Józefa Gałęzowskich [APL, KGL sygn. 185, s. 1059]. W 1690 r. właścicielem większości Konopnicy był już natomiast Mikołaj Kossakowski, łowczy wiski. W jego imieniu majątkiem administrowali Bakowiecki, Dąbrowski i Kuligowski [APL, KGL, sygn. 127, k. 796v]. Jeszcze w tym samym, 1690 r. właścicielem tej części Konopnicy został Adam Siekierzyński, miecznik bełski. Po jego śmierci w 1700 r. wieś w posiadanie objęła wdowa Helena z Trembińskich, a następnie także jej drugi mąż Marcin Trembiński chorąży lubelski. Z tego powodu przez kolejnych kilkadziesiąt lat toczyli oni procesy o Konopnicę z Siekierzyńskimi, aby ostatecznie w 1732 r. majątek na mocy porozumienia wrócił w ręce tej rodziny [APL, KGHor, sygn. 52, s. 211-213; APL, KGL sygn. 234, k. 765]. Od tego czasu poszczególne części wsi Konopnica znajdowały się w rękach braci, synów Adama Siekierzyńskiego: Jakuba skarbnika bełskiego (zm. 1745), Kazimierza podstolego kijowskiego (zm. po 1746 r.) i Michała podstolego owruckiego, który pozostawał jej właścicielem jeszcze w 1765 r., kiedy też zmarł [APL, KGL sygn. 283, k. 553; APL, KGL sygn. 263, k. 426]. Kazimierz i Michał przez wiele lat toczyli procesy o Konopnicę [APL, KGL sygn. 260, k. 24; APL, KGL sygn. 261, k. 366].

    Stosunki własnościowe w XIX i XX w.

    Na skutek podziału dóbr między Siekierzyńskich, w chwili upadku Rzeczypospolitej Obojga Narodów dobra Konopnica nie stanowiły już jednolitej całości. Dlatego też należy przedstawić dalsze losy każdej części dóbr z osobna.

    Konopnica A

    Pod koniec lat 90. XVIII w. Konopnica A znajdowała się w rękach Michała Siekierzyńskiego. Po jego śmierci dobra te otrzymał Jan Siekierzyński (1756-1814). J. Siekierzyński był żonaty z Kunegundą Salomeą Szczucką (1769-1849). Po śmierci J. Siekierzyńskiego majątek w 1816 r. przeszedł w ręce jego dzieci: Mikołaja Michała Jana Nepomucena (1796-1861) i Mariannę Józefę Antoninę Walentynę (1814-?). M. Siekierzyński po uzyskaniu prawa do połowy majątku został wójtem gminy dominialnej. W 1830 r. poślubił wdowę Helenę Horecką de domo Majewska (1802-1858). Z tego małżeństwa posiadali córkę Kornelię (1831-?). Już w 1833 r. M. Siekierzyński sprzedał otrzymaną połowę dóbr Konopnica A swojej matce Kunegundzie Salomei Siekierzyńskiej. Lecz po trzech latach (1836 r.) odkupił je od matki. Jeszcze w 1836 r. M. Siekierzyński zdecydował się na przekazanie 1/4 posiadanego majątku swojej 5-letniej córce Kornelii. Trzynaście lat później Kornelia Siekierzyńska otrzymała pozostałe 3/4 majątku od swojego ojca (w 1849 r.). K. Siekierzyńska w 1867 r. poślubiła urzędnika z Warszawy Józefa Leszczyńskiego. M. Siekierzyński po śmierci żony nadal mieszkał w Konopnicy i ponownie zawarł związek małżeński z Anielą Michalską (1812-1860).   K. Siekierzyńska wraz ze swoim mężem J. Leszczyńskim sprzedała posiadane dobra w latach 1874-1875 Stanisławowi Krzysztofowi Nikodemowi Węglińskiemu (1817-1882) właścicielowi dóbr Radawczyk i części Konopnicy (całość B i część C) [APL, HwL, Spis roboczy nr 1, sygn. 33, passim; Wykaz nr 3, sygn. 100, nlb.; sygn. 101, nlb.; ASCPRK Katedralnej św. Jana w Lublinie, sygn. 44, s. 377; ASCRK w Bochotnicy, sygn. 41, s. 23; ASCPRK w Konopnicy, sygn. 5, s. 4, 129; sygn. 21, s. 63-64; sygn. 22, s. 17-18; sygn. 50, s. 35; sygn. 51, s. 41-42; sygn. 52, s. 58; sygn. 53, s. 68; AP w Warszawie, ASCPRK św. Krzyża w Warszawie, sygn. 43, nlb.].

    Część dóbr Konopnica A w 1816 r. otrzymała M. Siekierzyńska, która w 1830 r. wyszła za mąż za oficera Wojska Polskiego – podporucznika 3 Pułku Piechoty Liniowej stacjonującego w Lublinie Piotra Białkowskiego. Swój dział w 1848 r. sprzedała małżeństwu Franciszkowi Farnezemu (1789-1849) (patron przy Trybunale Cywilnym Województwa Lubelskiego a następnie kasjer Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Lublinie) i Stanisławie Emilii Teodorze de domo Witowska (1799-zm. po 1874). Po śmierci F. Farnezego, na podstawie pozostawionego testamentu, majątek w równych trzech częściach trafił na własność: wdowy po F. Farnezym, syna Lubomira Anzelma (1830-?) i syna Zygmunta Sotera Władysława (1840-?). Jednak część majątku przeznaczona dla Lubomira Anzelma Klemensa Farnezego została skonfiskowana przez skarb państwa za jego udział w Wiośnie Ludów na Węgrzech w 1848 r. Część dóbr będącą własnością skarbu państwa Stanisława Farnezy odkupiła od rządu w 1861 r. Drugi z synów – Zygmunt Farnezy swoją część majątku sprzedał jesienią 1862 r. Bolesławowi Borowskiemu. Kilka miesięcy później (wiosną 1863 r.) Z. Farnezy odkupił go od B. Borowskiego. Ostatecznie Z. Farnezy swoją część dóbr sprzedał matce jesienią 1863 r. Po niespełna dziewięciu latach (marzec 1874 r.) S. Farnezy zdecydowała się na sprzedaż swoich dóbr Józefowi Leszczyńskiemu i Korneli de domo Siekierzyńska. Tym sposobem małżonkowie Leszczyńscy stali się właścicielami całych dóbr Konopnica A [AD w Kielcach, KMPKW, sygn. 6 (akta urodzonych 1797-1834), s. 26; AGAD, Rada Administracyjna Królestwa Polskiego, sygn. 131, s. 133-134, 634; APL, HwL, Wykaz nr 3, sygn. 100, nlb.; sygn. 101, nlb.; ASCPRK w Konopnicy, sygn. 17, s. 71; sygn. 21, s. 63-64; sygn. 32, s. 27; sygn. 45, s. 17; ASCRK w Bochotnicy, sygn. 41, s. 23; ASCPRK Katedralnej św. Jana w Lublinie, sygn. 32, s. 354; sygn. 65, s. 435; AP w Warszawie, ASCPRK św. Krzyża w Warszawie, sygn. 43, nlb.]. W ramach realizacji ukazu uwłaszczeniowego (z 1864 r.) przez rząd carski nadziały gruntów w Konopnicy A otrzymało w 1867 r. 14 chłopów o nazwiskach: Bogut, Chrzanowski, Galek, Janusz, Jasiński, Kalinowski, Maraś, Misztal, Pietraś, Staszewski i Szymczak. Łącznie uwłaszczono ich gruntami o powierzchni 245 mórg i 240 prętów. Ponadto chłopi ci uzyskali prawo korzystania z serwitutów. Sprawę tych ostatnich zdecydował się uregulować jeden z właścicieli część dóbr Konopnica A J. Leszczyński. Chłopi otrzymali dodatkowe 87 mórg i 135 prętów ziemi za całkowite zrzeczenie się prawa do serwitutów [APL, ZTL, sygn. 1790, k. 1-10]. W latach 1874-1875 Józef i Kornelia Leszczyńscy sprzedali z posiadanego majątku przeszło 503 morgi (m.in. tzw. “Krzaki”, “Ossówka” i “Zarośla Lipniak”) wraz z prawem propinacji Stanisławowi Krzysztofowi Nikodemowi Węglińskiemu właścicielowi Radawczyka  i części dóbr Konopnica. Również w 1875 r. małżeństwo Leszczyńscy odpłatnie przekazali 3 morgi i 150 prętów Mateuszowi Dudkowi z Konopnicy. Takie działania rodziny Leszczyńskich doprowadziły do tego, że S. Węgliński w 1875 r. stał się właścicielem większości dóbr Konopnica A (przede wszystkim folwark Konopnica mający powierzchnię 588 mórg i 225 prętów). S. Węgliński zmarł w 1882 r. w Lublinie, zaś cały jego majątek został odziedziczony przez jedynego syna Alfreda Wiktora Witalisa Węglińskiego (1858-1924), urodzonego w Radawczyku i pochodzącego z drugiego małżeństwa z Gabrielą Izabellą Wiktorią Młocką z Błeszna (1836-1880) [APL, ASCPRK Katedralnej św. Jana w Lublinie, sygn. 63, s. 361; sygn. 65, s. 435; ASCPRK w Niemojkach, sygn. 14, s. 44; HwL, Wykaz nr 3, sygn. 100, nlb.; sygn. 101, nlb.; sygn. 183, nlb.; Wykaz nr 1, sygn. 1313, nlb.; APR, USCPRK Radzanów, sygn. 12, s. 8; sygn. 33, s. 56-57; sygn. 34, s. 15-16; Cmentarz parafialny, 59].

    Konopnica B

    Na początku XIX w. dobra Konopnica B były własnością Antoniego Siekierzyńskiego. W 1805 r. zostały one zakupione przez Jacentego (Jacka) Witowskiego (1759-1807) (wraz z małżonką Teresą de domo Targowska (1763-1813)). Po śmierci J. Witowskiego majątek został podzielony na cztery części między: Onufrego Witowskiego (1747-1822), Gabriela Witowskiego (?-1810), Różę Żeromską i wdowę Teresę Witowską. Do 1820 r. Onufry Witowski zdołał skupić w swoich rękach cały majątek Konopnica B (zakupił część majątku od T. Witowskiej, zaś części majątków od G. Witowskiego i R. Żeromskiej przejął drogą spadku). Po śmierci O. Witowskiego w 1822 r. majątek, podzielony na trzy części, stał się własnością jego córek: Izabelli Władysławy (1797-1872), Stanisławy Emilii Teodory (1799-po 1874) i Anieli (1804-1826). Każda z nich posiadała 1/3 udziału w dobrach. W 1826 r. zmarła Aniela Witowska. Jako, że nie pozostawiła testamentu w sprawie jej części dóbr Konopnica B rozpoczęło się postępowanie spadkowe. Ostatecznie jej własność w równych częściach otrzymały przed jesienią 1830 r. jej siostry Izabelli Władysławy Grodzieckiej (wyszła za mąż w 1826 r. za sekretarza Sądu Karnego Województwa Lubelskiego i Podlaskiego Jana Nepomucena Grodzieckiego (1801-1856)) i  Stanisławy Emilii Teodory Farnezy (wyszła za mąż w 1826 r. za Franciszka Farnezego patrona przy Trybunale Cywilnym Województwa Lubelskiego). I. Grodziecka część swoich dóbr wraz z połową byłej własności A. Witowskiej sprzedała w 1830 r. Franciszkowi Farnezemu, w wyniku czego on i jego małżonka Stanisława stali się właścicielami całych dóbr Konopnica B-z czego własnością F. Farnezego była połowa dóbr, zaś jego małżonki druga połowa otrzymana w spadku po ojcu i siostrze. Po śmierci F. Farnezego, na podstawie pozostawionego testamentu, majątek w równych trzech częściach trafił na własność (ostatecznie w 1858 r.): wdowy po F. Farnezym (1/4 majątku), syna Lubomira Anzelma (3/8 majątku) i syna Zygmunta Sotera Władysława (3/8 majątku). Jednak część majątku przeznaczona dla Lubomira Anzelma Klemensa Farnezego została skonfiskowana przez skarb państwa za jego udział w Wiośnie Ludów na Węgrzech w 1848 r. Część dóbr będącą własnością skarbu państwa Stanisława Farnezy, tak jak w przypadku dóbr Konopnica A, odkupiła od rządu w 1861 r. Całe dobra Konopnica B latem 1863 r. zostały sprzedane przez S. Farnezy i Z. Farnezy – Stanisławowi Węglińskiemu za sumę 250000 rubli. [AD w Kielcach, Księgi metrykalne parafii w Kazimierzy Wielkiej, sygn. 6 (akta urodzonych 1797-1834), s. 8; APK, ASCPRK w Chęcinach, sygn. 31, s. 9; APL, ASCPRK Katedralnej św. Jana w Lublinie, sygn. 1, s. 205; ASCPRK w Bychawie, sygn. 13, s. 6; ASCPRK w Konopnicy, sygn. 13, s. 91-92; sygn. 17, s. 70-71, 125; ASCPRK w Łukowie, sygn. 57, s. 15; HwL, Wykaz nr 3, sygn. 102, nlb.]. W ramach realizacji ukazu uwłaszczeniowego (z 1864 r.) przez rząd carski nadziały gruntów w Konopnicy B otrzymało w 1868 r. 18 chłopów o nazwiskach: Dudek, Grondziel, Fus, Jankowski, Kaleta, Marchewka, Mącik, Rączka, Wesołowski, Wieczorek, Woliński, Wójcicki, Zyska i Żydek. Łącznie uwłaszczono ich gruntami o powierzchni 283 mórg i 71 prętów. Ponadto chłopi ci uzyskali prawo korzystania z serwitutów (wypas bydła na łąkach właściciela dóbr i korzystanie z lasów będących jego własnością). Sprawę serwitutów S. Węgliński zdecydował się uregulować poprzez odstąpienie włościanom części posiadanych gruntów. Chłopi otrzymali dodatkowe 93 morgi i 150 prętów ziemi (w tym 39 mórg lasu) za całkowite zrzeczenie się prawa do serwitutów [APL, ZTL, sygn. 1790, k. 15-22; Hipoteka w Lublinie, Wykaz nr 3, sygn. 102, nlb.]. W styczniu 1876 r. S. Węgliński sprzedał grunty o powierzchni 55 mórg i 244 prętów pod budowę linii kolejowej z Lublina do Warszawy Towarzystwu Kolei Nadwiślańskiej. Pod koniec stycznia 1877 r. towarzystwo to odkupiło od S. Węglińskiego jeszcze 3 morgi i 42 pręty, zaś wiosną 1880 r. jeszcze 150 prętów pod rozbudowę półstacji Konopnica [APL, Hw, Wykaz nr 3, sygn. 102, nlb.; sygn. 103, nlb.]. S. Węgliński zmarł w 1882 r., zaś cały jego majątek został odziedziczony przez syna Alfreda Wiktora Witalisa Węglińskiego [APL, ASCPRK Katedralnej św. Jana w Lublinie, sygn. 63, s. 361; sygn. 65, s. 435; HwL, Wykaz nr 3, sygn. 103, nlb.; APR, USCPRK Radzanów, sygn. 12, s. 8; sygn. 33, s. 56-57; sygn. 34, s. 15-16; Cmentarz parafialny, 59].

    Konopnica C

    Na początku XIX w. dobra Konopnica C (Tereszyn i Radawczyk wraz z przyległościami) były własnością Tomasza Troiackiego (Trojackiego). Po jego śmierci w 1827 r. dobra te znalazły się w rękach wdowy Marianny Trojackiej do domo Kober (1779-1860), jego dzieci: Maksymiliana (1797-1834) – żonatego z Marianną Matczyńską (posiadał on synów: Artura (1821-po 1867), Lucjana (1826-?) i Emiliana (1830-po 1882) oraz córkę Sewerynę (1822-1908), a także Jana (1806-po 1861), Bruna (1817-po 1861) i Anny (1801-1860) (zamężna z Janem Lewińskim) oraz od 1835 r. Eleonory Węglińskiej (1814-1841) (córka Kacpra Janiszowskiego i Ludwiki de domo Trojackiej (córka Tomasza i Marianny Trojackich), zamężnej ze Stanisławem Węglińskim). Po śmierci Eleonory Węglińskiej w 1841 r. prawo do 1/5 majątku otrzymali jej ojciec Kacper Janiszowski i mąż S. Węgliński. Wdowa po T. Trojackim – M. Trojacka co najmniej do 1852 r. sprawowała pieczę nad majątkiem.  W 1852 r. Bruno Trojacki, będąc współwłaścicielem majątku (z racji posiadania prawa własności jego żony (od 1842 r.) Seweryny córki Maksymiliana Trojackiego), odkupił 1/5 dóbr od Jana Trojackiego i 1/5 dóbr od wdowy Marianny Trojackiej. Wdowa M. Trojacka zmarła w 1860 r., co oznaczało zwiększenie udziałów pozostałych właścicieli dóbr Konopnica C. Majątek w maju 1862 r. został zakupiony przez S. Węglińskiego [BJ, rkps 11634 IV, passim; rkps 11635 IV, passim; rkps 11636 IV; APL, HwL, Wykaz nr 1, sygn. 1312, nlb.; Wykaz nr 3, sygn. 105, nlb.; ASCPRK w Zemborzycach, filia w Krężnicy Jarej, sygn. 6, s. 9]. W ramach realizacji ukazu uwłaszczeniowego (z 1864 r.) przez rząd carski nadziały gruntów w Konopnicy C otrzymało w 1868 r. 12 chłopów o nazwiskach: Gołębiowski, Jasiński, Kowalczyk, Obara, Płoński, Podgórski, Prokop, Szcześniak, Woliński, Wójcik i Żydek. Łącznie uwłaszczono ich gruntami o powierzchni 201 mórg i 189 prętów. Ponadto chłopi ci uzyskali prawo korzystania z serwitutu leśnego. Sprawę serwitutów S. Węgliński zdecydował się uregulować poprzez odstąpienie włościanom części posiadanego lasu. Chłopi otrzymali w 1875 r. 27 mórg i 237 prętów ziemi za całkowite zrzeczenie się prawa do serwitutu [APL, ZTL, sygn. 1790, k. 15-22; HwL, Wykaz nr 1, sygn. 1311, passim]. Po śmierci S. Węglińskiego majątek Konopnica C został odziedziczony przez syna Alfreda Wiktora Witalisa Węglińskiego [APL, ASCPRK Katedralnej św. Jana w Lublinie, sygn. 63, s. 361; sygn. 65, s. 435; HwL, Wykaz nr 3, sygn. 105, nlb.].

    Konopnica D

    Dobra te obejmowały lasy znajdujące się na terenie Konopnicy i do 1843 r. występowały pod nazwą Radawczyk A. W chwili upadku Rzeczypospolitej Obojga Narodów dobra te należały do Ignacego Siekierzyńskiego. Właściciel ten w 1800 r. sprzedał je Ignacemu Trojackiemu (1747-1829). Ten ostatni w testamencie w 1829 r. zapisał te dobra Maksymilianowi Trojackiemu. Nowy właściciel cieszył się majątkiem do swojej śmierci w 1834 r. M. Trojacki nie pozostawił testamentu, więc zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe. Majątek stał się własnością jego dzieci: Artura, Emiliana, Lucjana i Seweryny. W 1867 r. z powodu zadłużenia dobra zostały wystawione na licytację. Ich nabywcą został Stanisław Węgliński [APL, ASCPRK Katedralnej św. Jana w Lublinie, sygn. 5, s. 2; ASCPRK w Konopnicy, sygn. 25, s. 99; HwL, Wykaz nr 3, sygn. 106, passim; sygn. 211, passim]. S. Węgliński w czerwcu 1878 r. odsprzedał część swojego majątku Stanisławowi Andrzejowi Korzybskiemu (1837-1903). Część lasu (57 mórg i 195 prętów) należącego do dóbr Konopnica A położonego za linią Kolei Nadwiślańskiej przylegające do granicy majątku Radawiec przynależały do Stanisława Korzybskiego. W maju 1881 r. S. Korzybski sprzedał ten majątek Franciszkowi i Marii Golendzinowskim. Ci, jeszcze w maju, odstąpili przeszło 12 mórg Teofilowi Ciświckiemu, zaś w lipcu 1881 r. pozostałe 45 morgi i 90 prętów sprzedali Alfredowi Węglińskiemu. Ten właściciel rok później odkupił od T. Ciświckiego wspomniane przeszło 12 mórg. We wrześniu 1891 r. A. Węgliński odstąpił te dobra Marcelemu Mrowińskiemu. Ostatecznie w lipcu 1902 r. majątek ten zakupił hrabia Józef Stadnicki (właściciel Radawca), zaś pięć lat później włączył te dobra w skład majątku Radawiec Wielki [APL, HwL, Wykaz nr 1, sygn. 1303, nlb.; Wykaz nr 3, sygn. 99, nlb.; ASCPRK w Biskupicach, sygn. 106, s. 17-18; APW, ASCPRK św. Andrzeja w Warszawie, sygn. 8, s. 160; “Kurjer Warszawski”, 1903, nr 181, s. 8]. 

    Konopnica ziemia poduchowna

    W grudniu 1865 r. rząd carski ogłosił ukaz, na mocy którego zostały przejęte na skarb państwa nieruchomości (użytki, nieużytki, lasy) posiadane przez parafie rzymskokatolickie w Królestwie Polskim. Taki los spotkał także majątek parafii konopnickiej. Grunty tej parafii zostały przejęte wiosną 1866 r. [APR, ZDP, Sukcesje, sygn. 14199, nlb.]. Majątek ten przez kilkanaście lat był wydzierżawiony przez skarb państwa. Ostatecznie dobra o powierzchni 116 mórg i 271 prętów zostały wystawione w czerwcu 1878 r. na licytację. Majątek ten nabył Julian Wagner za 5204 ruble. Odstąpił go jednak Stanisławowi Węglińskiemu, który stał się pełnoprawnym właścicielem tych dóbr z chwilą podpisania kontraktu z rządem carskim w lutym 1879 r. [APR, ZDP, Izba Skarbowa Lubelska, sygn. 428, k. 303-304v, 311-315]. 

    Stanisław Węgliński pod koniec lat 70. XIX w. skoncentrował w swoich rękach dobra funkcjonujące w Konopnicy (Konopnica, Konopnica B, Konopnica C i Konopnica ziemia poduchowna) o powierzchni 1746 mórg i 34 prętów. Część tego majątku (z dóbr Konopnica A) w czerwcu 1878 r. S. Węgliński odsprzedał Stanisławowi Korzybskiemu. W marcu 1882 r. syn S. Węglińskiego – Alfred odkupił od S. Korzybskiego te dobra. Zresztą A. Węgliński przejął (w formie spadku) po śmierci ojca resztę dóbr Konopnica (Konopnica B i C) w marcu 1883 r.  [APL, HwL, Wykaz nr 1, sygn. 1303, passim]. Sytuacja finansowa posiadanych dóbr przez A. Węglińskiego była bardzo zła. Wpłynęły na to długi zaciągnięte na hipotekę jeszcze przez jego ojca. Pierwsza część dóbr, którą A. Węgliński nabył od S. Korzybskiego, została przymusowo zlicytowana na przetargu przeprowadzonym w Lubelskim Sądzie Okręgowym. Wtedy w kwietniu 1890 r. dobra ta zakupiła przedstawicielka rodu kupieckiego z Lublina Helena Barbara Strejbel (Streibel) (1837-1920). Jeszcze w kwietniu tegoż roku 23 morgi ziemi od H. Strejbel odkupiła Teodora Wężyk (teściowa Alfreda Węglińskiego). Ponadto od H. Strejbel już w czerwcu 1890 znaczną część jej dóbr odkupili następujący koloniści: Michał Szmidke i Paulina Szmidke de domo Fiszbach (191 mórg i 40 prętów); Fryderyk Cuch i Emilia Cuch de domo Frejgang (30 mórg) (w lutym 1894 r. 30 mórg ziemie odkupił Julian Lembke); Gustaw Lembke i Emilia Lembke de domo Dajczlender (85 mórg); Wiktor Sroczyński (20 mórg); August Wendland i Anna Wendland de domo Has (45 mórg); Marianna Krzysiak de domo Olszewska (30 mórg); Andrzej Skrzypiec i Józefa Skrzypiec de domo Wieczorek (15 mórg); Jan Kryzel (3 morgi); Jan Iwanow i Karolina Fencke de domo Bich (10 mórg); Katarzyna Matysek de domo Chmielewska (80 mórg) (latem 1891 r. grunty te odsprzedała: Fryderykowi i Emilii Cuchom (15 mórg), Karolowi Sztejnowi i Julii Sztejn de domo Wendland – 25 mórg), Fryderykowi Wendland i Wilhelminie Wendland de domo Duzdel (20 mórg) oraz Wojciechowi Misztalowi (15 mórg i 280 prętów).  Tym sposobem powstało 12 Kolonii Konopnica A o łącznej powierzchni 497 mórg i 214 prętów, co dało dalszy rozwój prywatnej własności gruntowej [APL, HwL, Wykaz nr 1, sygn. 1304-1308, passim; sygn. 1310, passim; sygn. 1313, passim; APW, ASCPRK Św. Krzyża w Warszawie, sygn. 29, k. 378; sygn. 30, k. 507]. Inna część majątku Konopnica BCA1/2 w maju 1890 r. o powierzchni 388 mórg i 81 prętów została zakupiona przez Antoniego Świniarskiego. Na potrzeby hipoteki otrzymał on nazwę Konopnica BC cz. A Dwór. Nabywca ten był aktywny na rynku nieruchomości. W 1896 r. zakupił 23-morgowy majątek będący własnością Teodory Wężyk (odkupiony przez nią od H. Strejbel), dwie kolonie Konopnica A oraz jedną kolonię Marynin. Jego majątek następnie przeszedł w ręce córki Jadwigi Janiny Marii zamężnej z inżynierem Władysławem Włodzimierzem Wołłodką [APL, HwL, Wykaz nr 1, sygn. 1299, passim; sygn. 1313, passim; ASCPRK w Konopnicy, sygn. 100, s. 105-106]. W skład majątku Węglin-Konopnica  (połowa majątku Konopnica A) będącego własnością A. Węglińskiego od 1883 r. wchodził również folwark Pietrzakowizna (Konopnica-Pietrzakowizna) o powierzchni 198 mórg i 243 prętów. Pod koniec lat 90. XIX w. Alfred Węgliński postanowił go rozsprzedać. Jedną jego część (Kolonia Pietrzakowizna nr 1) o powierzchni 32 mórg i 242 prętów zakupił Żyd z Lublina Szol Lejb Wolman.  W lipcu 1898 r. Wolman swoją kolonię sprzedał sześciu włościanom o nazwiskach: Cierpisz, Gałota, Pietraś (2) i Wieczorek (2). Drugą część majątku Pietrzakowizna nabył Albrecht Gotlib. Ten następnie w 1907 r. odstąpił go Ottonowi Krygierowi, który w maju 1908 r. rozsprzedał swoje dobra 21 kolonistom (m.in. wśród kupujących byli włościanie o nazwiskach: Bogut, Gołębiowski, Wieczorek, Żbik, Żydek). W okresie międzywojennym następował proces dalszego podziału gruntów na Pietrzakowiźnie spowodowany podziałami rodzinnymi, jak i handlem nieruchomościami [APL, HwL, Wykaz nr 1, sygn. 2274, passim; sygn. 2275, passim; sygn. 2276, passim; sygn. 2277, passim; sygn. 2278, passim; sygn. 1301, passim; Wykaz nr 3, sygn. 103, passim; Spravochnaya, 350-351]. Na początku lat 30. XX stulecia we wsi Konopnica funkcjonowało przeszło 100 prywatnych gospodarstw rolnych, których właścicielami byli włościanie noszący nazwiska: Barański, Besztak, Bogut, Brodziak, Chrzanowski, Cierpisz, Dudek, Dylon, Galkiewicz, Ginalski, Goljanek, Gołębiowski, Górecki, Grądziel, Grobla, Grzesik, Hetman, Fus, Jakimuk, Jankowski, Jasik, Jasiński, Kalicki, Kalota, Klimek, Korczyk, Kosior, Kowalczyk, Kozłowski, Kręglicki, Królikowski, Krzysiak, Kubecki, Kuwałek, Landos, Łada, Łukasiewicz, Maj, Majczak, Maraś, Mazur, Mirosław, Misztal, Murawiecki, Obara, Ostrowski, Osuch, Ożga, Pełczyński, Pietraś, Pietrzak, Pluta, Płoński, Podgórski, Poleszak, Rutkowski, Ryś, Sieńko, Sito, Skrzypiec, Słotwiński, Stablewski, Stawecki, Stec, Strużek, Suski, Szymczyk, Tutka, Urban, Wartacz, Wiciński, Wieczorek, Woch, Woliński, Wrona, Wszelaka, Zarajczyk i Żydek [APL, AGwK, sygn. 309, k. 1v-125].

    Stosunki etniczne i wyznaniowe

    W okresie średniowiecza Konopnicę zamieszkiwała głównie ludność polska. Najstarsza zapiska poświadczająca mieszkańca tej osady pochodzi z 1395 r. W przywileju lokacyjnym dla wsi Żabno wymieniono Jakusza Paluchowicza z Konopnicy [ZDM 4, nr 1118]. Z XV-XVI wieku dysponujemy większą liczbą zapisek odnośnie osób zamieszkujących na terenie wsi. Wśród XV-wiecznych kmieci konopnickich wymienić można np.: Macieja Kiełbasę, Mikołaja Małego, Mikołaja Zimnowodę, Jakuba Ostrzoszicza, Bernarda Ostroszicza, Jakuba Pyekarza [APL Księga wójtowsko-ławnicza Lublina, nr 100, 612, 613, 662, 958, 1283, 1525], Piotra Zegadło [AAL, AOfL, k. 57v.], Jana Miazka [AAL, AOfL 6, k. 144v], Mikołaja Mikurdę [AAL, AOfl 5, k. 330], Jana Borzyma [AAL, AOfL 5, k. 333, 482], Jakuba Grądzielowicza [AAL, AOfl 2, k. 21-21v]. W XVI stuleciu pojawiają się następujące osoby: Bąk Jan, Bąk Stanisław (ławnik, czyli członek rady wiejskiej), Borzym Grzegorz, Borzym Marcin (ławnik), Borzym Wojciech, Daluj Piotr, Dalujowa Katarzyna, Gomola Maciej (ławnik), Gruczek Marcin (ławnik, wójt konopnicki), Kiełbasa Jan (ławnik), Kiełbasa Jakub (ławnik), Kiełbasa Piotr (“mistrz wieśniaków”, czyli rządca), Kreza/Krzesza Stanisław, Ligon Andrzej zwany Mikurda, Ligon Jan (ławnik), Ligon Stanisław, Lis Andrzej, Mazur Jan (wójt konopnicki, ławnik), Mazur Marcin, Mazur Mateusz, Michalczyk Jan, Michalczykowa Jadwiga, Miazkowa Barbara, Miazek Marcin, Miazek Piotr (wójt konopnicki, ławnik), Miazek Stanisław, Mysz/Miś Jakub, Misiowa Katarzyna, Nizina Jan, Nogiecz Marcin, Nogiecz Walenty, Ostatek Stanisław, Palak Marcin, Rawsza Marcin (ławnik), Siestrzeniec Mikołaj (ławnik), Stanio Mateusz (ławnik), Stanio Stanisław (ławnik), Strząpka Jakub, Strzępka Marcin (wójt konopnicki, ławnik), Strzępka Wojciech, Surowy Andrzej, Surowy Jakub, Surowy Jan, Surowy Marcin (ławnik), Surowy Piotr (ławnik), Surowy Stanisław, Surówka Jakub (wójt konopnicki, ławnik), Tomczyk Jan (ławnik), Tomczyk Marcin (wójt konopnicki, ławnik), Tomczyk Stanisław, Wiecheć Stanisław, Zegadło Grzegorz, Zegadło Jan, Zegadło Mateusz, Zegadło Mikołaj (“mistrz wieśniaków”, ławnik, wicewójt, wójt konopnicki), Zegadło Paweł, Zegadło Piotr, Zegadło Wojciech (ławnik), Zegnany Jan (ławnik), Zegnany Michał, Zegnany Stanisław, Zegnany Wawrzyniec (ławnik), Żydek Jan [KSK, passim].

    Nazwiska najczęściej występujące wśród XVII- i XVIII-wiecznych mieszkańców wsi to: Adamiak, Bańka, Barszczowski, Bartczak, Bębenek, Borzym, Borzymek, Brzeziński, Chwiej, Czerwiński, Dalmata, Depta, Doktorek, Duzak, Filipczak, Głoszczyński, Golas, Gotek, Górski, Grad, Grobek, Gromek, Grucek, Grzywaczowski, Hajduczek, Iwaszkowicz, Jakubczak, Jasiński, Jaszeński, Jaworek, Jedynak, Kałdun, Kępiński, Kłakocki, Kłosowski, Knap, Kocik, Kołodziejczyk, Korzeń, Kosowski, Kozak, Kozłowski, Kruk, Krupa, Krupiarczyk, Łysiak, Machaj, Machowicz, Maciaszek, Makoś, Marchewka, Michalczyk, Micher, Ostrowski, Owczarczyk, Pastuszak, Paszkowski, Pawłowski, Pietras, Plewiński, Przychodzień, Radzik, Rudnicki, Ryfiński, Sadowski, Schabek, Sosnowski, Surowiak, Szczerbisz, Szewczyk, Szuster, Świtek, Tarnawski, Tkaczyk, Warda, Wiszniowski, Wolski, Woźniak, Zagórski, Zegadluk, Ziemochód [Lubelskie Korzenie. Baza indeksów. Hasło: Konopnica; APL, KML KSGWM, sygn. 306, k. 2v-3v, 74-75; APL, KGL sygn. 288, k. 103-104; APL, KGL sygn. 395, k. 773v-776].

    Początki rzymskokatolickiej parafii w Konopnicy sięgają wieków średnich, chociaż nie można podać dokładnej daty jej powstania. Zdaniem większości badaczy miała ona zostać erygowana w latach 1374-1400 [Szafran, 1958, 118; Kumor, 2002, 221; Chachaj, 2012, 279]. Pierwsza data graniczna odnosi się do spisu świętopietrza uiszczanego z Polski w 1374 r. W wykazie z tego roku, a także wcześniejszych, nie wymieniono Konopnicy, co oznacza, że parafia tu wówczas jeszcze nie istniała. Z kolei w przywoływanym już dokumencie Władysława Jagiełły z 1400 r., wskazano, że wieś została sprzedana rajcom lubelskim wraz z patronatem miejscowego kościoła [ZDM 6, nr 1633]. Należy przyjąć, że zarówno kościół, jak i parafia konopnicka, powstały przed 26 lipca 1400 roku, czyli przed datą wystawienia tego dokumentu. Prawo patronatu oznaczało, że od tej pory rajcy mieli dokonywać wyboru plebana.

    Pierwsze informacje na temat konopnickiego okręgu parafialnego pochodzą z lat 1470-1480. Oprócz samej Konopnicy, weszły doń Radawiec i Uniszowice [DLB, 2, s. 539-540]. Stan ten utrzymał się też przez cały XVI wiek [ŹD, t. 14, s. 348; Lustracja 1565, 36; AKKK, Wizytacja 1595, k. 111]. Począwszy od XVII stulecia wśród wsi należących do parafii wymieniany bywa Radawczyk [AAL, Wizytacja 1603, 531]. W 1675 r. w skład okręgu parafialnego wszedł Motycz, który wcześniej przynależał do parafii lubelskiej [AAL, Wizytacja 1675, k. 167]. W XVIII stuleciu wśród osad parafii konopnickiej wymieniany jest Sporniak [Akta wizytacji 1738-1739, k. 151v.; Księga wizytacji 1738-39, k. 22v.]. W 1863 r. okręg parafialny w Konopnicy tworzyły następujące wsie: Konopnica, Tereszyn, Radawiec, Sporniak Motycz, Skubicha, Uniszowice i Radawczyk [Boniewski, 1863, 108]. Na początku lat osiemdziesiątych XIX w. w jurysdykcji proboszcza konopnickiego znajdowali się wierni zamieszkujący w następujących miejscowościach: Konopnica, Motycz, Pawlin, Radawczyk, Radawiec (z czasem pojawił się podział na Radawiec Duży i Radawiec Mały), Skubicha, Sporniak Motycki, Sporniak Radawiecki, Stasin, Tereszyn, Uniszowice, Węglin i Marynin (od 1888 r.). W 1906 r. oprócz wymienionych pojawiła się Kozubszczyzna, zaś w 1909 r. Lipniak. W 1922 r., po utworzeniu parafii w Motyczu, z okręgu parafialnego w Konopnicy odłączone zostały następujące osady: Motycz, Motycz Folwark, Motycz Leśny, Skubicha i Sporniak Motycki. W 1988 r. arcybiskup lubelski Bolesław Pylak erygował parafię w Radawcu Dużym. Z konopnickiego okręgu parafialnego odpadły wówczas: Radawczyk Druga Kolonia, Radawiec Duży Kolonia, Radawiec Duży, Radawiec Mały [https://archidiecezjalubelska.pl/parafia/?id=101761].

    W maju 1999 r. arcybiskup lubelski Józef Życiński podjął decyzję o odłączeniu części Lipniaka od parafii konopnickiej i o jego przyłączeniu do parafii bł. Urszuli Ledóchowskiej oraz Trójcy Przenajświętszej, leżących na terenie Lublina [Wiad.Arch.Lub, 1999, nr 2, 276-277]. Obecny zasięg parafii: https://archidiecezjalubelska.pl/parafia/?id=101750.

    Po raz pierwszy obecne wezwanie Wniebowzięcia najświętszej Marii Panny i św. Katarzyny Aleksandryjskiej zostało poświadczone w 1781 r. [AAL, Wizytacja 1781, 227]. Na początku XV stulecia parafia była poświęcona jedynie św. Katarzynie [Chachaj, 2012, 279]. W późniejszych czasach jako patronkę wskazywano też św. Małgorzatę [AKKK, Wizytacja 1565] lub samo wezwanie Wniebowzięcia NMP [AAL, Wizytacja 1675, 167v.]. W wizytacjach XVIII-wiecznych wskazywano św. Katarzynę, Wniebowzięcie NMP lub odnotowywano oba wezwania [AKMKr., Wizytacja 1721, 594; AAL, Akta wizytacji 1738-1739, 149].

    Pierwszy kościół był budynkiem drewnianym [DLB, 2, s. 539]. Po 1670 r. wzniesiono murowaną świątynię, z czym mogło wiązać się nadanie jej nowego wezwania Wniebowzięcia NMP [Hamryszczak, Mącik, 2019, 173]. Kościół ten służył parafianom konopnickim do początku XX stulecia. Pod koniec XIX w., okazało się, że ze względu na wzrastającą liczbę wiernych funkcjonująca świątynia w Konopnicy nie jest już wystarczająca. W 1898 r. pojawiła się idea budowy nowego kościoła. Zakończyła się ona w 1909 r. Trzeci kościół został wzniesiony w innym miejscu niż dwa poprzednie. Zarówno świątynia drewniana, jak i murowana z XVII w. znajdowały się na północny-zachód od obecnej [APL, AGwK, sygn. 295, s. 1-8; RGL, Referat Wyznaniowy, sygn. 16800, passim; Hamryszczak, Mącik, 2019, 173].

    Przy kościele w Konopnicy istniał mały szpital, który jednak nie posiadał żadnego stałego źródła utrzymania i finansowany był wyłącznie z jałmużny. W szpitalu w końcu XVIII w. znajdowało się 6 ubogich (2 mężczyzn i 4 kobiety). Zobowiązani oni byli do pomagania w kościele. Nie wiadomo kiedy szpital powstał, ale na pewno funkcjonował już w 1625 r. Zarządzany był przez kolejnych plebanów konopnickich [AAL, Rep 60, sygn. 99, k. 22v].

    Funkcje proboszczów i administratorów parafii rzymskokatolickiej w XIX i XX stuleciu sprawowali: Antoni Rożański (przed 1810-1842), Wojciech Lipiński (1842-1852), Piotr Kopeć (1852-1854), Robert Kleszczyński (1854-1867), Szymon Koziejski (1867-1869), Adolf Grabski (1869-1882), Leon Popławski (1882-1893), Jan Kureczko (1893-1925), Piotr Gintowt-Dziewałtowski (1926-1935), Edward Niećko (1935-?). [APL, RGL, Referat Wyznaniowy, sygn. 16800, passim; ASCPRK w Konopnicy, sygn. 1, 16, 17, 24, 44, 46, 59, passim; Catalogus ecclesiarum, 1883, s. 21; Catalogus ecclesiarum, 1889, s. 21; Catalogus ecclesiarum, 1907, s. 23; Catalogus ecclesiarum, 1910, s. 24]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w parafii w Konopnicy pojawiła się także etatowa funkcja wikarego. Funkcję tę od 1919 r. pełnił ksiądz Piotr Dziewałtowski-Gintowt (1919-1925), [APL, AGwK, sygn. 309, k. 102v-103; Catalogus ecclesiarum, 1921, s. 31].

    Powstanie kolonii sprzyjało pojawieniu się w końcu XIX w. i na początku XX w. osób pochodzenia niemieckiego i wyznania protestanckiego. Należy wymienić kolonie znajdujące się w rękach następujących rodzin: Cuchów, Fencków, Kujatów, Sztejnów czy Wendlandów [APL, HwL, Wykaz nr 1, sygn. 1304, s. 4; sygn. 1306, s. 5; sygn. 1307, s. 4; sygn. 1308, s. 4]. 

    Na terenie Konopnicy obecni byli również mieszkańcy wyznania mojżeszowego. We wrześniu 1918 r. właścicielem jednej z kolonii stał się Berek-Judka Zalcman [APL, HwL, Wykaz nr 1, sygn. 1306, s. 5; sygn. 1307, s. 4]. Spis powszechny przeprowadzony w Polsce w 1921 r. wykazał obecność 3 osób wyznania prawosławnego (narodowości ukraińskiej i rosyjskiej) oraz 22 osoby wyznania mojżeszowego (14 z nich zadeklarowało również narodowość żydowską, pozostali przynależność do nacji polskiej) [Skorowidz miejscowości, 63]. 

    Stosunki demograficzne

    Liczbę ludności w trzeciej dekadzie XVII w. na podstawie areału uprawianego gruntu, można szacować na około 520 osób [Rejestr poborowy 1626, 10]. W 1787 r. we wsi mieszkało 247 osób (111 dorosłych, 129 dzieci i 7 Żydów) [Kumor, 1979, 265]. Pierwsze dane urzędowe z XIX w. wskazujące na liczbę ludności w Konopnicy pochodzą z 1827 r. Wtedy w Konopnicy istniały 53 domy i zamieszkiwało w niej 330 osób [Tabella miast, I, 223]. W 1864 r. podczas tworzenia nowych gmin wiejskich odnotowano obecność w Konopnicy 422 osób [APL, KSWPL, sygn. 21, k. 5v, 22]. Przeszło 30 lat później (1897 r.) podczas przeprowadzania spisu ludności w Rosji odnotowano na terenie Konopnicy 109 domów i 673 mieszkańców [Spravochnaya, 348-349]. Pierwszy spis w wolnej Polsce w 1921 r. uwzględnił istnienie 117 domów mieszkalnych i obecność 916 mieszkańców (464 mężczyzn i 442 kobiety) [Skorowidz miejscowości, 63].

    Oświata

    Początek oświaty na terenie Konopnicy wiąże się z powstaniem szkoły parafialnej przy miejscowym kościele. W wiekach średnich w placówkach tego typu młodzież pobierała podstawową naukę w zakresie czytania, pisania, rachunków, katechizmu czy śpiewu. Wraz z wdrożeniem reformy Soboru Trydenckiego (1545-1563) na ziemiach polskich, coraz większą uwagę zaczęto przywiązywać do wykształcenia i wychowania religijno-moralnego. Pierwsze informacje potwierdzające funkcjonowanie szkoły parafialnej w Konopnicy pochodzą z 1453 r. [AAL, AOfL, 2, k. 39]. Jej istnienie pod koniec XV wieku poświadczył również Jan Długosz [DLB, 2, s. 539]. W 1533 r. Jan Nizina, kmieć konopnicki, zapisał swojemu stryjecznemu bratu – Janowi, który wówczas był uczniem, sumę 7 grzywien [KSK, nr 29]. Zapiska ta może świadczyć, że mieszkańcy Konopnicy pobierali też naukę poza miejscem swego zamieszkania [Kołacz-Chmiel, 2011, 190]. Najprawdopodobniej tylko nielicznym jednostkom udawało się kształcić na wyższym poziome. Niewykluczone, że w 1440 r. na Uniwersytet Krakowski zapisał się mieszkaniec Konopnicy Łukasz [Metryka UKr., t. 1, 188].

    Pierwsza szkoła elementarna w dobie niewoli narodowej pojawiła się w Konopnicy w 1916 r. Pod auspicjami austro-węgierskich władz okupacyjnych powstała 3-klasowa koedukacyjna szkoła ludowa z językiem polskim jako wykładowym. Zatrudniono w niej 3 nauczycieli. Pod koniec roku szkolnego 1916/1917 naukę w tej placówce oświatowej pobierało 123 uczniów i uczennic [APL, CKKP w Lublinie, sygn. 234, s. 52]. Z chwilą odzyskania przez Polskę niepodległości na terenie gminy Konopnica zaczął działać dozór szkolny. W zakresie jego jurysdykcji znalazła się szkoła powszechna działająca w Konopnicy. W skład kadry pedagogicznej wchodzili m.in. Janina Kureczko i Paulina Dumańska. Na początku 1962 r. do 7-klasowej Szkoły Podstawowej w Konopnicy uczęszczało 350 uczniów [APL, AGwK, sygn. 309, k. 103v-104; PPRN w Lublinie, sygn. 43, k. 67-68]. Pod koniec lat 40. XX wieku w Konopnicy zaczęła funkcjonować biblioteka gminna, która posiadała 10 punktów bibliotecznych na terenie gminy [APL, PPRN w Lublinie, Spis roboczy nr 3, sygn. 120, k. 8]. W latach 70. XX w. w Konopnicy działał także Klub Rolnika, w którym dostępne były książki oraz prenumerowano czasopisma ogólne i specjalistyczne [APL, UGwK, sygn. 27, s. 11]. Rok 1975 przyniósł zmiany w organizacji struktury placówek oświatowych. Od roku szkolnego 1975/1976 zaczęła w funkcjonowanować w Konopnicy Zbiorcza Szkoła Gminna. Działaniem tej placówki zostały objęte dzieci mieszkające w: Konopnicy, Kozubszczyźnie, Maryninie, Motyczu-Stacji, Pietrzakowiźnie, części Stasina, części Radawczyka i cześci Lipniaka [APL, UGwK, sygn. 27, s. 90].

    Gospodarka

    Kierunki aktywności gospodarczej mieszkańców Konopnicy na przestrzeni dziejów warunkowane były bliskim położeniem ośrodka miejskiego w Lublinie, stanowiącego ważny rynek zbytu towarów i usług. Żyzne gleby sprawiały, że we wsi istniały doskonałe warunki dla rozwoju rolnictwa. Urodzajne ziemie oraz odpowiedni agroklimat był szczególnie ważny dla uprawy konopi [Zając, Oleksy, Kopyra-Klimek, 2011, 179], od których najprawdopodobniej pochodzi nazwa wsi. Informacje o tym, że siemię konopne znajdowało się w gospodarstwach chłopskich pochodzą z połowy XVI wieku [KSK, nr 145, 151]. O intensywnym rozwoju wsi w okresie późnego średniowiecza może świadczyć informacja przekazana przez Jana Długosza o liczbie łanów kmiecych. Według kronikarza w l. 1470-1480 na terenie Konopnicy miało znajdować się 50 łanów kmiecych, co odpowiada ok. 1250 hektarów. W tym czasie w osadzie istniały dwa folwarki – jeden należał do miasta, drugi do plebana konopnickiego [DLB, 2, 539]. W XV i XVI stuleciu poświadczono rozwój bartnictwa w Konopnicy [KSK, nr 6; przy. 9, 25]. Z XV wieku pochodzą informacje o karczmie [AAL, AOfL 2, k. 21-21v, 108v.; SHGL, 107]. W pierwszej połowie XVI wieku istniały już co najmniej dwa takie obiekty. W 1533 r. karczmarz Wojciech Gżegżółka zrzekł się na rzecz Mikołaja Michonia “większej karczmy” [KSK, nr 31], zaś w 1542 r. Andrzej Stańczyk sprzedał Janowi Antoninowi swoją “karczmę dziedziczną” [KSK, nr 93]. W tym samym czasie w Konopnicy funkcjonowały słodownia [KSK, nr 146] i browar [KSK, nr 8, 146, 151]. Od drugiej połowy XV wieku w źródłach można odnaleźć informacje o piekarzach [Księga wójtowsko-ławnicza Lublin, nr 1525; KSK, nr 6, 84, 112, 155, 157, 158]. W tym przypadku pojawia się wątpliwość, czy chodzi o przedstawiciela konkretnego zawodu, czy piekarz funkcjonuje jako przydomek/nazwisko [KSK, nr 6, przyp. 7, 24]. Ponadto w przekazach XVI-wiecznych poświadczono obecność czapnika [KSK, nr 24] oraz krawca [KSK, nr 83].

    Konopnica w 1626 r. składała się z 51 i ¾ łanów osiadłych oraz 4,5 łana pustego [Rejestr poborowy 1626, s. 10]. W kolejnych latach wieś musiała rozwijać się skoro w 1648 r. osiadłych było już 55 ¾ łana, natomiast tylko 0,5 łana pozostawało puste [APŁ, Arch. Bart., sygn. 48, s. 21]. Formą stymulowania rozwoju wsi w pierwszej połowie XVII w., kiedy Konopnica należała do Lublina, było udzielanie chłopom pożyczek na zakup inwentarza, czy też w formie tzw. załogi. Lubelska rada miejska postanowiła, że gdyby któryś z poddanych konopnickich potrzebował załogi, wówczas ma ją uzyskać przy wsparciu podwojewodziego, a następnie spłacić, bez naruszania wystawionych dzięki niej budynków [APL, KML KRM, sygn. 72, s. 223]. 

    W XVII w. w Konopnicy poza dworem istniał młyn i karczma, browar, piekarnia oraz spichlerz [APL, KML KSGWM, sygn. 306, k. 2v-3, 4]. Dochód generowały również staw, sadzawka, pastwiska, gaje, łąki, pola, ogrody oraz sady. W Konopnicy w 1626 r. odnotowano czterech rzemieślników, w tym dwóch rzeźników [Rejestr 1626, 10].  Na mocy laudum władz Lublina z 6 lutego 1615 r. uregulowany został zakres powinności poddanych mieszkających w Konopnicy. Dotychczasowy czynsz wynoszący 2 grzywny rocznie zamieniono na dwa dni robocizny tygodniowo na rzecz dzierżawcy z każdego 0,5 łana. Jednocześnie wprowadzono czynsz wynoszący 1 grzywnę rocznie z 0,5 łana, płacony w dwóch ratach po 24 grosze na św. Małgorzaty i św. Marcina. Ustalono także obowiązek odprawiania stróży w dworze konopnickim, odwożenia zboża dzierżawcy wsi do Kazimierza, Włostowic i innych wskazywanych miejsc, a także dawania podwód posłom tureckim i tatarskim [APL, KML KWŁ, sygn. 119, s. 46]. Regulacje te wprowadzone zostały po wydzierżawieniu wsi rajcy lubelskiemu Janowi Chmielowskiemu i spotkały się z bardzo stanowczym oporem mieszkańców Konopnicy. W efekcie sprawa buntu poddanych ze wsi stała się przedmiotem prawie dwuletniego sporu sądowego z władzami Lublina, który prawdopodobnie przyczynił się do obniżenia powinności [Adamczyk, 1937, 75-86]. Niemniej do obowiązków poddanych z Konopnicy należało również wykonywanie prac na rzecz Lublina, m.in. wywożenie błota z rynku lubelskiego i pobliskich ulic, co miało odbywać się niezwłocznie na mocy polecenia wydawanego przez burmistrza lubelskiego [APL, KML KRM, sygn. 72, s. 221].

    W połowie XVIII w., w części Konopnicy należącej wówczas do Michała Siekierzyńskiego, większość mieszkających tam poddanych odrabiała pańszczyznę w wymiarze trzech dni w tygodniu z półłanka. Znaczna część z nich posiadała woły, krowy, konie i cielęta (w każdym przypadku najczęściej od dwóch do czterech) [APL, KGL sygn. 288, k. 103-104]. W kolejnych latach widoczny był wzrost obciążeń, szczególnie w okresie między lipcem a końcem września, kiedy to poddani odrabiali zazwyczaj cztery dni w tygodniu [APL, KGL sygn. 395, k. 774-776]. Wśród produktów gospodarki rolnej Konopnicy wymienić można m.in. jęczmień, groch, len, mak, siemię konopne oraz miód [APL, KML KSGWM, sygn. 306, k. 41v-43v; APL, KGL sygn. 395, k. 772v-773].

    W 1768 r. w Konopnicy funkcjonowały browar oraz karczma [APL, KGL sygn. 395, k. 773v], która zazwyczaj dzierżawiona była przez Żydów [APL, KGL 234, k. 765; APL, KGL 235, k. 784v]. W tym czasie miejscowy dwór składał się z: sieni z dwoma oknami, kuchni z glinianym piecem i kominem, piwniczki, trzech izb mieszkalnych, w tym jednej z piecem z kamienia i białych kafli oraz z pomieszczenia gospodarczego. Generalnie stan obiektu pozostawiał wiele do życzenia i wymagał on gruntownego remontu. Jedna z izb została przeznaczona na komórkę dla świń – odnotowano w niej całkowicie zgniły sufit który groził zawaleniem, cztery okna zabite deskami oraz rozpadający się komin. Przy dworze stała stodoła, stajnia, wozownia, pasieka oraz spichlerz [APL, KGL sygn. 395, k. 768-771]. 

    Gospodarka rolna w dobrach Konopnica na przełomie XVIII i XIX w. opierała się wciąż na pańszczyźnie na co wskazuje zachowany inwentarz dóbr z 1798 r. Na terenie wsi mieszkali i użytkowali grunty w zamian za konieczność odrabiania pańszczyzny i innych powinności: półłannicy – Bobowski i Plewiński; zagrodnicy – Budzyński, Depta, Głąb, Kurek, Marchewka, Pietrzak, Switek, Trojanowski, Zawada, Zygadło. Na terenie dóbr Konopnica u schyłku XVIII w. funkcjonowały także tzw. stary browar, kuźnia oraz młyn [APL, HwL, Spis roboczy nr 1, sygn. 33, s. 48-51].

    W dobrach Konopnica główny źródłem dochodów było rolnictwo. Właściciele poszczególnych dóbr Konopnica w XIX stuleciu do chwili realizacji reformy uwłaszczeniowej (w latach 1864-1869) czerpali dochody z dzierżawienia całości lub poszczególnych części swoich majątków, np. w 1847 r. Franciszek i Stanisława Farnezowie wypuścili w 6-letnią dzierżawę swoją Konopnicę B Mikołajowi Smólskiemu [APL, HwL, Spis roboczy nr 1, sygn. 33, s. 2-14; Akta Jana Ksawerego Majewskiego notariusza w Lublinie, sygn. 12, akt nr 137 z 1847 r.]. Po powstaniu styczniowym dzierżawcą dóbr Konopnicy B był Żyd Wejsberg pochodzący z Lublina, zaś w latach 50. XIX w. Konopnicę C dzierżawił Stanisław Ronisz. Rolnictwo i hodowla zwierząt stały się podstawą egzystencji samodzielnych gospodarstw chłopskich powstałych po reformie uwłaszczeniowej. Poważnym źródłem dochodu była również produkcja alkoholu. Gorzelnia funkcjonowała w majątku Konopnica C. Właściciele dóbr posiadali również prawo sprzedaży alkoholu. W Konopnicy w latach 50. i 60. XIX w. działała karczma przy trakcie prowadzącym do Lublina  [APL, HwL, Wykaz nr 3, sygn. 103, nlb.; sygn. 105, nlb.; Akta Notariusza Feliksa Wasiutyńskiego w Lublinie, sygn. 4, nlb.].

    Tuż przed wybuchem I wojny światowej w K. działało kilka towarzystw, których aktywność koncentrowała się na wspieraniu rolnictwa, handlu i hodowli zwierząt. Wśród nich należy wymienić: Konopnickie Towarzystwo Oszczędnościowo-Pożyczkowe (prezes ks. Jan Kureczko), Towarzystwo Mleczarskie w Konopnicy (prezes Stanisław Pawełczak), Towarzystwo Spożywców w Konopnicy i Konopnickie Kółko Wiejsko-Gospodarcze (oba kierowane przez Janinę Wołodko) [APL, HwL, Wykaz nr 1, sygn. 1299, nlb.; PKLG 1914, s. 146-147].  

    W 1930 r. na terenie wsi funkcjonowały sklepy spożywcze (własność: S. Gołębiowski, Fr. Macieńko, Marcin Stec, T. Wajsbrodt, Stanisław Kalicki), wiatrak Adama Pełczyńskiego, wypiekiem chleba zajmował się Ch.F. Szufel. Usługi kowalskie świadczył Wacław Słotwiński oraz Jan Urban, zaś ciesielskie – Jan Grzesik. Świadczeniem usług masarskich zajmował się Michał Skubiszewski [APL, AGwK, sygn. 309, passim; Księga adresowa, 1930, 532].

    Po II wojnie światowej właścicielom prywatnych gospodarstw rolnych udało się utrzymać swoją własność pomimo akcji kolektywizacyjnej propagowanej w czasach stalinowskich (1948-1956). Głównym źródłem dochodów mieszkańców Konopnicy nadal było rolnictwo. Sąsiedztwo Lublina umożliwiło także utrzymywanie się części mieszkańców z pracy w zakładach przemysłowych oraz pracy umysłowej. Aktywnością we wspieraniu produkcji rolniczej (prowadzenie magazynu i sprzedaży nawozów sztucznych, prowadzenie punktu skupu zbóż, ziemniaków, owoców i warzyw), hodowli zwierząt (prowadzenie magazynu i sprzedaży pasz, prowadzenie skupu zwierząt) oraz handlu na tym terenie wykazała się Gminna Spółdzielnia “Samopomoc Chłopska”. Pod auspicjami spółdzielni działał sklep spożywczy. Działalność spółdzielni realizowała się również poprzez prowadzenie: młyna, piekarni, zakładów produkcyjnych (skrzynek, betonów). Na początku lat 80. XX w. w Konopnicy działał kiosk “Ruch”. Działalność rolniczą, produkcyjną i prywatną handlową wspierał Bank Spółdzielczy w Konopnicy   [APL, UGwK, sygn. 27, s. 7-8, 24, 70, 98, 113-114]. 

    Zabytki

    Kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP i Katarzyny Aleksandryjskiej został wybudowany w latach 1904-1905, konsekrowano go w 1906 r. Autorem projektu świątyni był Władysław Sienicki (1837-1927), architekt lubelski. Kościół jest budowlą murowaną, trójnawową, na planie krzyża. W fasadzie zachodniej znajduje się wieża. Świątynia została wzniesiona w stylu eklektycznym.

    Z zewnątrz widoczne jest zastosowanie rozwiązań typowych dla form romanizujących, wewnątrz zaś można zauważyć inspirację włoskim renesansem. Witraże w obecnej formie dodano w 1957 r. Ołtarz główny został na nowo wykonany po pożarze budynku w 1971 r. Po jego bokach znajdują się dwa obrazy: św. Antoniego i św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Polichromia wnętrza pochodzi z 1979 r. [Hamryszczak, Mącik, 2019, 181-182]. Dwa ołtarze boczne ze złoceniami powstały na początku XX stulecia. Z okresu międzywojennego pochodzą metalowa ambona, chrzcielnica i balustrada chóru. W świątyni znajdują się tablice, upamiętniające dwóch duchownych związanych z parafią konopnicką, tj. księdza Jana Kureczki (proboszcza miejscowej parafii w l. 1893-1925 oraz inspiratora budowy nowego kościoła na początku XX w.) oraz ks. Piotra Gintowt-Dziewałtowskiego (proboszcza Konopnicy i Kamionki, więźnia Zamku Lubelskiego, zamordowanego przez hitlerowców na terenie Lemszczyzny (ob. Lublin w 1940 r.) [DUWL z czerwca 2018 r., 35-36].

    W przeszłości w kościele konopnickim przechowywano XV-wieczną rzeźbę Matki Bożej Bolesnej z Chrystusem zdjętym z Krzyża. Pierwsze informacje wiążące pietę ze świątynią konopnicką pochodzą z 1675 r. [AAL, Wizytacja 1675, k. 167 v.]. Rzeźba otoczona była intensywnym kultem wiernych, jednak nie została wyeksponowana w kościele zbudowanym na początku XX wieku. [Hamryszczak, Mącik, 2019, 183-184]. Przez kolejne dziesięciolecia XX stulecia losy piety pozostawały nieznane. W 1979 r. sprzedaż zniszczonego dzieła (postać Madonny nie zachowała się) została zaoferowana przez osobę prywatną Muzeum Narodowemu w Poznaniu. Od tej pory znajduje się ona z zbiorach tej instytucji [Mazurczak, 2018, 241-256].

    Cmentarz parafialny – funkcjonujący do dnia dzisiejszego cmentarz grzebalny powstał w obecnym miejscu na początku XIX stulecia (wcześniejszy zlokalizowany był przy starym kościele). Jako szczególnie cenne wymienić można nagrobki dawnych właścicieli Konopnicy i sąsiednich wsi, należących niegdyś do parafii (np. groby Jana Stadnickiego z Radawca, Jadwigi ze Swinarskich Wołłodkowej i jej męża Władysława Wołłodki, architekta lubelskiego), księży (m.in. Jana Kureczki, inspiratora budowy nowej świątyni w l. 1904-1905) oraz poległych żołnierzy.     

    Ogrodzenie kościoła parafialnego na planie ośmioboku powstało ok. 1930 roku [GEZ, 5]. Od strony zachodniej ogrodzenie tworzy mur pełny, ceglany, z pozostałych stron – metalowe przęsła osadzone między filarami, zwieńczone kulami [DUWL z czerwca 2018, 36].

    Stara plebania w zespole kościoła parafialnego powstała na początku XX w., w czasie budowy nowego kościoła [GEZ, 6]. Jest to parterowy budynek, kryty blaszanych dachem. Wewnątrz budynku zachował się piec z początków XX w., zbudowany z białych kafli, oraz dziewięcioramienny żyrandol [DUWL z czerwca 2018 r., 36-37]. 

    Dawny budynek plebanii w Konopnicy. Fot. Wiktoria Kuc.
    Pozostałości po dawnej dzwonnicy w Konopnicy. Fot. Wiktoria Kuc.

    Ważne wydarzenia

    W czasie, kiedy epidemie nawiedzały Lublin, szlachta województwa lubelskiego zbierała się na sejmikach ziemskich w Konopnicy. Po raz pierwszy sytuacja taka miała miejsce 9 stycznia 1624 r., kiedy to szlachta wybierała posła na sejm walny [APL, KGL sygn 54, k. 17]. Następny sejmik w Konopnicy odbył się 23 października 1629 r., ponownie w celu elekcji posła [Gmiterek, 2016, 352]. Szlachta lubelska w Konopnicy zebrała się także 9 września 1641 r., aby wybrać sędziego do Trybunału Koronnego [BCz, sygn. 390, k.. 469].

    Dnia 16 września 1939 r. pod Konopnicą, na drodze Kraśnik-Lublin, doszło do starcia oddziału wojsk polskich z oddziałem niemieckim, które zakończyło się sukcesem obrońców Lublina [Białasiewicz, Gzella, 110-120].

    Pod koniec czerwca 1941 r. oddział SS przez kilka dni stacjonował na plebanii i w kościele. Świątynia została sprofanowana, zaś plebania zniszczona. Ucierpiała również ludność zamieszkująca w pobliżu [APKon, Kronika Konopnica, nlb.]. 

    20 lipca 1944 r. dwóch młodych mężczyzn Franciszek Daniel i Bronisław Kosior zostało rozstrzelanych na łąkach nieopodal Konopnicy. Zbrodni dokonała grupa 10 żołnierzy niemieckich, którzy zmierzali w kierunku stacji kolejowej w Motyczu. Należeli oni do jednego z oddziałów liniowych wycofujących się przed Armią Czerwoną [Gryta 2022, 324].

    Małe ojczyzny – strefa regionalistów

    Współczesność, strategie rozwoju

    Samorząd, organizacje​

    Kościoły i związki religijne​

    Życie kulturalne

    Oświata i szkolnictwo

    Sport

    Badania nad dziejami sportu lokalnego nie należą do łatwych, za to ich waga w dzisiejszych czasach (nie tylko ogromnej popularności tego fenomenu, ale i łatwo dostrzeganej sile sportu w integrowaniu i odnajdywaniu tożsamości społeczności lokalnych) oraz potrzeba porządkowania i utrwalania jego dziejów nie podlega żadnej dyskusji.

    W znakomitej części studia nad sportowymi dziejami małych ojczyzn stanowią domenę badaczy dziejów najnowszych. Rzadko kiedy bowiem miejscowe tradycje sięgają w tym względzie głębiej i dalej niż do okresu powojennego. Z tego powodu istotną rolę w warsztacie pracy regionalisty podejmującego trud utrwalenia dziejów lokalnego sportu ciągle odgrywają relacje ustne (warto te wspomnienia wywoływać, spisywać je i nagrywać) oraz archiwa rodzinne. Zupełnie podstawową bazę informacyjną stanowi jednak miejscowa prasa (o sukcesach zawodników małych klubów rzadko informowała gazety centralne także te o specjalności sportowej). Szczęśliwi ci, którzy odnajdą i ocalą klubowe kroniki! Materiały archiwalne w sieci archiwów państwowych są rozproszone w różnych zespołach i odnajdywanie najważniejszych dokumentów, np. sprawozdań różnych instytucji i organizacji ze sportem związanych jest dość skomplikowane (swoją specyfikę mają np. kluby zrzeszone w LZS, inną kluby wojskowe, fabryczne, szkolne etc.).

    Nie wolno jednak zapominać o szerszym kontekście dziejów lokalnego sportu. Ten zawsze „dział się” w określonych warunkach –jak je drzewiej nazywano „polityczno-społeczno-gospodarczych”. Choć brzmi to dość archaicznie, to szerszego tła rozwoju lokalnego sportu lekceważyć nie sposób. Z tego powodu warto poszukiwać powstałej już na temat literatury, różnej natury publikacji (poza prasą). Najlepiej poszukiwania te rozpocząć od pracy D. Słapek, E. Zielińska, Bibliografia historii lubelskiego sportu, Lublin 2013 (zachęcamy do lektury obecnego tam tekstu D. Słapka, O kondycji i potrzebie badań nad dziejami lubelskiego sportu, s. 9-41). Plik z pracą znaleźć można na: https://docplayer.pl/30570104-Bibliografia-historii-lubelskiego-sportu.html

    Od opublikowania tej bibliografii upłynęło jednak bez mała 10 lat i uległa ona sporej dezaktualizacji. Warto zatem docenić powstanie (na początku grudnia 2022 roku) „Kącika Książki Sportowej” w czytelni Instytutu Historii UMCS.

    Fot. pokazuje jak zgromadzono ten sportowo-lubelski kącik – powstał on drogą przekazywania darów pochodzących od samych autorów

    Fot. pokazuje jak zgromadzono ten sportowo-lubelski kącik – powstał on drogą przekazywania darów pochodzących od samych autorów

    Oto w jednym łatwo dostępnym miejscu zgromadzonych zostało ok. 170 publikacji książkowych ważnych w poszukiwaniach informacji o dziejach lokalnego sportu (dołączyć tu trzeba plik exel z wykazem tych publikacji).

    Kącik powstał z inicjatywy Lubelskiego Centrum Dokumentacji Historii Sportu https://historiasportu.umcs.lublin.pl/ Jest to projekt badawczy powstały na bazie porozumienia IH UMCS z Prezydentem Miasta Lublin Krzysztofem Żukiem w 2013 roku. Warto przeglądać zasoby tego repozytorium – znajduje się tam wiele cennych źródeł, wspomnień, oryginalnych artykułów i fotografii.

    Poniżej znajduje się pdf książki, D. Słapek, M. Powała-Niedźwiecki, Lubelscy olimpijczycy, Lublin 2018.

    Niebawem udostępnimy jej rozszerzoną wersją dotyczącą olimpijczyków z całego regionu, nie tylko samego miasta Lublina.

    Wybitne postacie​

    Rodziny – pamiątki

    Wspomnienia, albumy rodzinne​

    Gospodarka – firmy i przedsiębiorstwa

    Walory turystyczne

    Folklor​

    Miejsca pamięci